1. በተቻለ ቁጥር በየቀኑ ወይም ቢያንስ በየ ሁለት ቀኑ ቃሚ አውንታዊ መልዕክቶች (አጭር ድርጅታዊ መግለጫዎች) ወደ መገናኛ ብዙሃን አስተላልፉ። እነዚህ መግለጫዎች ስለ ግንቦት 7 ስራ፤ አባል ምልመላ፤ ስብሰባ፤ ስለ ወቅታዊ ሁኔታ፤ ትምርታዊ ስለ ግብረ ገብ እና ስነ መግባር፤ ስለ ፖለቲካ፤ ወዘተ ሊሆን ይችላል። ግን ህዝቡ ከግንቦት 7 ማለትም ከ«ኢትዮጵያዊነት» ድርጅት አውንታዊ መልዕክቶች መስማት ይልመድ።
2. ለተለያዩ የግጭት ሰለቦችን በተልትይም በተለምዶ የሚከሰቱት የጎሳ ግጭት ሰለቦች እርዳታ ማሰባሰብ። በቀላሉ ግሎባል አላያንስ የሚያደርገውን ስፖንሶር ማድረግ ነው። ይህ የኢትዮጵያዊነት ስሜትን በትክክሉ ያንጸባርቃል። አውንታዊነትንም ያንጸባርቃል።
Thursday 27 September 2018
ለምንድነው የቡራዩን ክስተት የጎሳ ማጥፋት (ethnic cleansing) ክስተት የሚባለው?
ይህን ቪዲዮ እዩት።
እንዲሁ በርካታ የቡራዩ ሰለቦች እና ምስክሮች የዘር ማጥፋት ክስተት እንደሆነ ገልጸዋል። መረጃዎቹ ቀላል ናቸው፤ ወንጀለኞቹ በአንደበታቸው ዘር እየመረጡ ነው የገደሉት እና የግድያ እና ወንጀል አየነቶቹ ማለትም ማረድ እና መድፈር የዘር ጥላቻ ያለበት የዘር ማጥፋት ዘመቻን ያመለክታሉ። ይህ ምንም ጥርጥር የሌለው እውነታ ነው።
ኦሮሞዎችም ተገድለዋል ተጎድተዋል ይባላል። ይህ የዘር ማጥፋት ክስተ መሆኑን አያስቀርም። በግርግር መሃል ይህም ተከስቶ ይሆናል። መንጋው በመጠጥም በደምም ሰክሮ ብዙ ሊያደርግ ይችላል። ግን ከመንጋ ውስጥ ዘር መርጠው እየገደሉ እንደነበሩ ሃቅ መሆኑን መሰረዝ አይቻልም።
ቅጥረኞች ናቸው ያደረጉት ይባላል። እውነት ሊሆን ይችላል። ያስኬዳልም። ቢሆንም 1) ጥላቻ የሌለባቸው ፕሮፌሽናል ቅጥረኞች የዘር ማጥፋት ምልክቶች ያሉት ግድያ እና ጭቆና ማድረግ አይችሉም! 2) «ቄሮ ነን እያላችሁ ግደሉ» ተብለው የታዘዙ ቅጥረኞች ቢሆኑ ደግሞ ኦሮሞን አይገሉም ነበር። ይልቁንስ አማራን እና ኦሮሞን ለማጣላት የተቀነጀ ሴራ በመሆኑ ከጋሞ ይልቅ አማራ ላይ ነበር የሚያተክሩት።
ስለዚህ እነዚህ ቅጥረኞች ፕሮፌሽናል ሳይሆኑ የአካባቢው ሰው እና አንዳንድ ከውጭ የሜጡ መሪዎች ናቸው። የቅጥረኛ ሴራው በአካባቢው በነበረ የጎስ ቅሬታ እሳት እና በንዚን ማቀጣጠል ነው።
ለቡራዩ ክስተት የኦሮሞ ህዝብም ይሁን ቄሮም መፈረጅ እንደሌለበት ለማንም የሰው ልጅ ግልጽ እንደሆነ እናውቃለን። አንዳንድ ክፉ አሸባሪዎች ወይንም አላዋቂ ቀንደኞች በቀር እንደዚህ አይነት ነገር አያስቡም እንኳን መናገር።
ስለዚህ ለምንድነው የቡራዩ ክስተት የዘር ማጥፋት የሚባለው? ስለነበር ነው! እውነት ስለሆነ ነው! ልክ እንደ ከሶማሌ የተፈናቀሉት ኦሮሞዎች የዘር ማጥፋት ዘመቻ ሰለቦችህ እንደነበሩት። በአዋሳ ዎላይታዎች ላይ እንደደረሰው እኩል። ጊኬኦ ላይ እንደደረሰው። አኗክ ላይ እንደደረሰው። አማራ ላይ በየቦታው እንደደረሰው። የ27 ዓመት የዘር ማጥፋት ክስተቶች ረዥም ዳታቤስ አለ። የቡራዩ ክስተት ትንሿ ናት። ልድገመው፤ ትንሿ ናት። በሶማሌ ግጭቱ በመቶ ሺዎች የሚቆጠሩ ኦሮሞዎች ነው ገቤታቸው የተባረሩት! (በነገራችን እኛ ኢትዮጵያዊነት ወዳጆች ጎፉንድሚ ለነዚህ አድርገናልን?)
ይህ የሚያሳየው የጎሳ ፌደራሊዝም የግጭት ምንጭ እንደሆነ ነው። ጎሳ በፖለቲካ ሲካተት ጸንፈኝነትን እና ግጭትን ነው የሚያመጣው። ይህ ሃቅ በዓለም ዙርያም ብኢትዮጵያም ይመሰከርለታል።
አልፎ ተርፎ ሁሉም አይነት የኢትዮጵያ ፖለቲከኞች አናምንበትም ቢሉም አምነውበታል! ሁሉም ፖለቲከኞቻችን በርካታ ጊዜአቸውን የጎሳ ግጭት አሳሳቢ ነው አብሮ መኖር አለብን በመስበክ ይውላሉ! ከነ ኦሮሞ ብሄርተኛ ፖለቲከኞች! የጎሳ ግጭት የሀገራችን ዋና ፖለቲካዊ ችግር መሆኑን ከዚ በላይ የሚገልጽ የለም!
ስለዚ የጎሳ ብሄርተኝነት እና የጎሳ ፌደራሊዝም መርዝ እንደመዋት መብት ቢሆንም ይገላል!
እንዲሁ በርካታ የቡራዩ ሰለቦች እና ምስክሮች የዘር ማጥፋት ክስተት እንደሆነ ገልጸዋል። መረጃዎቹ ቀላል ናቸው፤ ወንጀለኞቹ በአንደበታቸው ዘር እየመረጡ ነው የገደሉት እና የግድያ እና ወንጀል አየነቶቹ ማለትም ማረድ እና መድፈር የዘር ጥላቻ ያለበት የዘር ማጥፋት ዘመቻን ያመለክታሉ። ይህ ምንም ጥርጥር የሌለው እውነታ ነው።
ኦሮሞዎችም ተገድለዋል ተጎድተዋል ይባላል። ይህ የዘር ማጥፋት ክስተ መሆኑን አያስቀርም። በግርግር መሃል ይህም ተከስቶ ይሆናል። መንጋው በመጠጥም በደምም ሰክሮ ብዙ ሊያደርግ ይችላል። ግን ከመንጋ ውስጥ ዘር መርጠው እየገደሉ እንደነበሩ ሃቅ መሆኑን መሰረዝ አይቻልም።
ቅጥረኞች ናቸው ያደረጉት ይባላል። እውነት ሊሆን ይችላል። ያስኬዳልም። ቢሆንም 1) ጥላቻ የሌለባቸው ፕሮፌሽናል ቅጥረኞች የዘር ማጥፋት ምልክቶች ያሉት ግድያ እና ጭቆና ማድረግ አይችሉም! 2) «ቄሮ ነን እያላችሁ ግደሉ» ተብለው የታዘዙ ቅጥረኞች ቢሆኑ ደግሞ ኦሮሞን አይገሉም ነበር። ይልቁንስ አማራን እና ኦሮሞን ለማጣላት የተቀነጀ ሴራ በመሆኑ ከጋሞ ይልቅ አማራ ላይ ነበር የሚያተክሩት።
ስለዚህ እነዚህ ቅጥረኞች ፕሮፌሽናል ሳይሆኑ የአካባቢው ሰው እና አንዳንድ ከውጭ የሜጡ መሪዎች ናቸው። የቅጥረኛ ሴራው በአካባቢው በነበረ የጎስ ቅሬታ እሳት እና በንዚን ማቀጣጠል ነው።
ለቡራዩ ክስተት የኦሮሞ ህዝብም ይሁን ቄሮም መፈረጅ እንደሌለበት ለማንም የሰው ልጅ ግልጽ እንደሆነ እናውቃለን። አንዳንድ ክፉ አሸባሪዎች ወይንም አላዋቂ ቀንደኞች በቀር እንደዚህ አይነት ነገር አያስቡም እንኳን መናገር።
ስለዚህ ለምንድነው የቡራዩ ክስተት የዘር ማጥፋት የሚባለው? ስለነበር ነው! እውነት ስለሆነ ነው! ልክ እንደ ከሶማሌ የተፈናቀሉት ኦሮሞዎች የዘር ማጥፋት ዘመቻ ሰለቦችህ እንደነበሩት። በአዋሳ ዎላይታዎች ላይ እንደደረሰው እኩል። ጊኬኦ ላይ እንደደረሰው። አኗክ ላይ እንደደረሰው። አማራ ላይ በየቦታው እንደደረሰው። የ27 ዓመት የዘር ማጥፋት ክስተቶች ረዥም ዳታቤስ አለ። የቡራዩ ክስተት ትንሿ ናት። ልድገመው፤ ትንሿ ናት። በሶማሌ ግጭቱ በመቶ ሺዎች የሚቆጠሩ ኦሮሞዎች ነው ገቤታቸው የተባረሩት! (በነገራችን እኛ ኢትዮጵያዊነት ወዳጆች ጎፉንድሚ ለነዚህ አድርገናልን?)
ይህ የሚያሳየው የጎሳ ፌደራሊዝም የግጭት ምንጭ እንደሆነ ነው። ጎሳ በፖለቲካ ሲካተት ጸንፈኝነትን እና ግጭትን ነው የሚያመጣው። ይህ ሃቅ በዓለም ዙርያም ብኢትዮጵያም ይመሰከርለታል።
አልፎ ተርፎ ሁሉም አይነት የኢትዮጵያ ፖለቲከኞች አናምንበትም ቢሉም አምነውበታል! ሁሉም ፖለቲከኞቻችን በርካታ ጊዜአቸውን የጎሳ ግጭት አሳሳቢ ነው አብሮ መኖር አለብን በመስበክ ይውላሉ! ከነ ኦሮሞ ብሄርተኛ ፖለቲከኞች! የጎሳ ግጭት የሀገራችን ዋና ፖለቲካዊ ችግር መሆኑን ከዚ በላይ የሚገልጽ የለም!
ስለዚ የጎሳ ብሄርተኝነት እና የጎሳ ፌደራሊዝም መርዝ እንደመዋት መብት ቢሆንም ይገላል!
Tuesday 25 September 2018
Detached commentators masquerading as patriots
የ«ኢትዮጵያዊነት» ልሂቃኑ "pessimism" አሳፋሪ እና ሃላፊነት-ቢስ ነው። መሪ አልባ ብዙሃኑን «ይቻላል»፤ «ኑ እንደራጅ»፤ «ብዙ ነን» ከማለት ሀገራችን ልትፈርስ ነው እያልን ህዝቡ ከሚደራጅ እና ከሚሳተፍ ቁጭ ብሎ ሰላቢ ነኝ ብሎ እንዲያለቅስ እንገፋዋለን።
የጎሳ ጦርነቱ ሲጀምር ህዝቡ በጎሳ መደራጀቱ አይቀርም ግን too late። ከሁሉም ወገን እልቂት ይከተላል። ከዛ ደግሞ ጀግና ልሂቃኖቻችን I told you so እንላለን። Detached commentators masquerading as patriots። ያሳፍራል። ህዝባችን ይቅርታ ያድርግልን።
የጎሳ ጦርነቱ ሲጀምር ህዝቡ በጎሳ መደራጀቱ አይቀርም ግን too late። ከሁሉም ወገን እልቂት ይከተላል። ከዛ ደግሞ ጀግና ልሂቃኖቻችን I told you so እንላለን። Detached commentators masquerading as patriots። ያሳፍራል። ህዝባችን ይቅርታ ያድርግልን።
ግንቦት 7 የህዝብ ግንኙነቱን ያጎልብት
ግንቦት 7 የ«ኢትዮጵያዊ ብሀርተኝነት» ዋናው (እክካሁን) የፖለቲካ ድርጅት በመሆኑ ለሀገራችን ህልውና ታላቅ ሚና መጫወት ይኖርበታል። ግን የሚገባውን ሚና ለመጫወት አንድ አንድ ድክመቶቹን ማስተካከል ይኖርበታል።
በሰሞኑ የእውን (real)፤ የዜና እና ማህበራዊ ሚዲያ ግርግር የግንብቶ 7 የህዝብ ግንኙነት ዘርፍ ድክመቶች ጎልተው የታዩ ይመስለኛል። ድክመቶቹ፤
1. ምንም መልዕክት አያስተላልፍም
2. መልዕክቶች ካስተላለፈም ከተለያዩ ሰዎች ዥንጉርጉር የሆኑ መልዕክቶች ናቸው
3. የሚመጡት መልዕክቶች የድርጅቱን አላማ የሚያደናቅፉ ናቸው
4. አጄንዳ መሪ ከመሆን አጄንዳ ተከታይ ይመስላል (instead of setting the agenda, always in reaction mode)
1. በአሁኑ ዘመን ማንኛውም የለህዝብ አስተያየት የሚያገባው ተቋም ለህዝብ መልዕክቶች ቶሎ ብሎ ማሰራጨት አለበት። በኦነግ አቀባበል ግርግር፤ በቡራዩ ክስተት፤ በአዲስ አበባው የህዝብ አፈሳ ወዘተ ግንቦት 7 በፍጥነት አጫጭር የሆኑ የድርጅቱን አስተያየት እና ግብ የሚያንጸባርቁ መልዕክቶችን ማስተላለፍ ነበረበት ግን አላደረገም። ባለማድረጉ ህዝብ ለመረጃ ወደ ሌሎች ምንጮች እንዲሄድ አድርጓል። ሌሎች ደግሞ በደስታ የማይሆን ፕሮፓጋንዳ ለህዝቡ ያንሰራጫሉ። ይህ ለግንቦት 7 አደጋ ነው።
2. ግንቦት 7 የሚያንስተላለፉት መልዕክቶች ደግሞ የተለያዩ ናቸው። ለምሳሌ እኔ ያነበብቋቸው ከአንዳርጋቸው ጽጌ እና ከነአምን ዘለቀ ትንሽ ተመሳሳይ የሆኑ አለ። ግን ደግሞ ሙሉነህ እዮኤል ስለ ስልክ ጠለፋ የሚያተኩር መልዕክት አስተላለፈ። አንድ official መልዕክት ሊኖር ይገባ ነበር ከዛ ሌሎቹ ያንን ቴማ የሚከተሉ መሆን ነበረበት። ለምሳሌ ዋና ቴማ «ስራችንን በደምብ እየሰራን ነው ተረጋግቶ ስራችንን መቀጠል ነው» ከሆነ ሁሉም መልዕክቶች ይህንን ማንጸባረቅ አለባቸው።
3. የሙሉነህ እዮኤል መልዕክት ጥሩ ነገሩ የድርጅቱ አመራር የተሰሩትን የግንቦት 7 አባላትን ጠየቁ የሚለው ነው። ግን ስለ ስልክ ጠለፋ ያስተላለፈው መልዕክት ከግንቦት 7 አላማ ተጻራሪ ይመስለኛል። አሁን የግንቦት 7 ዋና ስራ አቅም ግንባታ (capacity building) የሆነ ይመስለኛል። ድጋፍ፤ አባላት፤ ገንዘብ እና የሰው አቅም ማጎልበት ነው። ለዚህ ደግሞ ሰውዉ እንዲረጋጋ እና ፖለቲካውን እንዳይፈራ ማድረግ ያስፈልጋል። ሁሉን የጊዜያዊ ክስተቶች (short term events) በቀላሉ እንደወሰዱ እና ከዋና አላማ እንዳያዘናጉ ማድረግ ነው ያለበት። ለምሳሌ ስለ ስልክ ጠለፋ፤ መንግስት ስልክን እንደሚጠልፍ የታወቀ ነው። በተለይም የተቃዋሚ ስልኮችን። ግንቦት 7 ሀገር ውስጥ ሲገባ ይህንን ጠንቅቆ ያውቃል። ገና በርካታ የነባር ኃይል ደጋፊዎች አሉ በመንግስቱ። እነሱም አዲሶቹም ለድህንነት እና ፖለቲካቸው የስልክ ጠለፋን ይፈልጉታል። ስለዚህ የተቃዋሚ ስልክ ተጠለፈ ብሎ መአስደንገጥ አያስፈልግም። ይህ ህዝብን ያስፈራራል መፍራቱ ደግሞ ከግንቦት 7 ፍላጎት የሚጻረር ነው። ግንቦት 7 ከሁሉም ነገር በላይ ዛሬ ህዝቡ ፖለቲካን እንዳይፈራ እና ከሱ ስር እንዲሳተፍ ነው የሚፈልገው። «የሁሉም ስልክ ይጠለፋል እንኳን የነኦነግ ስልክም ተጠለፈ» ማለት ነው። አሁን ወደ ስራችን እንመለስ ነው።
4. ምንም አዲስ ወይንም አስደናቂ ዜና ባይኖርም ግንቦት 7 በየቀኑ የሚዲያ አጄንዳ የሚመራ መልዕክት ማስተላለፍ አለበት። በተለይም ስለ ሰላም፤ ፍቅር፤ መደራጀት፤ ስብሰባ፤ አቅም ግንባታ ወዘተ። እንደዚህ አይነት አካሄድ ግንቦት 7 በህዝቡ እምኔታ እንዲያገኝ ይረደዋል (it breeds familiarity and trust)። ይህ ደግሞ አባላት እና አቅም ለመሰብሰብ አስፈላጊ ነው።
በሰሞኑ የእውን (real)፤ የዜና እና ማህበራዊ ሚዲያ ግርግር የግንብቶ 7 የህዝብ ግንኙነት ዘርፍ ድክመቶች ጎልተው የታዩ ይመስለኛል። ድክመቶቹ፤
1. ምንም መልዕክት አያስተላልፍም
2. መልዕክቶች ካስተላለፈም ከተለያዩ ሰዎች ዥንጉርጉር የሆኑ መልዕክቶች ናቸው
3. የሚመጡት መልዕክቶች የድርጅቱን አላማ የሚያደናቅፉ ናቸው
4. አጄንዳ መሪ ከመሆን አጄንዳ ተከታይ ይመስላል (instead of setting the agenda, always in reaction mode)
1. በአሁኑ ዘመን ማንኛውም የለህዝብ አስተያየት የሚያገባው ተቋም ለህዝብ መልዕክቶች ቶሎ ብሎ ማሰራጨት አለበት። በኦነግ አቀባበል ግርግር፤ በቡራዩ ክስተት፤ በአዲስ አበባው የህዝብ አፈሳ ወዘተ ግንቦት 7 በፍጥነት አጫጭር የሆኑ የድርጅቱን አስተያየት እና ግብ የሚያንጸባርቁ መልዕክቶችን ማስተላለፍ ነበረበት ግን አላደረገም። ባለማድረጉ ህዝብ ለመረጃ ወደ ሌሎች ምንጮች እንዲሄድ አድርጓል። ሌሎች ደግሞ በደስታ የማይሆን ፕሮፓጋንዳ ለህዝቡ ያንሰራጫሉ። ይህ ለግንቦት 7 አደጋ ነው።
2. ግንቦት 7 የሚያንስተላለፉት መልዕክቶች ደግሞ የተለያዩ ናቸው። ለምሳሌ እኔ ያነበብቋቸው ከአንዳርጋቸው ጽጌ እና ከነአምን ዘለቀ ትንሽ ተመሳሳይ የሆኑ አለ። ግን ደግሞ ሙሉነህ እዮኤል ስለ ስልክ ጠለፋ የሚያተኩር መልዕክት አስተላለፈ። አንድ official መልዕክት ሊኖር ይገባ ነበር ከዛ ሌሎቹ ያንን ቴማ የሚከተሉ መሆን ነበረበት። ለምሳሌ ዋና ቴማ «ስራችንን በደምብ እየሰራን ነው ተረጋግቶ ስራችንን መቀጠል ነው» ከሆነ ሁሉም መልዕክቶች ይህንን ማንጸባረቅ አለባቸው።
3. የሙሉነህ እዮኤል መልዕክት ጥሩ ነገሩ የድርጅቱ አመራር የተሰሩትን የግንቦት 7 አባላትን ጠየቁ የሚለው ነው። ግን ስለ ስልክ ጠለፋ ያስተላለፈው መልዕክት ከግንቦት 7 አላማ ተጻራሪ ይመስለኛል። አሁን የግንቦት 7 ዋና ስራ አቅም ግንባታ (capacity building) የሆነ ይመስለኛል። ድጋፍ፤ አባላት፤ ገንዘብ እና የሰው አቅም ማጎልበት ነው። ለዚህ ደግሞ ሰውዉ እንዲረጋጋ እና ፖለቲካውን እንዳይፈራ ማድረግ ያስፈልጋል። ሁሉን የጊዜያዊ ክስተቶች (short term events) በቀላሉ እንደወሰዱ እና ከዋና አላማ እንዳያዘናጉ ማድረግ ነው ያለበት። ለምሳሌ ስለ ስልክ ጠለፋ፤ መንግስት ስልክን እንደሚጠልፍ የታወቀ ነው። በተለይም የተቃዋሚ ስልኮችን። ግንቦት 7 ሀገር ውስጥ ሲገባ ይህንን ጠንቅቆ ያውቃል። ገና በርካታ የነባር ኃይል ደጋፊዎች አሉ በመንግስቱ። እነሱም አዲሶቹም ለድህንነት እና ፖለቲካቸው የስልክ ጠለፋን ይፈልጉታል። ስለዚህ የተቃዋሚ ስልክ ተጠለፈ ብሎ መአስደንገጥ አያስፈልግም። ይህ ህዝብን ያስፈራራል መፍራቱ ደግሞ ከግንቦት 7 ፍላጎት የሚጻረር ነው። ግንቦት 7 ከሁሉም ነገር በላይ ዛሬ ህዝቡ ፖለቲካን እንዳይፈራ እና ከሱ ስር እንዲሳተፍ ነው የሚፈልገው። «የሁሉም ስልክ ይጠለፋል እንኳን የነኦነግ ስልክም ተጠለፈ» ማለት ነው። አሁን ወደ ስራችን እንመለስ ነው።
4. ምንም አዲስ ወይንም አስደናቂ ዜና ባይኖርም ግንቦት 7 በየቀኑ የሚዲያ አጄንዳ የሚመራ መልዕክት ማስተላለፍ አለበት። በተለይም ስለ ሰላም፤ ፍቅር፤ መደራጀት፤ ስብሰባ፤ አቅም ግንባታ ወዘተ። እንደዚህ አይነት አካሄድ ግንቦት 7 በህዝቡ እምኔታ እንዲያገኝ ይረደዋል (it breeds familiarity and trust)። ይህ ደግሞ አባላት እና አቅም ለመሰብሰብ አስፈላጊ ነው።
Friday 21 September 2018
የተረሳው ጉዳያችን፤ የመሬት ፖሊሲ ሚና በጎሳ ፖለቲካ
ከዚህ በፊት ደጋግሜ ስለ የኢትዮጵያ የመሬት ፖሊሲ ችግር ጽፍያለሁ (http://asfawdarguemeshal.blogspot.com/2018/03/blog-post_47.html)። መሬት የግል ወይንም የአካባቢ ("local community" ለምሳሌ ወረዳ) ከመሆኑ ፋንታ የመንግስት መሆኑ ለህዝባችን እጅግ ጎጂ ፖሊሲ ነው ብዬ ነው የማምነው። ለዝርዝሩ ከላይ የጠቀስኩትን ጽሁፍ አንብቡ፤ ግን በአጭሩ መሬት የመንግስት መሆኑ የፈጠረው ችግሮች እንዲህ ናቸው፤
1. ገበሬው ለ«ጎበዝ ገበሬ» የሆነው ጎረቤቱ መሬቱን ሽጦ ወደ ከተማ መሄድ ባለመቻሉ ገጠር ቀርቶ በገጠር የመውለድ መጠን (birth rate፤ በገጠር አማካኙ ከስድስት ልጅ በላይ ነው) ልጅ ወለደ። ከተማ ቢሄድ ኖሮ ሁለት ልጅ (ሁለት አማካኙ ነው ለከተማ ነዋሪ) ይወልድ ነበር። ይህ ማለት የህዝብ ቁጥርን ባልተጠበቀና በኢተፈጥሮዊ (artificial) መንገድ ንሯል። ኢተፈጥራዊ ማለት ህዝቡ ወደ ከተማ እንዳይሄድ ነፃነቱ በመገደብ የጠፈጠረ ሁኔታ ስለሆነ ነው። ከግዳጅ የመጣ ክስተት ስለሆነ ነው።
2. የገጠር ህዝብ ቁጥር ንሮ የገበሬ መሬት አንሶ ልጆች የሚወርሱት አጥተው አሁን ታላቅ የገጠር ወደ ከተማ ፍልሰት ተከስቷል። ለ40 ዓመት ቀስ በቀስ ፍልሰት ከመሆኑ ፋንታ የገጠሩ ሰው ለ40 ዓመታት ከገጠር ተጠራቅሞ አሁን ባንዴ ወደ ከተሞች እየመጣ ነው። ይህ ሁኔታ ከተሞቻችንን አስጨንቋል።
3. ገበሬዎች ቢጎብዙም ገንዘብ ቢኖራቸውም መሬት መግዛት ባለመቻላቸው የግብርና ስራውን ማስፋፋት አልቻለም። ማደግ አልተፈቀድለትም። በዚህ ምክንያት «የሰው አቅማቸው» (human capital) እንዳያድግ ተደርጓል። ለምሳሌ እንደ የግብርና የሙያ፤ የንግድ ሙያ፤ የአስተዳደር ችሎታ አይነቱን እንዳያዳብር ተደርጓል።
4. ገበሬው ሽጦ መሄድ ባላመቻሉ መሬቱን ለትውልድ እያከፋፈለ መሸንሸን ሆነበት። መሬቱ ተሸንሽኖ የያንዳንዱ ገበሬ መሬት አንሶ አንድ ቤተሰብም ማስተዳደር የማይችል ሆኗል። በዚህ ምክንያት ገበሬዎች ለድርቅ እና ርሃብ ተጋለጡ። የምግብ ዋስትና እጥረት እንዳለ ነው።
5. ጎበዝ ገበሬዎች መሬት ገዝተው መስፋፋት ባለመቻላቸው እና ደካማ ገበሬዎች ለጎበዞቹ መሸጥ ባለመቻላቸው የእርሻ ውጤት ዝቅተኛ ሆኖ ቈርቷል። ይህ ደግሞ የእህልና የምግባ ዋጋ ግሽበት አምጥቷል።
ከላይ የጠቀስኳቸው ባብዛኛው በኤኮኖሚ ዙርያ የሆኑ ነጥቦች ናቸው። ግን የመሬት ፖሊሲው ሌላ ታላቅ የፖለቲካ እና ማህበረሰባዊ ተጽዕኖ አለው።
ባጭሩ፤ የመሬት ፖሊሲው አንዱ የጎሳ አስተዳደሩ ምሶሶ ነው። መሬት የ«ብሄር ብሄረሰቦች እና ህዝቦች» ነው ሲባል ለ27 ዓመት የተተረጎመው የአማራ ክልል መሬት የ«አማራ ብሄር» ነው፤ የኦሮሚያ ክልል መሬት የ«ኦሮሞ ህዝብ» ነው ወዘተ እየተባለ ነው። ትርጉሙም የህገ መንግስቱን ጽሁፍም መንፈስም የተከተለ ነው።
«መጤ» እና «ነባር» የሚሉት ጽንሰ ሃሳቦች በማህበረሰቡ በዚህ መሬት ፖሊሲ ይደገፋሉ። የ27 ዓመታት የመፈናቀል ዘመቻዎች የተካሄዱትም በዚህ ምክንያት ነው። ግን ህጉ የመሬት ባለቤትነት የግለሰብ ወይንም የቅርብ አካባቢ ሰዎች ቢያደርግ ኖሮ የ«መጤ» እና «ነባር» አስተሳሰብን ይቀንስ ነበር ነአ ቀስ በቀስ ያጠፋ ነበር። ለዚህ አስተሳሰብ የህግ ሽፋን እንዳይኖረው ያደርጋል። ተፈናቃዮች ለመብታቸው በፍርድ ቤት መታገል እንዲችሉ ያደርጋቸው ነበር።
ስለዚህ ዛሬ ያለውን ጎሰኝነትን ለመታገል እና ቀስ ብሎ ከጎሳ ፌደራሊዝም ወደ ህብረ ባህላዊ አገዛዝ ለመሄድ ይህን የመሬት ፖሊሲ መመልከትና መቀየር ጠቃሚ ይመስለኛል።
1. ገበሬው ለ«ጎበዝ ገበሬ» የሆነው ጎረቤቱ መሬቱን ሽጦ ወደ ከተማ መሄድ ባለመቻሉ ገጠር ቀርቶ በገጠር የመውለድ መጠን (birth rate፤ በገጠር አማካኙ ከስድስት ልጅ በላይ ነው) ልጅ ወለደ። ከተማ ቢሄድ ኖሮ ሁለት ልጅ (ሁለት አማካኙ ነው ለከተማ ነዋሪ) ይወልድ ነበር። ይህ ማለት የህዝብ ቁጥርን ባልተጠበቀና በኢተፈጥሮዊ (artificial) መንገድ ንሯል። ኢተፈጥራዊ ማለት ህዝቡ ወደ ከተማ እንዳይሄድ ነፃነቱ በመገደብ የጠፈጠረ ሁኔታ ስለሆነ ነው። ከግዳጅ የመጣ ክስተት ስለሆነ ነው።
2. የገጠር ህዝብ ቁጥር ንሮ የገበሬ መሬት አንሶ ልጆች የሚወርሱት አጥተው አሁን ታላቅ የገጠር ወደ ከተማ ፍልሰት ተከስቷል። ለ40 ዓመት ቀስ በቀስ ፍልሰት ከመሆኑ ፋንታ የገጠሩ ሰው ለ40 ዓመታት ከገጠር ተጠራቅሞ አሁን ባንዴ ወደ ከተሞች እየመጣ ነው። ይህ ሁኔታ ከተሞቻችንን አስጨንቋል።
3. ገበሬዎች ቢጎብዙም ገንዘብ ቢኖራቸውም መሬት መግዛት ባለመቻላቸው የግብርና ስራውን ማስፋፋት አልቻለም። ማደግ አልተፈቀድለትም። በዚህ ምክንያት «የሰው አቅማቸው» (human capital) እንዳያድግ ተደርጓል። ለምሳሌ እንደ የግብርና የሙያ፤ የንግድ ሙያ፤ የአስተዳደር ችሎታ አይነቱን እንዳያዳብር ተደርጓል።
4. ገበሬው ሽጦ መሄድ ባላመቻሉ መሬቱን ለትውልድ እያከፋፈለ መሸንሸን ሆነበት። መሬቱ ተሸንሽኖ የያንዳንዱ ገበሬ መሬት አንሶ አንድ ቤተሰብም ማስተዳደር የማይችል ሆኗል። በዚህ ምክንያት ገበሬዎች ለድርቅ እና ርሃብ ተጋለጡ። የምግብ ዋስትና እጥረት እንዳለ ነው።
5. ጎበዝ ገበሬዎች መሬት ገዝተው መስፋፋት ባለመቻላቸው እና ደካማ ገበሬዎች ለጎበዞቹ መሸጥ ባለመቻላቸው የእርሻ ውጤት ዝቅተኛ ሆኖ ቈርቷል። ይህ ደግሞ የእህልና የምግባ ዋጋ ግሽበት አምጥቷል።
ከላይ የጠቀስኳቸው ባብዛኛው በኤኮኖሚ ዙርያ የሆኑ ነጥቦች ናቸው። ግን የመሬት ፖሊሲው ሌላ ታላቅ የፖለቲካ እና ማህበረሰባዊ ተጽዕኖ አለው።
ባጭሩ፤ የመሬት ፖሊሲው አንዱ የጎሳ አስተዳደሩ ምሶሶ ነው። መሬት የ«ብሄር ብሄረሰቦች እና ህዝቦች» ነው ሲባል ለ27 ዓመት የተተረጎመው የአማራ ክልል መሬት የ«አማራ ብሄር» ነው፤ የኦሮሚያ ክልል መሬት የ«ኦሮሞ ህዝብ» ነው ወዘተ እየተባለ ነው። ትርጉሙም የህገ መንግስቱን ጽሁፍም መንፈስም የተከተለ ነው።
«መጤ» እና «ነባር» የሚሉት ጽንሰ ሃሳቦች በማህበረሰቡ በዚህ መሬት ፖሊሲ ይደገፋሉ። የ27 ዓመታት የመፈናቀል ዘመቻዎች የተካሄዱትም በዚህ ምክንያት ነው። ግን ህጉ የመሬት ባለቤትነት የግለሰብ ወይንም የቅርብ አካባቢ ሰዎች ቢያደርግ ኖሮ የ«መጤ» እና «ነባር» አስተሳሰብን ይቀንስ ነበር ነአ ቀስ በቀስ ያጠፋ ነበር። ለዚህ አስተሳሰብ የህግ ሽፋን እንዳይኖረው ያደርጋል። ተፈናቃዮች ለመብታቸው በፍርድ ቤት መታገል እንዲችሉ ያደርጋቸው ነበር።
ስለዚህ ዛሬ ያለውን ጎሰኝነትን ለመታገል እና ቀስ ብሎ ከጎሳ ፌደራሊዝም ወደ ህብረ ባህላዊ አገዛዝ ለመሄድ ይህን የመሬት ፖሊሲ መመልከትና መቀየር ጠቃሚ ይመስለኛል።
ጎጂ ፀባዮች ላይ ዘመቻ ማካሔጅያ ጊዜ አሁን ነው!
12 ዓመት በፊት በ1998 ቅንጅት ሲፈራርስ በንዴት እና በሃዘን በሌላው የብእር ስሜ (ደሳለኝ አስፋው) የጻፍኩት ጽሁፍ። አሁንም የሚያስፈልገን ይመስለኛል።
የኢትዮጵያ ብሄርተኞች በተለይም ግንቦት ሰባት፤ ሃላፊነታችን ግዙፍ ነው። አሁንም አንዳናጠፋ (http://asfawdarguemeshal.blogspot.com/2018/07/blog-post_31.html)። ከበፊቱ እንማር።
(አማርኛው ከታች ይቀጥላል)
---------------------------------------------
The recent controversy surrounding Kinijit supporters in the diaspora—Kinijit USA (KUSA) and Kinijit International Leadership (KIL)—is the latest in a history of feuding and infighting among Ethiopian political interest groups and parties. Indeed, over the past few decades, we have seen countless political organizations created, only to be shortly disbanded, abandoned, or rendered ineffective, often because of intra-group conflict—conflict among the membership—and an inability to resolve conflict.
I believe that these conflicts are a fundamental reason for the absence of democracy in Ethiopia today. Indeed, it is these conflicts, magnified to a national level, that have resulted in dictatorship after dictatorship in Ethiopia. Endless feuding and infighting from the grassroots level on upwards have made it difficult for Ethiopians to attain the organic solidarity necessary to build and sustain the institutions necessary for democracy. I think it is imperative that pro-democracy activists make awareness of intra-group conflict a top priority in the struggle for democracy. But before I make my case, I would like to describe the nature of the problem in greater detail.
Here are a few interesting points. First, the intra-group conflicts we see in Ethiopian collectives are seldom caused by differences in ideology, organizational structure, or other substantive reasons. Nor are they confined to organizations whose members come from a wide variety of backgrounds and perspectives. Indeed, the most virulent conflicts occur in apparently homogenous groups whose memberships have not only similar ideologies, but similar frames of reference, perspectives, and interests. The current KUSA/KIL conflict, for the most part, is an example of this.
Another interesting point is that such conflicts occur just as much in the Ethiopian diaspora as they do in Ethiopia. This is interesting because, in the diaspora, factors such as poverty, political oppression, lack of education, etc., do not exist.
Finally, intra-group conflicts are not restricted to organizations of a political nature. They are found in all types of Ethiopian collectives. We can observe chronic feuding and infighting in families, extended families, non-political civic organizations such as professional associations, churches, local community organizations, charity organizations, and others.
So, why is there so much intra-group conflict, characterized by personal feuds and infighting, in Ethiopian society? And when there is conflict, why is conflict resolution so difficult? One explanation is that we have been brought up in an environment where certain dysfunctional behaviours that hamper effective communication and cause conflict are the norm. Below is a list of some of these behaviours that I have observed. I ask readers to reflect on whether you have seen them in yourself; in others; in meetings and other group settings.
On the other hand, most of us in the diaspora have been exposed to non-Ethiopian collectives where, generally speaking, such conflicts occur far less often. We have also observed that these collectives are, as a result, far more effective and efficient than Ethiopian collectives.
In order to bring Ethiopian collectives, including Ethiopian pro-democracy and human rights organizations such as KUSA and KIL, to this level, it is crucial that we find a way to raise awareness that intra-group conflict is a fundamental barrier to democracy, to put an end to our dysfunctional group behaviours, and to promote positive, constructive behaviours that reduce conflict, increase our capacity for conflict resolution, and increase collective consciousness and organic solidarity.
To this end, as a first step, I suggest that all organizations draft a code of conduct document. The aim of this document should be primarily to raise awareness about dysfunctional behaviours, the problem of intra-group conflict, and the importance of effective communication. In addition, the code of conduct should provide guidelines of behaviour and conduct, along with explanations for the guidelines.
My second suggestion is that there should be a collective attempt to stigmatize dysfunctional behaviours in our everyday lives. For example, we must make it telek newur to attack anyone personally instead of addressing issues. We must not only refuse to listen to character assassination, but openly chastise and correct those who do it. In a charitable and constructive manner, of course—we have to keep in mind that most of us engage in such behaviour almost unknowingly, because of the culture we have grown up in. Unless sensitized to the ramifications of such speech and actions, we cannot become fully aware of the consequences.
I believe that these two actions alone will result in a significant reduction in the chronic feuding and infighting in our collectives and organizations. The resulting increase in organic solidarity and collective consciousness will, in due course, crowd out dictatorship at all levels of our society, including the political. The democratic culture at the grassroots will end up being reflected at the national level.
Indeed, imagine diaspora pro-democracy groups devoid of feuding and infighting. They would make great strides in improving the prospects for democracy in Ethiopia. Imagine that behaviours such as suspicion and paranoia were no longer the norm inEthiopia. Dictatorship, which thrives on suspicion and paranoia, would disappear shortly.
Doing away with dysfunctional behaviours and intra-group conflict is the only way to achieve democracy. To those who believe in democracy for Ethiopia, I say, we need an all-out campaign: Let us declare war on dysfunctional behaviours!
Dessalegn Asfaw
--------------------------------------------
ባሳለፍናቸው ብዙ አመታት ውስጥ ብዙ ድርጅቶች ተመስርተው አይተናል። ይሁን እንጂ የእነዚህ ድርጅቶች አባሎች በውስጣቸው የሚፈጠረውን ቅራኔ መፍታት ባለመቻላቸው ድርጅቶቹ እንደሚገባቸው ያህል አይሰሩም።
እኔ እንደተመለከትኩት እነኝህ ቅራኔዎች በኢትዮጵያ ውስጥና በውጭም በምንኖር በተለያዩ ኢትዮጵያውያን ስብስቦች ውስጥ አሉ። ስብስቦች ስል የፖለቲካ ድርጅቶችና ሌሎችም ታላላቅ ስብስብ ብቻ ሳይሆን፤ የቤተሰብ፣ የዘመድ፣ የጓደኝነት፣ የሞያ ማኅበራት፣ የሲቭል ተቋማት፣ የቤተክርስትያንና ሌሎች የሃይማኖታዊ ስብስቦች፣ የኮምዩኒቲ ድርጅትና የበጎ አድራጎት ድርጅቶች ይጨምራል። ከላይ የጠቀስኳቸው ሁሉ ሥር የሰደዱ ውስጠ-ቡድን ቅራኔዎችና ሽኩቻዎች ይገኝባቸዋል።
እነዚህ ውስጠ ቡድን ቅራኔዎች የሚፈጠሩት እምብዛም በርእዮተ ዓለም፣ በድርጅት አወቃቀርና በአንኳር ምክንያቶች አይደለም። እነዚህ ቅራኔዎች የተለያዩ አመለካከትና አነሳስ ያላቸው አባሎች በመሠረቱት ድርጅት ውስጥ ብቻ የተወሰነም አይደለም። እንዲያውም ቅራኔዎች በይብስ የሚታዩት በርእዮተ ዓለም፣ በአመለካከት፣ በግንዛቤና በፍላጎት በጣም የሚመሳሰሉ ሰዎች ባሉባቸው ድርጅቶች ውስጥ ነው።
እነዚህ ቅራኔዎች በኢትዮጵያ ውስጥ የሚንፀባረቁትን ያህል በውጭ አገር ባሉ ኢትዮጵያውያን ውስጥም ይንፀባረቃሉ። ይህ አስገራሚ ነው፡ ምክንያቱም በውጭ አገር ድህነት፣ የፖለቲካ ችግር፣ የአስተዳደር ጉድለት ወይም የትምህርት እጥረት ሳይኖር ቅራኔዎች ግን እንደ አገር ቤት መኖራቸው ነው።
ታዲያ ለምንድነው በአገር ውስጥም ሆነ በውጭ አገር በኢትዮጵያውያን ማህበረ ሰብ፣ በግላዊ አመለካከት ውስጠ ቡድን ቅራኔ የሚኖረው? እናም ውስጠ ቡድን ቅራኔ ሲኖር ቅራኔውን ማስወገድ ለምንድነው አስቸጋሪ የሚሆነው? ለዚህ አንደኛው መልስ እኛ በነዚህ ቅራኔዎች ውስጥ የምንኖር ሰዎች በመሆናችን እነዚህ ግንኙነትን ደካማ የሚያደርጉ ሽኩቻዎችና ጎጂ ፀባዮች የህልውናችን አካል ስለሆኑ ይሆናል። ማለትም ባህላችን የነዚህ ቅራኔዎች ምንች ስለሆነ ነው።
ከዚህ ቀጥሎ እኔ የተገነዘብኳቸው አንዳንድ ጠባዮች ተዘርዝረዋል። አንባብያንን የምጠይቀው እነዚህን ጠባዮች እናንተም በራሳችሁ፣ በሌሎች ሰዎች፣ በስብስቦችና በመሳሰሉ ስብሰባዎች ተገንዝባችሁ እንደሆን ነው።
1. ነገርንና ግለሰብን ማቆራኘት
ይህ ግለሰብንና የግለሰብን ሃሳብ ለይቶ አለማየት ነው። ለምሳሌ አንድ ግለሰብ የተቃውሞ ሃሳብ ከሰጠ የሃሳብ ልዩነት መሆኑ ቀርቶ ግለሰቡን ለማጥቃት ይሞከራል። ተቃውሞ የተነሳበትም ግለሰብ በአንፃሩ አፀፋዊ ጥቃት ለማድረግ ይፈልጋል። በመጨረሻም የሃሳብ አለመግባባት ወደግለሰብ ጥል ይሸጋገራል።ይህም ግለሰቦች ክብርና ህልውናቸው የተጠቃ ስለሚመሰላቸው ነው። ላለመስማማት መስማማት የማይችሉ ሰዎች በግለ ሰባዊ ፀብና ሽኩቻ ይሽመደመዱና ቡድኖች ይፈርሳሉ።
2. ወገናዊነት
የፈለገው ቢሆን ለምናውቀው ወገን፣ ቤተሰብ፣ መንደር፣ ቡድንና ዘር መወገን እንፈልጋለን። ለምሳሌ ወገናችን የሆነ ሰው ከሌላ ወገን ግለሰብ ጋር ቢጋጭ የነገሩን ሁኔታ እንኳን ሳናውቅ ወገንተኛነታችንን እናሳያለን። በዚህም ቅራኔ ምክንያት ጥላቻውን አስፍተን የተቃዋሚውን ወገን፣ ቤተሰብ፣ ጓደኞች፣ የሥራ ቦታ፣ ጎሳ እናወግዛለን። ይህ ለደም መፋሰስ ምንጭ ሊሆን ይችላል። ወገናዊነት ቡድን ያፈርሳል ምክንያቱም ውሳኔዎች በወገናዊነት እንጂ በትክክለኛነታቸው ተፈፃሚነት ስለማይኖራቸው ወገናዊነት ድርጅቶችን ከፋፍሎ ድርጅቶቹን ያፈርሳቸዋል። ለምሳሌ አንድ ድርጅት ሁለት ቦታ ይከፈልና ሁለቱ ደግሞ ብዙ ቦታ እየተከፈሉ በመጨረሻም ባጠቃላይ ደርጅቱ ይፈርሳል።
3. ጥርጣሬ
በመጀመሪያ ደረጃ እርስ በእርሳችን የምንተያየው በጥርጣሬ መንፈስ ነው። በዚህም ምክንያት ጉዳት የሌላቸው ሃሳቦች እንኳን ከጀርባቸው ሌላ ነገር አላቸው ተብለው ይፈራሉ። ፍፁም የዋህ የሆነ የጓደኛ አመለካከት እንኳን በጥርጣሬ እንደ እርኩስ ሃሳብ ተተርጉሞ የዳበረ ግንኙነት ይፈርሳል። ይህ አይነት ጠባይ የደርጅቶች ውስጠ ቅራኔ መሠረታዊ ምክንያት ነው። ለእውነት ከሆነ መተማመን ከሌለ ምንም ዓይነት ድርጅት ውጤታማ ሊሆን አይችልም።
4. ፍርሀት
ሁሉንም ሰው እንደ አደገኛ ሰው ስለምናይ በአስተሳሰባችንና በአመለካከታችን ውስጥ ፍርሀት ይዳብራል። እንዲህ አይነት ፍርሀት ድርጅቶችን ሽባ ያደርጋቸዋል። ይህም የሚሆነው ሁሉም በፍርሀት እያመነታ ጉዳይን ከግብ ለማድረስ ወደፊት መሄድ ስለማይቻል ነው።
5. ተቆርቋሪ አለመሆን
የሌሎችን ስሜት፣ ተግባርና ሁኔታ ራሳችንን በሌላው ቦትና ሁኔታ አድርገን አለማየት ለሌላው አለመቆርቆርን ያመጣል። ተቆርቋሪ መሆን ለጤናማ ግንኙነት አስፈላጊ ነው። አንድ ሰው አንድ ነገር እንዴት ሊሰራ እንደቻለ ወይንም ደግሞ እኛ በሱ ቦታ ብንሆን ኖሮ ምን ማድረግ እነደምንችል እራሳችንን አንጠይቅም። ይህ ወደተዛባ ፍርድና ጎዶሎ ግንዛቤ ያመራና በቡድኖች ውስጥ አለመግባባትና ቅራኔን ይወልዳል።
6. ለመዳኘት ወይም ለመፍረድ መቸኮል
ለመዳኘት አለመቸኮል ለጤናማ ግንኙነት መሠረት ነው። ጥርጣሬና ለሌላው አለመቆርቆር ተደማምረው ውዝግብ ከማቅለል ይልቅ ፍርደ ገምድልነትን ያመጣሉ። አንድ ሰው እኛ የማይገባንን ነገር ካደረገ ቆይ እስቲ እኛ የማናውቀውና እሱ የሚያውቀው ነገር ሊኖር ይችላል ብለን እራሳችንን አንጠይቅም ወይንም ከፍርድ በፊት ትእግሥት አናደርግም። የነገሮችን የመሆንና ያለመሆን ሁኔታ ሳንዳስስ ለመዳኘት እንቸኩላላን። ይህ ወደተዛባ ፍርድና ግለሰባዊ ቅራኔ ውስጥ ይከተናል።
7. ስም ማጥፋትና አሉባልታ
ቅራኔዎችን ከመፍታት ይልቅ የማይግባቡን ሰዎች ላይ የስም ማጥፋት ዘመቻ እናደርጋለን። እንዲህ አይነቱ ዘመቻ በማኅበርሰባችን ውስጥ እንደሚሰራ እናውቃልን። አምታችና አሻሚ የሆኑ ነገሮችን በስነሥርዓት ሳንዳስስ ስለግለቦች የሚባለውን መጥፎ ነገር ማመን እንመርጣለን። የግለሰቦችን ክብር የሚነካ ነገር በማድረግ ግለሰቦችን ከጨወታው ውጭ እንዲሆኑ እናደርጋለን። ቀደም ብሎ እንዲህ አይነት ግንዛቤ ያለው ጭንቅላት ጥርጣሬውን የስም ማጥፋቱ ተግባር ግልፅ ያደርግለታል። እንዲህ አይነቱ አሉባልታ ብዙዎቻችን እንደምናውቀው ወደግለሰቦች ሽኩቻ፣ የቡድኖች ሽባነትና የድርጅት ውድቀት ያመራል።
8. ግልፅ አለመሆን
ግልፅነት ጤናማ ግንኙነት እንዲካሄድ ይረዳል። እኛ አስተሳሰባችንን ግልፅ ካለማድረጋችን ባሻገር የሌላውም አስተሳሰብ ግልፅ ይሆናል ብለን አንጠብቅም። ይህም በግልፅ ከተናገርኩ ምንነቴ ይታወቃል፣ እዳኛለሁ የሚለውን ፍራቻ ያመጣል። በዚህ ምክንያት ነገሮችን አድበስብሰንና በግድየለሽነት የግንኙነት ክፍተት ፈጥረን የድርጅት ውድቀትን እናመጣለን ምክንያቱም ሌሎች የተደበቀ ነገር አለ ብለው ስለሚገምቱ።
9. ቂም መያዝና መቀየም
ቂመኛነት ከባህላችን የመነጨ ስለሆነ ቂም እንይዝና ይቅር ማለትን እንደድክመት እናየዋለን ምክንያቱም ሁሉም እንደአደገኛ ስው ስለሚታይ ነው። በቡድን ስራዎች ውስጥ ሁሌም አለመግባባት ሊኖር ስለሚችል ቂም የምንይዝ ከሆነ ምንም አይነት ውጤታማ ሥራ መሥራት አይቻልም።
10 ምቀኝነት
በብዙ መንገድ ሰዎች ከኛ ተሽለው ሲገኙ እንደነሱ ተሽሎ ለመገኘት ከመጣር ይልቅ እነሱ እንደኛ እንዲሆኑ ወደታች እንጎትታቸዋለን። ይህ የሚሆነው፣ ሲደመር ዜሮ እንደሚሆን የሂሳብ ስሌት እንዱ ሀብታም የሚሆነው ሌላው ደሀ ስለሆነ፣ አንዱ ደስተኛ የሆነው ሌለውን ስላሳዘነ ነው ከሚል ግንዛቤ ሊሆን ይችላል። ይህ ዓለም የተወሰነ ሀብት፣ ደስታና የመሳሰሉት ነገር እንዳለው አድርገን እናይና ሁላችንም ድርሻችንን እንጠይቃለን። በመሆኑም ሰዎች የከበሩት የሆነ ወንጀል ሠርተው ሲሆን ያጡት ደግሞ ተረግመው ነው ብለን እናስባለን።
11. ግትርነት
መቻቻልን የምናየው እንደድክመት ነው። የመቻቻልና የመደራደር ፅንሰ ሃሳብ ለወደፊቱ ውጤታማ ጥረቶች የመሠረት ድንጋይ መሆኑን አንረዳም። እንዲያውም መቻቻልን የምናየው እንደተሸናፊነት ነው።
12. አጉል ይሉኝታ
ይህ ሌላውን ሰው ላለማስቀየም የሚወሰድ ባህለዊ እርምጃ ነው። የግለሰቦችን ወይንም የቡድኖችን ሕልውና ላለመንካት ሲባል ከእውነት የራቀ ሃሳብ ወይንም ድርጊትን ሳናስተካክል ወይንም ሳናርም ስለምናልፍ ሁሉም እርስ በርሱ እንዳይተማመን ይሆናል። ለእውነት መቆም የተፈጠሩትን ብቻ ሳይሆን ሊፈጠሩ የሚችሉ ችግሮችን ሁሉ ሊያቃልል ይችላል።
13. አስመሳይነት
ራስን አለመሆንና እንደሳንቲም ሁለት ገፀታ ይዞ መጓዝ በቡድን አባሎችና ደርጅቶች ውስጥ ከፍተኛ አደጋ ያመጣል። የማናውቀውን እናውቃለን፣ የሌለንን አለን ካልን ሥራችን ልብወለድ እንጂ ተጨባጭ ነገሮችን ሊያንፀባርቅ የሚችል አይ ሆንም። በመሆኑም እንዲህ አይነቱ ጠባይ መጋለጥና መቆም ይኖርበታል።
በመጨረሻም እነዚህ ከላይ የተገለፁት ፀባዮች በኛ በኢትዮጵያውያን ብቻ ሳይሆን በሌላው የሰው ዘር ውስጥ በመጠኑ የሚገኙ የስነ ልቦና ባህርያት ናቸው። ነገር ግን እነዚህ ፀባዮች አሁን እኛ ካለንበት ድህነትና የማህበራዊ ቀውስ ውስጥ ለመውጣት በምናደርገው ትግል ላይ ያላቸው ጎጂ ሚና ታውቆ አስፈላጊውን እርማት ማድረግ ይኖርብናል። የተሻለ ሥርአት ለማምጣት የአስተሳሰብ ለውጥ ማድረግ እንደሚያስፈለግ ማወቅ አለብን።
የኢትዮጵያ ብሄርተኞች በተለይም ግንቦት ሰባት፤ ሃላፊነታችን ግዙፍ ነው። አሁንም አንዳናጠፋ (http://asfawdarguemeshal.blogspot.com/2018/07/blog-post_31.html)። ከበፊቱ እንማር።
(አማርኛው ከታች ይቀጥላል)
---------------------------------------------
Time to Declare War on Dysfunctional Behaviours
The recent controversy surrounding Kinijit supporters in the diaspora—Kinijit USA (KUSA) and Kinijit International Leadership (KIL)—is the latest in a history of feuding and infighting among Ethiopian political interest groups and parties. Indeed, over the past few decades, we have seen countless political organizations created, only to be shortly disbanded, abandoned, or rendered ineffective, often because of intra-group conflict—conflict among the membership—and an inability to resolve conflict.
I believe that these conflicts are a fundamental reason for the absence of democracy in Ethiopia today. Indeed, it is these conflicts, magnified to a national level, that have resulted in dictatorship after dictatorship in Ethiopia. Endless feuding and infighting from the grassroots level on upwards have made it difficult for Ethiopians to attain the organic solidarity necessary to build and sustain the institutions necessary for democracy. I think it is imperative that pro-democracy activists make awareness of intra-group conflict a top priority in the struggle for democracy. But before I make my case, I would like to describe the nature of the problem in greater detail.
Here are a few interesting points. First, the intra-group conflicts we see in Ethiopian collectives are seldom caused by differences in ideology, organizational structure, or other substantive reasons. Nor are they confined to organizations whose members come from a wide variety of backgrounds and perspectives. Indeed, the most virulent conflicts occur in apparently homogenous groups whose memberships have not only similar ideologies, but similar frames of reference, perspectives, and interests. The current KUSA/KIL conflict, for the most part, is an example of this.
Another interesting point is that such conflicts occur just as much in the Ethiopian diaspora as they do in Ethiopia. This is interesting because, in the diaspora, factors such as poverty, political oppression, lack of education, etc., do not exist.
Finally, intra-group conflicts are not restricted to organizations of a political nature. They are found in all types of Ethiopian collectives. We can observe chronic feuding and infighting in families, extended families, non-political civic organizations such as professional associations, churches, local community organizations, charity organizations, and others.
So, why is there so much intra-group conflict, characterized by personal feuds and infighting, in Ethiopian society? And when there is conflict, why is conflict resolution so difficult? One explanation is that we have been brought up in an environment where certain dysfunctional behaviours that hamper effective communication and cause conflict are the norm. Below is a list of some of these behaviours that I have observed. I ask readers to reflect on whether you have seen them in yourself; in others; in meetings and other group settings.
- Personalization of issues: This is when we are unable to conceptually distinguish between people and their ideas or thoughts. For example, if someone objects to a suggestion I make, I see the objection as personal attack, not as a simple difference of opinion. In response to the perceived personal attack, I respond with a personal attack, instead of discussing the issues. Hence, the initial disagreement over ideas turns into a personal struggle, and because it is a personal struggle where pride and survival are at stake, we end up unable to constructively ‘agree to disagree’. Groups whose members find it difficult to ‘agree to disagree’ become paralyzed by feuding and infighting and eventually collapse.
- Parochialism (weganawinet): We tend to irrationally favour those from our own kin or wegen—family, village, team, ethnic group—no matter what the cost. For example, if a person from my wegen has a conflict with a stranger (be’ad), a person outside my wegen, I automatically favour my colleague, no matter what the substance of the disagreement. Furthermore, I extend the conflict to a dislike of the stranger and his entire wegen—his family, friends, place of employment, ethnic group, etc. This is the root of blood feuds (dem). Parochialism within organizations leads to ineffectiveness, as decisions are made based on who supports the decisions, rather than on their merit. It also leads to organizations being split into smaller and smaller factions, and eventually collapsing. For example, an organization may split into two main factions. Factions will develop within those factions, and further splitting will occur, until the organization fails.
- Chronic suspicion and mistrust (teretaray): We view each other first and foremost as potential threats. With such a heightened level of threat-awareness, any idea or thought, no matter how innocuous, is quickly considered to have negative ulterior motives behind it. Even the most innocent comments by the closest of friends can be misinterpreted as sinister, resulting in the breakup of fruitful relationships. This behaviour is a fundamental cause of conflict in a group setting. By definition, no group can be effective without trust.
- Paranoia: As we view everyone as a threat, we tend to disproportionately develop a paranoid outlook in our interaction with others, with the ‘threat’ foremost in our minds in all our interactions. This paranoia, in a group setting, results in organizational paralysis, with everyone looking over their shoulder and hesitant, instead of working towards the common goal.
- Lack of empathy and empathetic understanding: Empathy, the ability to identify with or understand others’ situation, feelings, and actions, is critical for effective communication and teamwork. However, in Ethiopian society, we are not sensitized to the importance of empathy. We do not ask questions such as ‘what in his background might have caused him to react this way’, or ‘what would I have done in his shoes’. This leads us to make erroneous judgements based on incomplete understandings, which leads to misunderstanding and conflict within groups.
- Lack of suspending judgement or giving others the benefit of the doubt: Suspending judgement is fundamental to effective communication. Unfortunately, the combination of chronic suspicion and lack of empathetic understanding lead to the absence of awareness about the concept of suspending judgement and giving others the benefit of the doubt. If someone does something we do not understand, we do not ask, ‘Perhaps there is something he knows that I don’t,’ or ‘Let me wait and see before making a judgement.’ We judge hastily, without taking time to examine all possibilities. This results in erroneous judgements and personal conflicts.
- Character assassination (sem matfat and alubalta): Rather than addressing conflict directly, we chronically spread rumours and innuendo about those with whom we disagree. We engage in character assassination because we know that it is an effective weapon in our society. Since we do not give each other the benefit of the doubt, we tend to believe bad things about others! A strategy of muddying someone’s reputation will render them useless, as people will simply have had their existing suspicions confirmed. Obviously, character assassination quickly leads to infighting and paralysis in groups, a scenario with which most of us are familiar.
- Lack of openness: Openness facilitates effective communication. As Ethiopians, we are not open and forthcoming about our thoughts and expect the same guarded approach from others. This is related to our lack of empathy, which makes us afraid of being judged hastily and incorrectly if we speak openly. This fear leads us to be initially vague, unclear, and non-committal, which inevitably leads to communication gaps and communication breakdown, as others persistently try to interpret the hidden meaning of what we say, and often end up interpreting negatively and incorrectly. Lack of openness leads to misunderstanding and conflict.
- Holding grudges (qim and mequeyem): We tend to chronically hold on to personal grudges. Understanding or forgiveness of perceived affronts is seen as weakness, as it is assumed that everyone is and remains to be a threat. In a group setting, there are bound to be conflicts, and if people hold on to grudges, there can be no effective teamwork.
- Envy (mequegnenet): We hate it when others are better off than us in any context, but instead of struggling to improve our own lot, we work to reduce others’! This comes from our ingrained perception that everything in life is a zero-sum game. If someone is rich, it is because another is poor. If someone is happy, it is because another is sad. It is as if the world has been alloted a fixed amount of wealth, happiness, etc., and it has been ordained that everyone should have more or less the same amount. Failing this, the ones with more must have committed some kind of crime to improve their lot and the ones who have less must be cursed.
- Stubbornness and lack of compromise (getterenet): Because of our zero-sum view of the world, compromise is seen as a weakness. We do not understand the concept of compromise as a building block for future win-win endeavours. Instead, compromise is seen as a loss forever.
On the other hand, most of us in the diaspora have been exposed to non-Ethiopian collectives where, generally speaking, such conflicts occur far less often. We have also observed that these collectives are, as a result, far more effective and efficient than Ethiopian collectives.
In order to bring Ethiopian collectives, including Ethiopian pro-democracy and human rights organizations such as KUSA and KIL, to this level, it is crucial that we find a way to raise awareness that intra-group conflict is a fundamental barrier to democracy, to put an end to our dysfunctional group behaviours, and to promote positive, constructive behaviours that reduce conflict, increase our capacity for conflict resolution, and increase collective consciousness and organic solidarity.
To this end, as a first step, I suggest that all organizations draft a code of conduct document. The aim of this document should be primarily to raise awareness about dysfunctional behaviours, the problem of intra-group conflict, and the importance of effective communication. In addition, the code of conduct should provide guidelines of behaviour and conduct, along with explanations for the guidelines.
My second suggestion is that there should be a collective attempt to stigmatize dysfunctional behaviours in our everyday lives. For example, we must make it telek newur to attack anyone personally instead of addressing issues. We must not only refuse to listen to character assassination, but openly chastise and correct those who do it. In a charitable and constructive manner, of course—we have to keep in mind that most of us engage in such behaviour almost unknowingly, because of the culture we have grown up in. Unless sensitized to the ramifications of such speech and actions, we cannot become fully aware of the consequences.
I believe that these two actions alone will result in a significant reduction in the chronic feuding and infighting in our collectives and organizations. The resulting increase in organic solidarity and collective consciousness will, in due course, crowd out dictatorship at all levels of our society, including the political. The democratic culture at the grassroots will end up being reflected at the national level.
Indeed, imagine diaspora pro-democracy groups devoid of feuding and infighting. They would make great strides in improving the prospects for democracy in Ethiopia. Imagine that behaviours such as suspicion and paranoia were no longer the norm inEthiopia. Dictatorship, which thrives on suspicion and paranoia, would disappear shortly.
Doing away with dysfunctional behaviours and intra-group conflict is the only way to achieve democracy. To those who believe in democracy for Ethiopia, I say, we need an all-out campaign: Let us declare war on dysfunctional behaviours!
Dessalegn Asfaw
--------------------------------------------
ጎጂ ፀባዮች ላይ ዘመቻ ማካሔጅያ ጊዜ አሁን ነው!
ባሳለፍናቸው ብዙ አመታት ውስጥ ብዙ ድርጅቶች ተመስርተው አይተናል። ይሁን እንጂ የእነዚህ ድርጅቶች አባሎች በውስጣቸው የሚፈጠረውን ቅራኔ መፍታት ባለመቻላቸው ድርጅቶቹ እንደሚገባቸው ያህል አይሰሩም።
እኔ እንደተመለከትኩት እነኝህ ቅራኔዎች በኢትዮጵያ ውስጥና በውጭም በምንኖር በተለያዩ ኢትዮጵያውያን ስብስቦች ውስጥ አሉ። ስብስቦች ስል የፖለቲካ ድርጅቶችና ሌሎችም ታላላቅ ስብስብ ብቻ ሳይሆን፤ የቤተሰብ፣ የዘመድ፣ የጓደኝነት፣ የሞያ ማኅበራት፣ የሲቭል ተቋማት፣ የቤተክርስትያንና ሌሎች የሃይማኖታዊ ስብስቦች፣ የኮምዩኒቲ ድርጅትና የበጎ አድራጎት ድርጅቶች ይጨምራል። ከላይ የጠቀስኳቸው ሁሉ ሥር የሰደዱ ውስጠ-ቡድን ቅራኔዎችና ሽኩቻዎች ይገኝባቸዋል።
እነዚህ ውስጠ ቡድን ቅራኔዎች የሚፈጠሩት እምብዛም በርእዮተ ዓለም፣ በድርጅት አወቃቀርና በአንኳር ምክንያቶች አይደለም። እነዚህ ቅራኔዎች የተለያዩ አመለካከትና አነሳስ ያላቸው አባሎች በመሠረቱት ድርጅት ውስጥ ብቻ የተወሰነም አይደለም። እንዲያውም ቅራኔዎች በይብስ የሚታዩት በርእዮተ ዓለም፣ በአመለካከት፣ በግንዛቤና በፍላጎት በጣም የሚመሳሰሉ ሰዎች ባሉባቸው ድርጅቶች ውስጥ ነው።
እነዚህ ቅራኔዎች በኢትዮጵያ ውስጥ የሚንፀባረቁትን ያህል በውጭ አገር ባሉ ኢትዮጵያውያን ውስጥም ይንፀባረቃሉ። ይህ አስገራሚ ነው፡ ምክንያቱም በውጭ አገር ድህነት፣ የፖለቲካ ችግር፣ የአስተዳደር ጉድለት ወይም የትምህርት እጥረት ሳይኖር ቅራኔዎች ግን እንደ አገር ቤት መኖራቸው ነው።
ታዲያ ለምንድነው በአገር ውስጥም ሆነ በውጭ አገር በኢትዮጵያውያን ማህበረ ሰብ፣ በግላዊ አመለካከት ውስጠ ቡድን ቅራኔ የሚኖረው? እናም ውስጠ ቡድን ቅራኔ ሲኖር ቅራኔውን ማስወገድ ለምንድነው አስቸጋሪ የሚሆነው? ለዚህ አንደኛው መልስ እኛ በነዚህ ቅራኔዎች ውስጥ የምንኖር ሰዎች በመሆናችን እነዚህ ግንኙነትን ደካማ የሚያደርጉ ሽኩቻዎችና ጎጂ ፀባዮች የህልውናችን አካል ስለሆኑ ይሆናል። ማለትም ባህላችን የነዚህ ቅራኔዎች ምንች ስለሆነ ነው።
ከዚህ ቀጥሎ እኔ የተገነዘብኳቸው አንዳንድ ጠባዮች ተዘርዝረዋል። አንባብያንን የምጠይቀው እነዚህን ጠባዮች እናንተም በራሳችሁ፣ በሌሎች ሰዎች፣ በስብስቦችና በመሳሰሉ ስብሰባዎች ተገንዝባችሁ እንደሆን ነው።
1. ነገርንና ግለሰብን ማቆራኘት
ይህ ግለሰብንና የግለሰብን ሃሳብ ለይቶ አለማየት ነው። ለምሳሌ አንድ ግለሰብ የተቃውሞ ሃሳብ ከሰጠ የሃሳብ ልዩነት መሆኑ ቀርቶ ግለሰቡን ለማጥቃት ይሞከራል። ተቃውሞ የተነሳበትም ግለሰብ በአንፃሩ አፀፋዊ ጥቃት ለማድረግ ይፈልጋል። በመጨረሻም የሃሳብ አለመግባባት ወደግለሰብ ጥል ይሸጋገራል።ይህም ግለሰቦች ክብርና ህልውናቸው የተጠቃ ስለሚመሰላቸው ነው። ላለመስማማት መስማማት የማይችሉ ሰዎች በግለ ሰባዊ ፀብና ሽኩቻ ይሽመደመዱና ቡድኖች ይፈርሳሉ።
2. ወገናዊነት
የፈለገው ቢሆን ለምናውቀው ወገን፣ ቤተሰብ፣ መንደር፣ ቡድንና ዘር መወገን እንፈልጋለን። ለምሳሌ ወገናችን የሆነ ሰው ከሌላ ወገን ግለሰብ ጋር ቢጋጭ የነገሩን ሁኔታ እንኳን ሳናውቅ ወገንተኛነታችንን እናሳያለን። በዚህም ቅራኔ ምክንያት ጥላቻውን አስፍተን የተቃዋሚውን ወገን፣ ቤተሰብ፣ ጓደኞች፣ የሥራ ቦታ፣ ጎሳ እናወግዛለን። ይህ ለደም መፋሰስ ምንጭ ሊሆን ይችላል። ወገናዊነት ቡድን ያፈርሳል ምክንያቱም ውሳኔዎች በወገናዊነት እንጂ በትክክለኛነታቸው ተፈፃሚነት ስለማይኖራቸው ወገናዊነት ድርጅቶችን ከፋፍሎ ድርጅቶቹን ያፈርሳቸዋል። ለምሳሌ አንድ ድርጅት ሁለት ቦታ ይከፈልና ሁለቱ ደግሞ ብዙ ቦታ እየተከፈሉ በመጨረሻም ባጠቃላይ ደርጅቱ ይፈርሳል።
3. ጥርጣሬ
በመጀመሪያ ደረጃ እርስ በእርሳችን የምንተያየው በጥርጣሬ መንፈስ ነው። በዚህም ምክንያት ጉዳት የሌላቸው ሃሳቦች እንኳን ከጀርባቸው ሌላ ነገር አላቸው ተብለው ይፈራሉ። ፍፁም የዋህ የሆነ የጓደኛ አመለካከት እንኳን በጥርጣሬ እንደ እርኩስ ሃሳብ ተተርጉሞ የዳበረ ግንኙነት ይፈርሳል። ይህ አይነት ጠባይ የደርጅቶች ውስጠ ቅራኔ መሠረታዊ ምክንያት ነው። ለእውነት ከሆነ መተማመን ከሌለ ምንም ዓይነት ድርጅት ውጤታማ ሊሆን አይችልም።
4. ፍርሀት
ሁሉንም ሰው እንደ አደገኛ ሰው ስለምናይ በአስተሳሰባችንና በአመለካከታችን ውስጥ ፍርሀት ይዳብራል። እንዲህ አይነት ፍርሀት ድርጅቶችን ሽባ ያደርጋቸዋል። ይህም የሚሆነው ሁሉም በፍርሀት እያመነታ ጉዳይን ከግብ ለማድረስ ወደፊት መሄድ ስለማይቻል ነው።
5. ተቆርቋሪ አለመሆን
የሌሎችን ስሜት፣ ተግባርና ሁኔታ ራሳችንን በሌላው ቦትና ሁኔታ አድርገን አለማየት ለሌላው አለመቆርቆርን ያመጣል። ተቆርቋሪ መሆን ለጤናማ ግንኙነት አስፈላጊ ነው። አንድ ሰው አንድ ነገር እንዴት ሊሰራ እንደቻለ ወይንም ደግሞ እኛ በሱ ቦታ ብንሆን ኖሮ ምን ማድረግ እነደምንችል እራሳችንን አንጠይቅም። ይህ ወደተዛባ ፍርድና ጎዶሎ ግንዛቤ ያመራና በቡድኖች ውስጥ አለመግባባትና ቅራኔን ይወልዳል።
6. ለመዳኘት ወይም ለመፍረድ መቸኮል
ለመዳኘት አለመቸኮል ለጤናማ ግንኙነት መሠረት ነው። ጥርጣሬና ለሌላው አለመቆርቆር ተደማምረው ውዝግብ ከማቅለል ይልቅ ፍርደ ገምድልነትን ያመጣሉ። አንድ ሰው እኛ የማይገባንን ነገር ካደረገ ቆይ እስቲ እኛ የማናውቀውና እሱ የሚያውቀው ነገር ሊኖር ይችላል ብለን እራሳችንን አንጠይቅም ወይንም ከፍርድ በፊት ትእግሥት አናደርግም። የነገሮችን የመሆንና ያለመሆን ሁኔታ ሳንዳስስ ለመዳኘት እንቸኩላላን። ይህ ወደተዛባ ፍርድና ግለሰባዊ ቅራኔ ውስጥ ይከተናል።
7. ስም ማጥፋትና አሉባልታ
ቅራኔዎችን ከመፍታት ይልቅ የማይግባቡን ሰዎች ላይ የስም ማጥፋት ዘመቻ እናደርጋለን። እንዲህ አይነቱ ዘመቻ በማኅበርሰባችን ውስጥ እንደሚሰራ እናውቃልን። አምታችና አሻሚ የሆኑ ነገሮችን በስነሥርዓት ሳንዳስስ ስለግለቦች የሚባለውን መጥፎ ነገር ማመን እንመርጣለን። የግለሰቦችን ክብር የሚነካ ነገር በማድረግ ግለሰቦችን ከጨወታው ውጭ እንዲሆኑ እናደርጋለን። ቀደም ብሎ እንዲህ አይነት ግንዛቤ ያለው ጭንቅላት ጥርጣሬውን የስም ማጥፋቱ ተግባር ግልፅ ያደርግለታል። እንዲህ አይነቱ አሉባልታ ብዙዎቻችን እንደምናውቀው ወደግለሰቦች ሽኩቻ፣ የቡድኖች ሽባነትና የድርጅት ውድቀት ያመራል።
8. ግልፅ አለመሆን
ግልፅነት ጤናማ ግንኙነት እንዲካሄድ ይረዳል። እኛ አስተሳሰባችንን ግልፅ ካለማድረጋችን ባሻገር የሌላውም አስተሳሰብ ግልፅ ይሆናል ብለን አንጠብቅም። ይህም በግልፅ ከተናገርኩ ምንነቴ ይታወቃል፣ እዳኛለሁ የሚለውን ፍራቻ ያመጣል። በዚህ ምክንያት ነገሮችን አድበስብሰንና በግድየለሽነት የግንኙነት ክፍተት ፈጥረን የድርጅት ውድቀትን እናመጣለን ምክንያቱም ሌሎች የተደበቀ ነገር አለ ብለው ስለሚገምቱ።
9. ቂም መያዝና መቀየም
ቂመኛነት ከባህላችን የመነጨ ስለሆነ ቂም እንይዝና ይቅር ማለትን እንደድክመት እናየዋለን ምክንያቱም ሁሉም እንደአደገኛ ስው ስለሚታይ ነው። በቡድን ስራዎች ውስጥ ሁሌም አለመግባባት ሊኖር ስለሚችል ቂም የምንይዝ ከሆነ ምንም አይነት ውጤታማ ሥራ መሥራት አይቻልም።
10 ምቀኝነት
በብዙ መንገድ ሰዎች ከኛ ተሽለው ሲገኙ እንደነሱ ተሽሎ ለመገኘት ከመጣር ይልቅ እነሱ እንደኛ እንዲሆኑ ወደታች እንጎትታቸዋለን። ይህ የሚሆነው፣ ሲደመር ዜሮ እንደሚሆን የሂሳብ ስሌት እንዱ ሀብታም የሚሆነው ሌላው ደሀ ስለሆነ፣ አንዱ ደስተኛ የሆነው ሌለውን ስላሳዘነ ነው ከሚል ግንዛቤ ሊሆን ይችላል። ይህ ዓለም የተወሰነ ሀብት፣ ደስታና የመሳሰሉት ነገር እንዳለው አድርገን እናይና ሁላችንም ድርሻችንን እንጠይቃለን። በመሆኑም ሰዎች የከበሩት የሆነ ወንጀል ሠርተው ሲሆን ያጡት ደግሞ ተረግመው ነው ብለን እናስባለን።
11. ግትርነት
መቻቻልን የምናየው እንደድክመት ነው። የመቻቻልና የመደራደር ፅንሰ ሃሳብ ለወደፊቱ ውጤታማ ጥረቶች የመሠረት ድንጋይ መሆኑን አንረዳም። እንዲያውም መቻቻልን የምናየው እንደተሸናፊነት ነው።
12. አጉል ይሉኝታ
ይህ ሌላውን ሰው ላለማስቀየም የሚወሰድ ባህለዊ እርምጃ ነው። የግለሰቦችን ወይንም የቡድኖችን ሕልውና ላለመንካት ሲባል ከእውነት የራቀ ሃሳብ ወይንም ድርጊትን ሳናስተካክል ወይንም ሳናርም ስለምናልፍ ሁሉም እርስ በርሱ እንዳይተማመን ይሆናል። ለእውነት መቆም የተፈጠሩትን ብቻ ሳይሆን ሊፈጠሩ የሚችሉ ችግሮችን ሁሉ ሊያቃልል ይችላል።
13. አስመሳይነት
ራስን አለመሆንና እንደሳንቲም ሁለት ገፀታ ይዞ መጓዝ በቡድን አባሎችና ደርጅቶች ውስጥ ከፍተኛ አደጋ ያመጣል። የማናውቀውን እናውቃለን፣ የሌለንን አለን ካልን ሥራችን ልብወለድ እንጂ ተጨባጭ ነገሮችን ሊያንፀባርቅ የሚችል አይ ሆንም። በመሆኑም እንዲህ አይነቱ ጠባይ መጋለጥና መቆም ይኖርበታል።
በመጨረሻም እነዚህ ከላይ የተገለፁት ፀባዮች በኛ በኢትዮጵያውያን ብቻ ሳይሆን በሌላው የሰው ዘር ውስጥ በመጠኑ የሚገኙ የስነ ልቦና ባህርያት ናቸው። ነገር ግን እነዚህ ፀባዮች አሁን እኛ ካለንበት ድህነትና የማህበራዊ ቀውስ ውስጥ ለመውጣት በምናደርገው ትግል ላይ ያላቸው ጎጂ ሚና ታውቆ አስፈላጊውን እርማት ማድረግ ይኖርብናል። የተሻለ ሥርአት ለማምጣት የአስተሳሰብ ለውጥ ማድረግ እንደሚያስፈለግ ማወቅ አለብን።
Wednesday 19 September 2018
«የእሽሩሩ ፖለቲካ»
በርካታ ሰዎች የጎሳ ብሄርተኖችን «እሽሩሩ» (appease) ማድረግ የለበንም ይላሉ። ልክ ልካቸውን መንገር አለብን። የጎሳ ፌደራሊዝም የግጭት እና እልቂት ምንጭ በመሆኑ መጥፋት እንዳለበት መናገር አለብን። ገና ለገና እናስቀይማቸዋለን ብለን ትክክለኛ ሃሳቦቻችንንም እውናተንም ከመናገር መቆጠብ የለብንም። ይባላል።
በመጀመርያ «እሽሩሩ» ግልጽ ያልሆነ የጅምላ አባባል ነው። ጉዳዩን በትክክል ለመተንተን precise መሆን አለብን። «እሽሩሩ»፤ «ዲፕሎማሲ»፤ «የአገላለጥ ስልት»፤ «ብልህነት» ምን ማለት ናቸው? ተግባሩን ካልወደድነው ወይንም ትክክል ካልመሰለን «እሽሩሩ» እንለዋለን፤ ትክክል ከመሰለን «ዲፕሎማሲ» ወይንም «የአገላለጽ ስልት» እንለዋለን። ስለዚህ «እሹሩሩ» አይነቱን ቃል ከመለጠፍ በፊት ጉዳዩን በትክክል እንየው።
ዓለም ዙርያም በኢትዮጵያም እንደምናየው በተግባርም በጽንሰ ሃሳብ እንደሚታወቀው የጎሳ ብሄርተኖች ከለዘብተኛ እስከ ጸንፈኛ እና በነዚህ መከከል አሉ። ባጭሩ ጸንፈኛው የጎሳ ብሄርተኝነቱ ከማንነቱ ጋር እጅግ ስለተቆራኘ ሃሳቡን መለወት ከባድ ነው ለመሞከርም ብዙ አያዋጣም። ግን ከዛ ለዘብተኛ የሆኑት እስከ ጥቂት የጎሳ ብሄርተኝነት ያላቸው ሰዎች ወደ ሀገራዊ ብሄርተኝነት ማምጣት ይቻላል። ይቻላል ብቻ ሳይሆን በኢትዮጵያ ተጨባጭ ሁኔታ ግድ ደው። ኢትዮጵያዊነት የሚዘልቀው ለዘብተኞቹን ወደሱ በማምጣት ነው።
እንዴት ነው ትንሽ እና ለዘብተኛ የጎሳ ብሄርተኝነት ስሜት ያላቸውን ወደ ኢትዮጵያዊ ብሄርተኝነት ማምጣት የሚቻለው? እንዴት ነው ይህ ህዝብን በዜጋ የተመሰረተ ህገ መንግስትን እንዲደግፍ ማድረግ የሚቻለው?
የሚቻለው በአውንታዊ መንገድ ነው። ኦሮሞነት በኢትዮጵያዊነት ይንጸባረቃል በማለት ነው። ቋንቋቸው የኢትዮጵያ ቋንቋ ነው በማለት ነው። ባህላቸው የኢትዮጵያ ባሕል ነው በማለት ነው። አልፎ ተርፎ ጥያቄዎቹን (demands) ሰምቶ ተገቢ የሆኑትን ማለትም በህብረ ባህላዊ እና ህብረቋንቋዊ (ህብረ ብሄራዊ ሳይሆን ማለት ነው) ሀገር መስተናገድ የሚችሉትን ማስተናገድ እና ማስፈጸም። እንዲህ ነው ትንሽ እስከ ለዘብተኛ የጎሳ ብሄርተኝነት ወደ «ኢትዮጵያዊነት» ማምጣት የሚቻለው እና በሀገራችን ያለው ጣቅላላ የጎሳ ብሄርተኝነት ስሜትን መቀነስ እና ቀስ ብሎ ማጥፋት የሚቻለው።
ግን መልእክቶአቻችን አሉታዊ ከሆኑ ለዘብተኞችን ወደ ጸንፈኖቹ እንገፋቸዋለን! ማስተወስ ያለብን የጸንፈኞቹ ትግል ከኛ ይቀላል። ሰውን በጎሳ ማንነቱ ማስተባበር ቀላል ነው በሰው ልጅ ተፈጥሮ ምክንያት። ጸንፈኛው ጎሰኛ «ማንነትህ እየተደፈረ ነው» በማለት ብቻ በስሜታዊ መንገድ ለዘብተኞቹን መሳብ ይችላል። ስለዚህ እኛ የኢትዮጵያ ብሄርተኞች ለዚህ አይነት ቅስቀሳ ጥይት እንዳናቀብል መጠንቀቅ አለብን። ጥይቱ ምን ይመስላል? በጅምላ ኦሮሞነት ዘረኝነት ነው ማለት። የጎሳ አስተዳደር አሁኑኑ ሙሉ በሙሉ ይጥፋ ማለት። በጎሳዎች ልዩነቶች የሉም አንድ ቋንቋ አንድ ባህል ነው ያለን ማለት። ወዘተ። እንደዚህ አይነት መልዕክቶች ለዘተኞቹን ወደ ጸንፈኖች ይገፈትርዋቸዋል።
አንድ ጽሁፌ ላይ (http://asfawdarguemeshal.blogspot.com/2018/07/understanding-ethnic-soft-nationalism.html) ስለ ካናዳ ያለው የኬቤክ ጠቅላይ ግዛት የጎሳ ብሄርተኝነት። የጎሳ ብሄርተኛ ፖለቲከኞች አንድ ካናዳ ብሄርተኛ ጠንካራ ወይንም እንደ ስድብ ሊቆጠር የሚችል ንግግር እስኪያደርግ አድፍጠው ይጠብቃሉ። ልክ የሚፈልጉትን ስያገኙ ለሁለት ሶስት ቀን ሚዲያቸውን በሙሉ በዚህ ክስተት ያጥለቀልቃሉ። በፊት ለዘብተኛ የነበረው ወደ አክራሪነት ሲንሳፈፍ በድምጽ ቆጠራ (poll) እናያለን። ዓለም ዙርያ የታወቀ የተለመደ ስልት እና ክስተት ነው።
አንዱ የፖለቲካ ሙያ ስራ ለተላያዩ ሰዎች አቋምን በተለያዩ መንገዶች መግለጽ ነው። መዋሸት ሳይሆን የአገላለጽ ዘዴን በሚያስፈልገው መንገድ ማስተካከል ነው። ለኢትዮጵያ ፕሬዚደንት የሚወዳደር ሰው ግንደር ሲሄድ ስለ ጎንዳር ላይ የሚያቅደው ልማት ይናገራል። አፋር ሲሄድ ስለ አፋር ላይ የሚሰራው መስኖ ይናገራል። ይህ የታወቀ ነገር ነው። የጎሳ ብሄርተኝነትን manage ለማድረግ እንዲሁ ነው የሚደረገው። ምንም ልዩነት የለውም ምናልባት ይበልጥ ጥንቃቄ ያስፈልገዋል እንጂ።
ባጭሩ በኢትዮጵያ የጎሳ ብሄርተኝነትን መቀነሻ እና የጎሳ ፌደራሊዝምን ማጥፍያ መንገድ ይህ ነው፤
1. ትንሽ እና ለዘብተኛ የጎሳ ብሄርተኝነት የሚሰማቸውን በስልት እና ተባር (እንደ ቋንቋ ፖሊሲን መቀየር) ወደ ኢትዮጵያዊነት ማምጣት እና ከጸንፈኞቹ መለየት።
2. ቋንቋ እና ባህል እንዲቀላቀል አስፈላጊ ፖሊሲዎችን ማስፈጸም። የ«ቅይጥ» ህዝቡን ቁጥር የሚጨምር ፖሊሲዎችን ማራመድ። በየ ክልሉ በርካታ ህዝብ ሶስት አራት ቋንቋ እንዲችል ማድረግ። (http://asfawdarguemeshal.blogspot.com/2018/07/towards-integrated-ethiopia.html)
3. አንዴ በህዝባችን መካከል የጎሳ ብሄርተኝነት ስሜት በቂ ከቀነሰ ብኋላ እና ህዝቡ ፖለቲካዊ ፈቃዱ ሲሆን ይህንን ጸንፈኛ ህገ መንግስታችንን ወደ ዜጋ ፖለቲካ መቀየር።
አዋጪ እቅዱ ባጭሩ ይህ ነው። ዝርዝሩ ልየያይ ይችላል። ምናላባት ህገ መንግስቱ ላይ አሁኑኑ ትናንሽ ለውጦች ማድረግ በቂ ፈቃደኝነት ሊኖር ይችላል። «ፕሬዚደንታዊ» አሰራር በህገ መንግስቱ በቅርብም ማካተት ይቻል ይሆናል። ግን ከሞላ ጎደል መንገዱ እላይ እንደዘረዘርኩት ነው።
ስለዚህ «እሽሩሩ» የሚለው እውነታን አይገልጽምም አሳሳችም ነው። ይህ ጉዳይ እንደማንም የፖለቲካ ጉዳይ ስልት እና ዘዴ ያስፈልገዋል። ዲፕሎማሲም ብልህነትም ያስፈልጉታል።
በመጀመርያ «እሽሩሩ» ግልጽ ያልሆነ የጅምላ አባባል ነው። ጉዳዩን በትክክል ለመተንተን precise መሆን አለብን። «እሽሩሩ»፤ «ዲፕሎማሲ»፤ «የአገላለጥ ስልት»፤ «ብልህነት» ምን ማለት ናቸው? ተግባሩን ካልወደድነው ወይንም ትክክል ካልመሰለን «እሽሩሩ» እንለዋለን፤ ትክክል ከመሰለን «ዲፕሎማሲ» ወይንም «የአገላለጽ ስልት» እንለዋለን። ስለዚህ «እሹሩሩ» አይነቱን ቃል ከመለጠፍ በፊት ጉዳዩን በትክክል እንየው።
ዓለም ዙርያም በኢትዮጵያም እንደምናየው በተግባርም በጽንሰ ሃሳብ እንደሚታወቀው የጎሳ ብሄርተኖች ከለዘብተኛ እስከ ጸንፈኛ እና በነዚህ መከከል አሉ። ባጭሩ ጸንፈኛው የጎሳ ብሄርተኝነቱ ከማንነቱ ጋር እጅግ ስለተቆራኘ ሃሳቡን መለወት ከባድ ነው ለመሞከርም ብዙ አያዋጣም። ግን ከዛ ለዘብተኛ የሆኑት እስከ ጥቂት የጎሳ ብሄርተኝነት ያላቸው ሰዎች ወደ ሀገራዊ ብሄርተኝነት ማምጣት ይቻላል። ይቻላል ብቻ ሳይሆን በኢትዮጵያ ተጨባጭ ሁኔታ ግድ ደው። ኢትዮጵያዊነት የሚዘልቀው ለዘብተኞቹን ወደሱ በማምጣት ነው።
እንዴት ነው ትንሽ እና ለዘብተኛ የጎሳ ብሄርተኝነት ስሜት ያላቸውን ወደ ኢትዮጵያዊ ብሄርተኝነት ማምጣት የሚቻለው? እንዴት ነው ይህ ህዝብን በዜጋ የተመሰረተ ህገ መንግስትን እንዲደግፍ ማድረግ የሚቻለው?
የሚቻለው በአውንታዊ መንገድ ነው። ኦሮሞነት በኢትዮጵያዊነት ይንጸባረቃል በማለት ነው። ቋንቋቸው የኢትዮጵያ ቋንቋ ነው በማለት ነው። ባህላቸው የኢትዮጵያ ባሕል ነው በማለት ነው። አልፎ ተርፎ ጥያቄዎቹን (demands) ሰምቶ ተገቢ የሆኑትን ማለትም በህብረ ባህላዊ እና ህብረቋንቋዊ (ህብረ ብሄራዊ ሳይሆን ማለት ነው) ሀገር መስተናገድ የሚችሉትን ማስተናገድ እና ማስፈጸም። እንዲህ ነው ትንሽ እስከ ለዘብተኛ የጎሳ ብሄርተኝነት ወደ «ኢትዮጵያዊነት» ማምጣት የሚቻለው እና በሀገራችን ያለው ጣቅላላ የጎሳ ብሄርተኝነት ስሜትን መቀነስ እና ቀስ ብሎ ማጥፋት የሚቻለው።
ግን መልእክቶአቻችን አሉታዊ ከሆኑ ለዘብተኞችን ወደ ጸንፈኖቹ እንገፋቸዋለን! ማስተወስ ያለብን የጸንፈኞቹ ትግል ከኛ ይቀላል። ሰውን በጎሳ ማንነቱ ማስተባበር ቀላል ነው በሰው ልጅ ተፈጥሮ ምክንያት። ጸንፈኛው ጎሰኛ «ማንነትህ እየተደፈረ ነው» በማለት ብቻ በስሜታዊ መንገድ ለዘብተኞቹን መሳብ ይችላል። ስለዚህ እኛ የኢትዮጵያ ብሄርተኞች ለዚህ አይነት ቅስቀሳ ጥይት እንዳናቀብል መጠንቀቅ አለብን። ጥይቱ ምን ይመስላል? በጅምላ ኦሮሞነት ዘረኝነት ነው ማለት። የጎሳ አስተዳደር አሁኑኑ ሙሉ በሙሉ ይጥፋ ማለት። በጎሳዎች ልዩነቶች የሉም አንድ ቋንቋ አንድ ባህል ነው ያለን ማለት። ወዘተ። እንደዚህ አይነት መልዕክቶች ለዘተኞቹን ወደ ጸንፈኖች ይገፈትርዋቸዋል።
አንድ ጽሁፌ ላይ (http://asfawdarguemeshal.blogspot.com/2018/07/understanding-ethnic-soft-nationalism.html) ስለ ካናዳ ያለው የኬቤክ ጠቅላይ ግዛት የጎሳ ብሄርተኝነት። የጎሳ ብሄርተኛ ፖለቲከኞች አንድ ካናዳ ብሄርተኛ ጠንካራ ወይንም እንደ ስድብ ሊቆጠር የሚችል ንግግር እስኪያደርግ አድፍጠው ይጠብቃሉ። ልክ የሚፈልጉትን ስያገኙ ለሁለት ሶስት ቀን ሚዲያቸውን በሙሉ በዚህ ክስተት ያጥለቀልቃሉ። በፊት ለዘብተኛ የነበረው ወደ አክራሪነት ሲንሳፈፍ በድምጽ ቆጠራ (poll) እናያለን። ዓለም ዙርያ የታወቀ የተለመደ ስልት እና ክስተት ነው።
አንዱ የፖለቲካ ሙያ ስራ ለተላያዩ ሰዎች አቋምን በተለያዩ መንገዶች መግለጽ ነው። መዋሸት ሳይሆን የአገላለጽ ዘዴን በሚያስፈልገው መንገድ ማስተካከል ነው። ለኢትዮጵያ ፕሬዚደንት የሚወዳደር ሰው ግንደር ሲሄድ ስለ ጎንዳር ላይ የሚያቅደው ልማት ይናገራል። አፋር ሲሄድ ስለ አፋር ላይ የሚሰራው መስኖ ይናገራል። ይህ የታወቀ ነገር ነው። የጎሳ ብሄርተኝነትን manage ለማድረግ እንዲሁ ነው የሚደረገው። ምንም ልዩነት የለውም ምናልባት ይበልጥ ጥንቃቄ ያስፈልገዋል እንጂ።
ባጭሩ በኢትዮጵያ የጎሳ ብሄርተኝነትን መቀነሻ እና የጎሳ ፌደራሊዝምን ማጥፍያ መንገድ ይህ ነው፤
1. ትንሽ እና ለዘብተኛ የጎሳ ብሄርተኝነት የሚሰማቸውን በስልት እና ተባር (እንደ ቋንቋ ፖሊሲን መቀየር) ወደ ኢትዮጵያዊነት ማምጣት እና ከጸንፈኞቹ መለየት።
2. ቋንቋ እና ባህል እንዲቀላቀል አስፈላጊ ፖሊሲዎችን ማስፈጸም። የ«ቅይጥ» ህዝቡን ቁጥር የሚጨምር ፖሊሲዎችን ማራመድ። በየ ክልሉ በርካታ ህዝብ ሶስት አራት ቋንቋ እንዲችል ማድረግ። (http://asfawdarguemeshal.blogspot.com/2018/07/towards-integrated-ethiopia.html)
3. አንዴ በህዝባችን መካከል የጎሳ ብሄርተኝነት ስሜት በቂ ከቀነሰ ብኋላ እና ህዝቡ ፖለቲካዊ ፈቃዱ ሲሆን ይህንን ጸንፈኛ ህገ መንግስታችንን ወደ ዜጋ ፖለቲካ መቀየር።
አዋጪ እቅዱ ባጭሩ ይህ ነው። ዝርዝሩ ልየያይ ይችላል። ምናላባት ህገ መንግስቱ ላይ አሁኑኑ ትናንሽ ለውጦች ማድረግ በቂ ፈቃደኝነት ሊኖር ይችላል። «ፕሬዚደንታዊ» አሰራር በህገ መንግስቱ በቅርብም ማካተት ይቻል ይሆናል። ግን ከሞላ ጎደል መንገዱ እላይ እንደዘረዘርኩት ነው።
ስለዚህ «እሽሩሩ» የሚለው እውነታን አይገልጽምም አሳሳችም ነው። ይህ ጉዳይ እንደማንም የፖለቲካ ጉዳይ ስልት እና ዘዴ ያስፈልገዋል። ዲፕሎማሲም ብልህነትም ያስፈልጉታል።
ታላቅ ጥላቻ ባይኖር የከቡራዩ እልቂት አይከሰትም ነበር
ስለቡራዩ የዘር ማጥፋት እልቂት ብዙ ይባላል። ጸንፈኛ የኦሮሞ ብሄርተኞች የቀሰቀሱት እና ያስተባበሩት ነው ይባላል። በተለያዩ የኦሮሞ ሚዲያዎች በተለይም ኦኤምኤን የጥላቻ ፕሮፓጋንዳ የተቀሰቀሰው ነው ይባላል። ሁከት ለመፍጠር እና ኦሮሞ እና አማራን «ለማጣላት» የህወሓት ሰዎች ናቸው ያደረጉት ይባላል። ህወሓት ከያኮረፉት ኦህዴዶች እና ጸንፈኛ ብሄርተኞች አብሮ ያስተባበረው ነው ይባላል። አሁን ደግሞ አንዳንድ የህወሓት ጸንፈኞች እና የኦሮሞ ብሄርተኞች የጎሳ ብሄርተኝነትን የጥላ እሸት ለመቀባት ተብሎ ግንቦት ሰባት ያሴረው ክስተት ነው ይላሉ። ብዙ ይባላል መንግስት ቀስ ብሎ እውነታውን በይፋ እንደሚያወጣው ተስፋ አለኝ።
ይህ ሁሉ ሲባል አንድ እውነታን መካድ አይቻልም። ይህን የህዝብ ማጥፋት እልቂትን የፈጸሙት ሰዎች በዘር ጥላቻ የተሞሉ መሆናቸው ግልጽ ነው። ሰለቦችም መስካሪዎችም የመሰከሩት የዘር ማጥፋትን ነው። ገዳዮቹ ዘርን እየሰደቡ፤ ውነድ ልጅን ለመግደል እየፈላለጉ፤ ሴቶችን እየደፈሩ፤ ጥይት ወይንም ድብደባ ሳይሆን አጸያፊ የግድያ መንገዶች እየተጠቀሙ ወዘተ መሆኑ ይታወቃል። ይህ ክስተት መሆን የሚቻለው በዘር ጥላቻ ያላቸው ሰዎች ናቸው። ክስተቱ ሙሉ በሙሉ ግልጽ የሆነ የዘር ማጥፋት (ethnic cleansing) በሃሪ ነው ያለው።
ዝም ብሎ ቅጥረኛ ገዳይ ይህንን አይነት ድርጊት ማድረግ አይችልም። ቅጥረኛ ገዳይ በቀጥታ ነው ተግባሩን የሚፈጽመው። ግደል እና ዝረፍ ከሆነ ይገላል ይዘርፋል እንጂ የዘር ማጥፋት ዘመቻ ያለው ክስተት ሊፈጽም አይችልም።
በተዘዋዋሪ በሌሎች በኢትዮጵያ ስፍራዎችም ያየናቸው የዘር ማጥፋት ዘመቻዮች እንዲሁ በዘር ጥላቻ ያላቸው ኃይሎች እንደተፈጸመ ግልጽ ነው። በጊዴኦ/ጉጂ፤ ኦሮሞ/ሶማሌ፤ አማራ/ቤኒሻንጉል የተከሰቱት የዘር ማጥፋት ዘመቻ ምክልቶች (pattern) አላቸው። ምንም የፖለቲካ እና የገንዘብ ኃይል ከበስተጀርባቸው ቢኖርም አለዘር ጥላቻ መፈጸም የማይችሉ ተግባሮች ናቸው።
ስለዚህ ዋናው ችግር የዘር ጥላቻው ነው! እና የዘር ጥላቻን የሚያራግቡ ናቸው! ገንዘቡ፤ ሴራው፤ ወዘተ ባለው የዘር ጥላቻ ላይ ነው ስራውን የሚሰራው። ችግሩን ለመፍታት ሴራውን የሚሰሩት እና የሚያቀናበሩትን ማስቆም ያስፈልጋል። ግን ይህ መሰረታዊ ችግሩን አይፈታም። በዋናነት የዘር ጥላቻን የሚያራግቡትን ማስቆም ያስፈልጋል። ቀጥሎ በህዝብ መካከል ያለውን ጥላቻ ማጥፋት ያስፈልጋል።
እንዴት ነው በህዝቡ መካከል ያለው የዘር ጥላቻን ማጥፋት የሚቻለው። መንግስት ትህምህርት ቤትን፤ ሚዲያን እና ሌሎች ተመሳሳይ መዎቅሮችን በተገቢ ሁኔታ መቆጣጠር አለበት። የ27 ዓመታት የዘር ጥላቻ ፕሮፓጋንዳን ለመመለስ ሙሉ ዘመቻ ማድረግ አለበት። ጉዳዩ አስርት ዓመታት ይፈጃል ግን አማራጭ የለም። ሌላው የዚህ ዘመቻ ዋና ተግባር ደግሞ ህዝብ እንዲ ቀላቀል ማድረግ ነው። የእርስ በርስ ቋንቋ እንዲማር እና እንዲጋባ እና እንዲዋህድ ማድረግ ነው። ዘላቂው መፍትሄ ይህ ነው።
ይህ ሁሉ ሲባል አንድ እውነታን መካድ አይቻልም። ይህን የህዝብ ማጥፋት እልቂትን የፈጸሙት ሰዎች በዘር ጥላቻ የተሞሉ መሆናቸው ግልጽ ነው። ሰለቦችም መስካሪዎችም የመሰከሩት የዘር ማጥፋትን ነው። ገዳዮቹ ዘርን እየሰደቡ፤ ውነድ ልጅን ለመግደል እየፈላለጉ፤ ሴቶችን እየደፈሩ፤ ጥይት ወይንም ድብደባ ሳይሆን አጸያፊ የግድያ መንገዶች እየተጠቀሙ ወዘተ መሆኑ ይታወቃል። ይህ ክስተት መሆን የሚቻለው በዘር ጥላቻ ያላቸው ሰዎች ናቸው። ክስተቱ ሙሉ በሙሉ ግልጽ የሆነ የዘር ማጥፋት (ethnic cleansing) በሃሪ ነው ያለው።
ዝም ብሎ ቅጥረኛ ገዳይ ይህንን አይነት ድርጊት ማድረግ አይችልም። ቅጥረኛ ገዳይ በቀጥታ ነው ተግባሩን የሚፈጽመው። ግደል እና ዝረፍ ከሆነ ይገላል ይዘርፋል እንጂ የዘር ማጥፋት ዘመቻ ያለው ክስተት ሊፈጽም አይችልም።
በተዘዋዋሪ በሌሎች በኢትዮጵያ ስፍራዎችም ያየናቸው የዘር ማጥፋት ዘመቻዮች እንዲሁ በዘር ጥላቻ ያላቸው ኃይሎች እንደተፈጸመ ግልጽ ነው። በጊዴኦ/ጉጂ፤ ኦሮሞ/ሶማሌ፤ አማራ/ቤኒሻንጉል የተከሰቱት የዘር ማጥፋት ዘመቻ ምክልቶች (pattern) አላቸው። ምንም የፖለቲካ እና የገንዘብ ኃይል ከበስተጀርባቸው ቢኖርም አለዘር ጥላቻ መፈጸም የማይችሉ ተግባሮች ናቸው።
ስለዚህ ዋናው ችግር የዘር ጥላቻው ነው! እና የዘር ጥላቻን የሚያራግቡ ናቸው! ገንዘቡ፤ ሴራው፤ ወዘተ ባለው የዘር ጥላቻ ላይ ነው ስራውን የሚሰራው። ችግሩን ለመፍታት ሴራውን የሚሰሩት እና የሚያቀናበሩትን ማስቆም ያስፈልጋል። ግን ይህ መሰረታዊ ችግሩን አይፈታም። በዋናነት የዘር ጥላቻን የሚያራግቡትን ማስቆም ያስፈልጋል። ቀጥሎ በህዝብ መካከል ያለውን ጥላቻ ማጥፋት ያስፈልጋል።
እንዴት ነው በህዝቡ መካከል ያለው የዘር ጥላቻን ማጥፋት የሚቻለው። መንግስት ትህምህርት ቤትን፤ ሚዲያን እና ሌሎች ተመሳሳይ መዎቅሮችን በተገቢ ሁኔታ መቆጣጠር አለበት። የ27 ዓመታት የዘር ጥላቻ ፕሮፓጋንዳን ለመመለስ ሙሉ ዘመቻ ማድረግ አለበት። ጉዳዩ አስርት ዓመታት ይፈጃል ግን አማራጭ የለም። ሌላው የዚህ ዘመቻ ዋና ተግባር ደግሞ ህዝብ እንዲ ቀላቀል ማድረግ ነው። የእርስ በርስ ቋንቋ እንዲማር እና እንዲጋባ እና እንዲዋህድ ማድረግ ነው። ዘላቂው መፍትሄ ይህ ነው።
Tuesday 18 September 2018
ኦኤምኤንን ከመክሰስ ሌላ ሚዲያ አቋቁመን እንብለጠው
በርካታ ጽሁፎቼ ስ«ለሃላፊነት» መውሰድ ነው። የሰው ልጅ ችግሮች ሲያጋጥሙን ሌሎችን ከመውቀስ እኛ ምን ብናደርግ ነው፤ ምን ብንሳሳት ነው፤ ምን ቀድሞ ዝግጅት ባናደርግ ነው ብለን እራሳችንን መጠየቅ አለብን። በዚህ አካሄድ ብቻ ነው ችግሮቻችንን መፍታት የምንችለው።
ሌሎችን መውቀሱ ዋጋ የለውም። ለምን ብትሉ ችግርን የሚፈጥሩ ሰዎች አውቀው የሚያደርጉት ከሆነ የኛ እነሱን መውቀስ በሃሪና ተግባራቸውን አይቀየርም። ይቀየራሉ ብለን ስንጠብቅ ችግሮቻችንን እያባባሱ ይቀጥላሉ! እኛ እየተጠቃን እንቀጥላለን። በራሳችን ያለን መተማመን እየቀነሰ ይሄዳል። የሰለባ አስተሳሰብ (victim mentality) እና የዝቅተኝነት መንፈስ (inferiority complex) እያደረግን እየጠነከረብን እንሄዳለን። አሉንታዊ እና ብሶታዊ ሰዎች እንሆናለን።
ግን ችግር ሲያጋጥመን ሃላፊነት ወስደን ምን ብናደርግ ባናደርግ ነው ይህ ችግር ያጋጠመን ካልን እራሳችንን የችግሩ መፍትሄ እናደርጋለን። እራሳችንን እናጎለብታለን (empower)። ችግሩን ሰፋ አድርገን እናያለን። ኃይል እንዳለን ይገባናል እና በራሳችን እንድንተማመን (confidence) ያደርገናል። አዎንታዊ እርምጃዎች ወስደን ከችግራችን እራሳችንን እናወጣለን። ደግሞ ችግር እንዳይገጥመን ደግሞ እራሳችንን እናጠነክራለን። ለደህንነታችን ሌሎችን መለመን እንደማያስፈልገን ይገባናል ስለዚህም በማንነታችን በተገቢው እንኮራለን።
በቅርቡ በቡራዩ እና ዙርያ በተከሰተው የጎሳ ማጥፋት (ethnic cleansing) ክስተት በርካቶች ኦኤምኤን ተለቪዥን ጣብያን እንደ አንድ ጥፋተኛ ከሰዋል። ኦኤሜን ላይ የሚቀርቡ ተንታኞች የዘር ማጥፋት ቅስቀሳ ስለሚያደርጉ ነው አንዱ ምክንያት እንደዚህ አይነት ክስተት የሚከሰተው ይባላል። ኦኤምኤን ነው ችግራችን እና ይዘጋ ወይንም እስከሚስተካከል ይታገድ ይባላል።
ጥሩ ነው። አጥፊ አጥፊ ነው ተብሎ መንግስትን ህግን አስከብሩ ማለትም የዘር ማጥፋት ቅስቀሳን አቁሙ ማለት ተገቢ ነው። ግን በዚ ላይ ብቻ ማተኮር እራስን አቅመ-ቢስ ማድረግ ነአ ማዋረድ ነው። አንዴ መንግስት ተነግሯል፤ መንግስት ያውቃል፤ ይበቃል። ኦኤምኤንን ደጋግሞ መክሰስ ኦኤምኤንን ማጎልበት ነው። በኛ ላይ ብዙ ኃይል አለህ እና ጫና መፍጠር ትችላለህ ማለት ነው። እኛ የአንተ ሰለቦች ነን ብሎ ማለት ነው። ይህ አካሄድ ኦኤምኤንን ያጎለብታል እኛን ደግሞ አቅመ-ቢስ ያደርጋል። የሰለባ እና የዝቅተኝነት ስሜት እንዲአድርብን ያደርጋል። በዋናነቱ ደግሞ ችግሩ እንዲቀጥል እንዲባባስ ያደርጋል።
መሆን ያለበት አንዴ መልዕክታችንን ለመንግስት ካስተላለፍን በኋላ እና ለህዝቡ የኦኤምኤንን ጥፋት ካገለጽን በኋላ ወደ ራሳችን ስራ መግባት ነው። 10% ጊዜአችን ስለ ኦኤምኤን እውነቱን መናገር ካጠፋን 90% ጊዜአችንን እራሳችን በራሳችን መፍትሄ በማግኝነት ነው ማድረግ ያለብን።
በዚህ በሚዲያ የዘር ማጥፋት ጉዳይ ምንድነው እኛ ማድረግ የምንችለው? ብዙ ነገሮች አሉ ግን አንዱ ቀላሉ ጠንካራ የኦሮምኛ ሚዲያ ማቋቋም ነው። ይህን ነው ኢሳት ረዥም ዓመታት በፊት የመከረው ግን ይህ ሙከራ አቅሙ እጅግ ደካማ ነው። ስለዚህ ያልንን አቅም (resources) ሰብስበን ኦኤምኤንን የሚበልጥ ሚዲያ በማቋቋም መስራት አለብን። ይህን ካደረግን እና ከተሳካ ግማሹ ችግር ይጠፋል። ስለ ኦኤምኤን ማልቀስ ይቀራል። ይህ አካሄድ አሉታዊ ከመሆን አዉንታዊ ያደርገናል።
ሁሉ ጉዳዮቻችንን በዚህ መልኩ ብናያቸው ጥሩ ይመስለኛል። ጣት ከመጠቆም እራስን ማየት እና እራስን አጎልብቶ መፍትሄ በራስ ባግኘት። እንዲህ አይነት አስተሳሰብ ቢኖረን ኖሮ ስንት ያለፍንባቸው ችግሮች አይኖሩም ነበር። በጥቂት ድጋፍ ያለው ህወሓትም አንገዛም ነበር! ስለዚህ የአስተሳሰብ ለውጥ ላይ እናተኩር፤ ከህጻንነት ወደ ሃላፊነት የምንወስድ አዋቂዎች እንቀየር።
ሌሎችን መውቀሱ ዋጋ የለውም። ለምን ብትሉ ችግርን የሚፈጥሩ ሰዎች አውቀው የሚያደርጉት ከሆነ የኛ እነሱን መውቀስ በሃሪና ተግባራቸውን አይቀየርም። ይቀየራሉ ብለን ስንጠብቅ ችግሮቻችንን እያባባሱ ይቀጥላሉ! እኛ እየተጠቃን እንቀጥላለን። በራሳችን ያለን መተማመን እየቀነሰ ይሄዳል። የሰለባ አስተሳሰብ (victim mentality) እና የዝቅተኝነት መንፈስ (inferiority complex) እያደረግን እየጠነከረብን እንሄዳለን። አሉንታዊ እና ብሶታዊ ሰዎች እንሆናለን።
ግን ችግር ሲያጋጥመን ሃላፊነት ወስደን ምን ብናደርግ ባናደርግ ነው ይህ ችግር ያጋጠመን ካልን እራሳችንን የችግሩ መፍትሄ እናደርጋለን። እራሳችንን እናጎለብታለን (empower)። ችግሩን ሰፋ አድርገን እናያለን። ኃይል እንዳለን ይገባናል እና በራሳችን እንድንተማመን (confidence) ያደርገናል። አዎንታዊ እርምጃዎች ወስደን ከችግራችን እራሳችንን እናወጣለን። ደግሞ ችግር እንዳይገጥመን ደግሞ እራሳችንን እናጠነክራለን። ለደህንነታችን ሌሎችን መለመን እንደማያስፈልገን ይገባናል ስለዚህም በማንነታችን በተገቢው እንኮራለን።
በቅርቡ በቡራዩ እና ዙርያ በተከሰተው የጎሳ ማጥፋት (ethnic cleansing) ክስተት በርካቶች ኦኤምኤን ተለቪዥን ጣብያን እንደ አንድ ጥፋተኛ ከሰዋል። ኦኤሜን ላይ የሚቀርቡ ተንታኞች የዘር ማጥፋት ቅስቀሳ ስለሚያደርጉ ነው አንዱ ምክንያት እንደዚህ አይነት ክስተት የሚከሰተው ይባላል። ኦኤምኤን ነው ችግራችን እና ይዘጋ ወይንም እስከሚስተካከል ይታገድ ይባላል።
ጥሩ ነው። አጥፊ አጥፊ ነው ተብሎ መንግስትን ህግን አስከብሩ ማለትም የዘር ማጥፋት ቅስቀሳን አቁሙ ማለት ተገቢ ነው። ግን በዚ ላይ ብቻ ማተኮር እራስን አቅመ-ቢስ ማድረግ ነአ ማዋረድ ነው። አንዴ መንግስት ተነግሯል፤ መንግስት ያውቃል፤ ይበቃል። ኦኤምኤንን ደጋግሞ መክሰስ ኦኤምኤንን ማጎልበት ነው። በኛ ላይ ብዙ ኃይል አለህ እና ጫና መፍጠር ትችላለህ ማለት ነው። እኛ የአንተ ሰለቦች ነን ብሎ ማለት ነው። ይህ አካሄድ ኦኤምኤንን ያጎለብታል እኛን ደግሞ አቅመ-ቢስ ያደርጋል። የሰለባ እና የዝቅተኝነት ስሜት እንዲአድርብን ያደርጋል። በዋናነቱ ደግሞ ችግሩ እንዲቀጥል እንዲባባስ ያደርጋል።
መሆን ያለበት አንዴ መልዕክታችንን ለመንግስት ካስተላለፍን በኋላ እና ለህዝቡ የኦኤምኤንን ጥፋት ካገለጽን በኋላ ወደ ራሳችን ስራ መግባት ነው። 10% ጊዜአችን ስለ ኦኤምኤን እውነቱን መናገር ካጠፋን 90% ጊዜአችንን እራሳችን በራሳችን መፍትሄ በማግኝነት ነው ማድረግ ያለብን።
በዚህ በሚዲያ የዘር ማጥፋት ጉዳይ ምንድነው እኛ ማድረግ የምንችለው? ብዙ ነገሮች አሉ ግን አንዱ ቀላሉ ጠንካራ የኦሮምኛ ሚዲያ ማቋቋም ነው። ይህን ነው ኢሳት ረዥም ዓመታት በፊት የመከረው ግን ይህ ሙከራ አቅሙ እጅግ ደካማ ነው። ስለዚህ ያልንን አቅም (resources) ሰብስበን ኦኤምኤንን የሚበልጥ ሚዲያ በማቋቋም መስራት አለብን። ይህን ካደረግን እና ከተሳካ ግማሹ ችግር ይጠፋል። ስለ ኦኤምኤን ማልቀስ ይቀራል። ይህ አካሄድ አሉታዊ ከመሆን አዉንታዊ ያደርገናል።
ሁሉ ጉዳዮቻችንን በዚህ መልኩ ብናያቸው ጥሩ ይመስለኛል። ጣት ከመጠቆም እራስን ማየት እና እራስን አጎልብቶ መፍትሄ በራስ ባግኘት። እንዲህ አይነት አስተሳሰብ ቢኖረን ኖሮ ስንት ያለፍንባቸው ችግሮች አይኖሩም ነበር። በጥቂት ድጋፍ ያለው ህወሓትም አንገዛም ነበር! ስለዚህ የአስተሳሰብ ለውጥ ላይ እናተኩር፤ ከህጻንነት ወደ ሃላፊነት የምንወስድ አዋቂዎች እንቀየር።
Monday 17 September 2018
Centre and periphery in Ethiopia
There seems to be a perception among some elements in the Amhara Nationalism movement that if the Amhara manage to mobilize into a force more powerful than the Oromo and other ethnic movements in the country, the current ethnic imbalance (against the Amhara) will be corrected, resulting in a beneficial arrangement for the Amhara as well as all of Ethiopia.
The assumption here is that a nation that consists simply of a political balance between ethnic groups is a viable nation. This is of course a basic error. It is an error, by the way, that has been propagated by ethnic nationalists, as we've seen in Ethiopia for over 40 years, that is is possible to create a nation out of inter-ethnic negotiation.
But this is not possible. Ethnic political movements naturally devolve politics into a zero-sum game. They capture all political, economic, and social competitions and force them into this zero-sum game. The result is perpetual conflict.
We know this not only in theory, but in examples around the world, and most importantly, in Ethiopia over the past 27 years. Issues such as political power, border, citizen and group rights, security, etc. have all been sources of conflict and will continue to be so as long as ethnicity is the main political driver.
Around the world, we see that multi-ethnic nations are careful not to as much as possible institutionalize ethnicity. They institutionalize language, culture, regional rights, etc., sometimes in an effort to indirectly achieve ethnic rights, but they never directly institutionalize ethnicity because the resulting conflicts are well known.
So in the case of Ethiopia today, let us assume that the Amhara create a movement stronger than any ethnic movement in Ethiopia. At the negotiating table or the battlefield, this movement will be capable of overpowering others, but at what cost. Will it be able to regain territories such as Welqait by negotiation or force? Will it be able to protect Addis Ababa from Oromo ethnic nationalism by negotiation or force? Will it be able to protect Amharas outside Amhara Region by negotiation or force?
The answer is obviously no. Why? The answer is simple. All the other ethnic movements will obviously demand the same rights (or more rights) as the Amhara movement. Why would they settle for less? So if the Amhara want the return of Welqait, Tigray will resist. No amount of ethnic to ethnic negotiation will work. So the only path will be force. If the Oromo insist on Amharas in Oromia having second class citizenship, what can the Amhara do but do the same to Oromos in Amhara? Will they both be able to agree to treat each others 'citizens' like their own? No, the Oromo nationalists are interested in nation-building, so they will enforce Oromocization. What can the Amharas do except tit-for-tat? Or else resort to force.
So it is a fallacy to assume that a strong Amhara movement will do well at the negotiating table. It will not. It may do well on the battlefield, however. It might be able to, like the TPLF, exert itself on others by force. But I assume we all know that in the long run this will be against the interests of the Amhara and all of Ethiopia.
These examples illustrate clearly that it is impossible to achieve a decent outcome - a viable nationa- with ethnic-to-ethnic negotiation. What is possible to achieve is a perpetual zero-sum game and perpetual conflict. That is why it is impossible to create a nation out of a political negotiation between ethnic groups.
In order to have a viable nation, one needs a centre. Anyone who has read any Ethiopian history and politics knows the concept of centre and periphery as it applies in Ethiopia. The 'centre' is the political constituency that, to put it simply, identifies as Ethiopian first and foremost. Its other identities, such as ethnicity, are secondary. This centre is an integrated political constituency created by and with a centuries old history of integration and assimilation. The 'peripheries' are those constituencies which have been less integrated and therefore have somewhat separate political identities from the centre. The ethnic nationalisms in Ethiopia are such examples.
There is always a tension between the centre and periphery. Many say that one of the reasons the Haile Selassie government eventually fell was that it 'centralized' too much. In other words, it gave to much power to the centre, which resulted in rebellion from the periphery. The Dergue regime continued this mistake, and the resulting revolution brought about a violent backlash that took Ethiopia to the opposite extreme, where all power, in theory, rests in the periphery, with the centre being nothing but a negotiated settlement by the peripheries.
So what Ethiopia needs today is to restore the balance not between ethnic groups, but between the centre and the periphery, the centre being "Ethiopianism", and the periphery being ethnic nationalism. The centre needs to get stronger so that it can resist the centrifugal force of the peripheries pulling at it. This will result in less conflict as well as more representative government, in the sense that not only ethnic rights but all rights will be respected. Human rights will no longer be steamrolled in favour of ethnic rights.
What does this mean for the Amhara? Well, as most Amhara nationalists acknowledge, the interests of Ethiopianism is for the most part aligned with the interests of the Amhara. For example, a citizen-based instead of ethnicity-based constitution is in the interests of both the centre and of the Amhara. Since the interests of the centre and the Amhara are aligned, if the Amhara line up to strengthen the centre vis a vis the periphery, they will by default have defended the interests of the Amhara.
Let me offer some practical examples. One of the interests of the Amhara is enforcing the right of all Ethiopians to live as equals in any region in Ethiopia. In a nation of peripheries, this will never happen, as I explained above. But if the centre is strong, this will happen. Because not only Amharas, but all others who have this in their interests will together demand equality of citizenship. Thus, not only Amharas, who say, are 30% of the population, but vast numbers from other ethnic groups will together, as Ethiopians, demand this right. This will make it impossible for those peripheries who are against this to resist, because the demand is not being made by other ethnic groups, but by the centre.
Recall that the victims of the recent ethnic cleansing around Addis Ababa were from at least three different ethnic groups. With a weak centre, these three ethnic groups would be separately advocating for the rights of their members. But a strong centre would result in a far more powerful united front.
Another example would be the question of Wolqait. Perhaps the most effective route to liberating Wolqait from being part of ethnic Tigray is to restructure federalism away from ethnic into regional federalism. This restructuring can only be done by a strong centre, since there will be no coalition of ethnic groups willing to do this. So again, the Amhara, by reinforcing the centre, will strengthen it to the extent that it will be able to peacefully negotiate such a change with the peripheries.
The centre is a powerful force. This is why throughout Ethiopian history, as we all know, most political forces, even those which started out as peripheral liberators, wanted as the final prize to get a hold of the centre. From ancient history, to the present, this story has repeated itself. Amhara nationalists would do well to review this history. It does not make sense to retreat to the periphery when ones interests are best served by bolstering the centre and ensuring its interests align with yours.
The assumption here is that a nation that consists simply of a political balance between ethnic groups is a viable nation. This is of course a basic error. It is an error, by the way, that has been propagated by ethnic nationalists, as we've seen in Ethiopia for over 40 years, that is is possible to create a nation out of inter-ethnic negotiation.
But this is not possible. Ethnic political movements naturally devolve politics into a zero-sum game. They capture all political, economic, and social competitions and force them into this zero-sum game. The result is perpetual conflict.
We know this not only in theory, but in examples around the world, and most importantly, in Ethiopia over the past 27 years. Issues such as political power, border, citizen and group rights, security, etc. have all been sources of conflict and will continue to be so as long as ethnicity is the main political driver.
Around the world, we see that multi-ethnic nations are careful not to as much as possible institutionalize ethnicity. They institutionalize language, culture, regional rights, etc., sometimes in an effort to indirectly achieve ethnic rights, but they never directly institutionalize ethnicity because the resulting conflicts are well known.
So in the case of Ethiopia today, let us assume that the Amhara create a movement stronger than any ethnic movement in Ethiopia. At the negotiating table or the battlefield, this movement will be capable of overpowering others, but at what cost. Will it be able to regain territories such as Welqait by negotiation or force? Will it be able to protect Addis Ababa from Oromo ethnic nationalism by negotiation or force? Will it be able to protect Amharas outside Amhara Region by negotiation or force?
The answer is obviously no. Why? The answer is simple. All the other ethnic movements will obviously demand the same rights (or more rights) as the Amhara movement. Why would they settle for less? So if the Amhara want the return of Welqait, Tigray will resist. No amount of ethnic to ethnic negotiation will work. So the only path will be force. If the Oromo insist on Amharas in Oromia having second class citizenship, what can the Amhara do but do the same to Oromos in Amhara? Will they both be able to agree to treat each others 'citizens' like their own? No, the Oromo nationalists are interested in nation-building, so they will enforce Oromocization. What can the Amharas do except tit-for-tat? Or else resort to force.
So it is a fallacy to assume that a strong Amhara movement will do well at the negotiating table. It will not. It may do well on the battlefield, however. It might be able to, like the TPLF, exert itself on others by force. But I assume we all know that in the long run this will be against the interests of the Amhara and all of Ethiopia.
These examples illustrate clearly that it is impossible to achieve a decent outcome - a viable nationa- with ethnic-to-ethnic negotiation. What is possible to achieve is a perpetual zero-sum game and perpetual conflict. That is why it is impossible to create a nation out of a political negotiation between ethnic groups.
In order to have a viable nation, one needs a centre. Anyone who has read any Ethiopian history and politics knows the concept of centre and periphery as it applies in Ethiopia. The 'centre' is the political constituency that, to put it simply, identifies as Ethiopian first and foremost. Its other identities, such as ethnicity, are secondary. This centre is an integrated political constituency created by and with a centuries old history of integration and assimilation. The 'peripheries' are those constituencies which have been less integrated and therefore have somewhat separate political identities from the centre. The ethnic nationalisms in Ethiopia are such examples.
There is always a tension between the centre and periphery. Many say that one of the reasons the Haile Selassie government eventually fell was that it 'centralized' too much. In other words, it gave to much power to the centre, which resulted in rebellion from the periphery. The Dergue regime continued this mistake, and the resulting revolution brought about a violent backlash that took Ethiopia to the opposite extreme, where all power, in theory, rests in the periphery, with the centre being nothing but a negotiated settlement by the peripheries.
So what Ethiopia needs today is to restore the balance not between ethnic groups, but between the centre and the periphery, the centre being "Ethiopianism", and the periphery being ethnic nationalism. The centre needs to get stronger so that it can resist the centrifugal force of the peripheries pulling at it. This will result in less conflict as well as more representative government, in the sense that not only ethnic rights but all rights will be respected. Human rights will no longer be steamrolled in favour of ethnic rights.
What does this mean for the Amhara? Well, as most Amhara nationalists acknowledge, the interests of Ethiopianism is for the most part aligned with the interests of the Amhara. For example, a citizen-based instead of ethnicity-based constitution is in the interests of both the centre and of the Amhara. Since the interests of the centre and the Amhara are aligned, if the Amhara line up to strengthen the centre vis a vis the periphery, they will by default have defended the interests of the Amhara.
Let me offer some practical examples. One of the interests of the Amhara is enforcing the right of all Ethiopians to live as equals in any region in Ethiopia. In a nation of peripheries, this will never happen, as I explained above. But if the centre is strong, this will happen. Because not only Amharas, but all others who have this in their interests will together demand equality of citizenship. Thus, not only Amharas, who say, are 30% of the population, but vast numbers from other ethnic groups will together, as Ethiopians, demand this right. This will make it impossible for those peripheries who are against this to resist, because the demand is not being made by other ethnic groups, but by the centre.
Recall that the victims of the recent ethnic cleansing around Addis Ababa were from at least three different ethnic groups. With a weak centre, these three ethnic groups would be separately advocating for the rights of their members. But a strong centre would result in a far more powerful united front.
Another example would be the question of Wolqait. Perhaps the most effective route to liberating Wolqait from being part of ethnic Tigray is to restructure federalism away from ethnic into regional federalism. This restructuring can only be done by a strong centre, since there will be no coalition of ethnic groups willing to do this. So again, the Amhara, by reinforcing the centre, will strengthen it to the extent that it will be able to peacefully negotiate such a change with the peripheries.
The centre is a powerful force. This is why throughout Ethiopian history, as we all know, most political forces, even those which started out as peripheral liberators, wanted as the final prize to get a hold of the centre. From ancient history, to the present, this story has repeated itself. Amhara nationalists would do well to review this history. It does not make sense to retreat to the periphery when ones interests are best served by bolstering the centre and ensuring its interests align with yours.
የአዲስ አበባ ህዝብ፤ ፍርሃት እና ህፍረት
ሁላችንም ቄሮ፤ ፋኖ፤ አቢይ፤ ለማ፤ ኦነግ፤ ግንቦት 7 ወዘተ ሲባል ህወሓትን ከስልጣን ማውረድ የተቻለው የ27 ዓመት የተጠራቀመ የግለሰቦች እና የቡድኖች ትግል እንደሆነ እንረሳለን። አንዱ የትግል ዘርፍ ምርጫ 97 ዙርያ በተለይም በአዲስ አበባ የተደረገው ተቃውሞ እና የህዝብ አመጽ ነበር። በዚህ ልጀምርና…
ሁላችንም እንደምናውቀው ለ27 ዓመታት የአዲስ አበባ ህዝብ በፍርሃት ነው የኖረው ማለት ይቻላል። (የብሄር ብሄረሰቦች) ጨቋኝ፤ ገዥ፤ ትምክህተኛ ወዘተ ተብሎ በመንግስት ትርክት ተሰይሟል። ይህ ህዝብ ነገ በጎሳ ብሄርተኞች ተከበን እንወራለን፤ እንገደላለን እና እንፈናቀላለን ብሎ በስጋር ይኖራል። ይህን አይነት ክስተት ደግሞ በተለያየ የኢትዮጵያ ክልሎች ሲከሰቱ አይቷል። አዲስ አበባ ከበየቦታ የተፈናቀሉትን ተቀብሏለችም!
በሌላ በኩል ደግሞ የአዲስ አበባ ህዝብ ይህ በእውነት የተመሰረተ ፍርሃት ምንጭን ለመከላከል ተባብሮ መደራጀት አልቻለም። አዎን በምርጫ 97 ለተወሰነ ጊዜ አሸዋ ላይ ተደራጀ ግን ይህ ወድያው ፈረሰ። አልፎ ተርፎ ህዝቡ ይበልጥ እንዲፈራ እና መደራጀት እንዳይሞክር አደረገ።
ሆኖም የአዲስ አበባ ህዝብ በልቡ መደራጀት እንደሚገባው ያውቃል። የህዝብ ቁጥር እና አቅም እንዳለው ያውቃል። መደራጀት ያልቻለበት ምክንያት የራሱ ድክመት እና ጥፋት መሆኑም በተወሰነ ደረጃ ውስጡ ያውቃል። ጭቆናውን ችሎ መደራጀት እንደነበረበት ያውቃል።
ህወሓት ደጋግሞ እንድተጫወተበትም ያውቃል። ለኔ ስገዱ አለበለዛ ጎሰኞቹን ለቅባችኋለው እያለ ቆዬ። የአዲስ አበባ ህዝብ እራሱን አጠንክሮ ዞርበል ከማለት ፈርተን ዝም አልን። እውነታውን እንመን።
ይህ ነው የአዲስ አበባ ህፍረት የምለው። የተገዛው በትንሽ የምትባል ቡድን (ህወሓት) እንደሆነ ያውቃል። ህወሓት አንድ ለአምስት በሚባለው የቁጥጥር ዘዴ ሲፈጸምበት በራሱ ድክመት እንደሆነ የሚገዛው ህዝቡ አውቋል። ቄሮ እና ፋኖ ሲወራላቸው ዝም ብሎ ቁጭ እንዳለ ያውቃል። ይህ ለአዲስ አበባ ህዝብ ታላቅ የስነ ልቦና ቁስል ሆኗል። የዝቅተኛ መንፈስ እንዲያድርበት፤ አቅም የሌለው እንዲመስለው፤ የተዋረደ እንዲመስለው አድርጓል። ይህ ነው የአዲስ አበባ ህዝብ ሀፍረታችን።
ፍርሃት እና ህፍረት ስላለን ነው በቀደም ኦነግ ወደ አዲስ አበባ ሲገባ ችግሮች የተፈጠሩት። ህዝቡ ፍርሃቱን በእውን አየው። የሚፈራው የሚፈራቸው ሲገቡ ደንግጧል። በሌላ በኩል ደግሞ እንዳልተደራጀ እና አቅሙን እንዳልሰበሰበ ያውቃል እና ታላቅ insecurity ተሰምቶታል። ሰለዚህም ነው በሰንደቅ አላማ እና አርማ ዙርያ ግጭቶች የነበሩት። ከፍርሃት የመነጨ ምላሽ ነው የአዲስ አበባ ውጣቶች የሰጡት።
እዚህ ላይ አንድ aside ያስፈልጋል። መደራጀት ማለት መዋጋት አይደለም። ውግያ እንዳይኖር ጠንክሮ ስልታማ ሆኖ መገኘት ነው። ግዙፍ አቅም እና ስነ ስረዓት ያላቸው የህዝብን አላማ የሚያስፈጽሙ መዋቅሮችን መፍጠር ማለት ነው። እነዚህ መዋቅሮች ብዙ ሚና ሊጫወቱ ይችላሉ። ለምሳሌ በከተማ አስተዳደር፤ በምሃበራዊ ኑሮ ጉዳዎች፤ በጸጥታ ዘርፍ፤ በፍትህ ወዘተ። እነዚህ ህዝብን የሚወክሉ መዋቅሮች ቢኖር ሁሉም የአዲስ አበባ ድርጅቶች በህዝብ ፍላጎት እንዲመሩ፤ ተጠያቂነት እና ግልጸኝነትት እንዲኖር ወዘተ ያደርጋሉ። በአጭሩ ህዝቡን አንድ ገልጽ ላይ ያደርጋል። እነዚህ መዋቅሮች ቢኖሩ ኦነግ ሲገባ ህዝቡ ምንም አይመስለውም ነበር። ምንም አይነት ኃይልን መቋቋም የሚችሉ መዋቅሮች እንዳሉት ስለሚያውቅ። ጭራሽ የኦነግ አርማ ይዞ ለመቀበል ይወጣ ነበር! መደራጀት ይህ ማለት ይህ ነው። በአጭሩ አዲስ አበባ በአዲስ አበባ ህዝብ ፍላጎት እንዲመራ ማድረግ ነው።
ዛሬ የአዲስ አበባ ህዝብ እንደ መላው ኢትዮጵያ ህዝብ በፍጥነት በዚህ መልኩ መደራጀት አለበት። የፖለቲካ ፓርቲ መፍጠር አለበት ወይንም እንደ ግንቦት 7 አይነቱ ጋር ተባብሮ ለአዲስ አበባ መዋቅር መዘርጋት አለበት። ሚዲያ መመስረት አለበት። የባህላዊ ድርጅቶችን በአንድ ጃንጥላ ስር ማሰባሰብ አለበት። ህዝቡ የሚወያይበት መዋቅሮች መዘርጋት አለበት። በጥቅልሉ ህዝቡን በአንድ ገልጽ የሚያደርገው መዋቅሮች እና ድርጅቶች መፈጠር አለበት። ነጻነት ማለት እንደዚህ አይነት የፖለቲካ ሃላፊነትን መወጣት ነው።
ግን በመጀመርያ ፍርሃት እና ህፍረታችንን ማመን አለብን። ይህ መደበቅ የለበትም። ስለዚህ በይፋ ማውራት መቻል አለብን። እውነቱ ከሃሰቱ መለየት አለበት። ይህም በውይይት እና መመካከር ነው የሚመጣው። አንዴ ፍርሃት እና ህፍረታችንን ካመንን በኋላ ወደ መፍትሄ ለመሄድ ይቀለናል።
ሁላችንም እንደምናውቀው ለ27 ዓመታት የአዲስ አበባ ህዝብ በፍርሃት ነው የኖረው ማለት ይቻላል። (የብሄር ብሄረሰቦች) ጨቋኝ፤ ገዥ፤ ትምክህተኛ ወዘተ ተብሎ በመንግስት ትርክት ተሰይሟል። ይህ ህዝብ ነገ በጎሳ ብሄርተኞች ተከበን እንወራለን፤ እንገደላለን እና እንፈናቀላለን ብሎ በስጋር ይኖራል። ይህን አይነት ክስተት ደግሞ በተለያየ የኢትዮጵያ ክልሎች ሲከሰቱ አይቷል። አዲስ አበባ ከበየቦታ የተፈናቀሉትን ተቀብሏለችም!
በሌላ በኩል ደግሞ የአዲስ አበባ ህዝብ ይህ በእውነት የተመሰረተ ፍርሃት ምንጭን ለመከላከል ተባብሮ መደራጀት አልቻለም። አዎን በምርጫ 97 ለተወሰነ ጊዜ አሸዋ ላይ ተደራጀ ግን ይህ ወድያው ፈረሰ። አልፎ ተርፎ ህዝቡ ይበልጥ እንዲፈራ እና መደራጀት እንዳይሞክር አደረገ።
ሆኖም የአዲስ አበባ ህዝብ በልቡ መደራጀት እንደሚገባው ያውቃል። የህዝብ ቁጥር እና አቅም እንዳለው ያውቃል። መደራጀት ያልቻለበት ምክንያት የራሱ ድክመት እና ጥፋት መሆኑም በተወሰነ ደረጃ ውስጡ ያውቃል። ጭቆናውን ችሎ መደራጀት እንደነበረበት ያውቃል።
ህወሓት ደጋግሞ እንድተጫወተበትም ያውቃል። ለኔ ስገዱ አለበለዛ ጎሰኞቹን ለቅባችኋለው እያለ ቆዬ። የአዲስ አበባ ህዝብ እራሱን አጠንክሮ ዞርበል ከማለት ፈርተን ዝም አልን። እውነታውን እንመን።
ይህ ነው የአዲስ አበባ ህፍረት የምለው። የተገዛው በትንሽ የምትባል ቡድን (ህወሓት) እንደሆነ ያውቃል። ህወሓት አንድ ለአምስት በሚባለው የቁጥጥር ዘዴ ሲፈጸምበት በራሱ ድክመት እንደሆነ የሚገዛው ህዝቡ አውቋል። ቄሮ እና ፋኖ ሲወራላቸው ዝም ብሎ ቁጭ እንዳለ ያውቃል። ይህ ለአዲስ አበባ ህዝብ ታላቅ የስነ ልቦና ቁስል ሆኗል። የዝቅተኛ መንፈስ እንዲያድርበት፤ አቅም የሌለው እንዲመስለው፤ የተዋረደ እንዲመስለው አድርጓል። ይህ ነው የአዲስ አበባ ህዝብ ሀፍረታችን።
ፍርሃት እና ህፍረት ስላለን ነው በቀደም ኦነግ ወደ አዲስ አበባ ሲገባ ችግሮች የተፈጠሩት። ህዝቡ ፍርሃቱን በእውን አየው። የሚፈራው የሚፈራቸው ሲገቡ ደንግጧል። በሌላ በኩል ደግሞ እንዳልተደራጀ እና አቅሙን እንዳልሰበሰበ ያውቃል እና ታላቅ insecurity ተሰምቶታል። ሰለዚህም ነው በሰንደቅ አላማ እና አርማ ዙርያ ግጭቶች የነበሩት። ከፍርሃት የመነጨ ምላሽ ነው የአዲስ አበባ ውጣቶች የሰጡት።
እዚህ ላይ አንድ aside ያስፈልጋል። መደራጀት ማለት መዋጋት አይደለም። ውግያ እንዳይኖር ጠንክሮ ስልታማ ሆኖ መገኘት ነው። ግዙፍ አቅም እና ስነ ስረዓት ያላቸው የህዝብን አላማ የሚያስፈጽሙ መዋቅሮችን መፍጠር ማለት ነው። እነዚህ መዋቅሮች ብዙ ሚና ሊጫወቱ ይችላሉ። ለምሳሌ በከተማ አስተዳደር፤ በምሃበራዊ ኑሮ ጉዳዎች፤ በጸጥታ ዘርፍ፤ በፍትህ ወዘተ። እነዚህ ህዝብን የሚወክሉ መዋቅሮች ቢኖር ሁሉም የአዲስ አበባ ድርጅቶች በህዝብ ፍላጎት እንዲመሩ፤ ተጠያቂነት እና ግልጸኝነትት እንዲኖር ወዘተ ያደርጋሉ። በአጭሩ ህዝቡን አንድ ገልጽ ላይ ያደርጋል። እነዚህ መዋቅሮች ቢኖሩ ኦነግ ሲገባ ህዝቡ ምንም አይመስለውም ነበር። ምንም አይነት ኃይልን መቋቋም የሚችሉ መዋቅሮች እንዳሉት ስለሚያውቅ። ጭራሽ የኦነግ አርማ ይዞ ለመቀበል ይወጣ ነበር! መደራጀት ይህ ማለት ይህ ነው። በአጭሩ አዲስ አበባ በአዲስ አበባ ህዝብ ፍላጎት እንዲመራ ማድረግ ነው።
ዛሬ የአዲስ አበባ ህዝብ እንደ መላው ኢትዮጵያ ህዝብ በፍጥነት በዚህ መልኩ መደራጀት አለበት። የፖለቲካ ፓርቲ መፍጠር አለበት ወይንም እንደ ግንቦት 7 አይነቱ ጋር ተባብሮ ለአዲስ አበባ መዋቅር መዘርጋት አለበት። ሚዲያ መመስረት አለበት። የባህላዊ ድርጅቶችን በአንድ ጃንጥላ ስር ማሰባሰብ አለበት። ህዝቡ የሚወያይበት መዋቅሮች መዘርጋት አለበት። በጥቅልሉ ህዝቡን በአንድ ገልጽ የሚያደርገው መዋቅሮች እና ድርጅቶች መፈጠር አለበት። ነጻነት ማለት እንደዚህ አይነት የፖለቲካ ሃላፊነትን መወጣት ነው።
ግን በመጀመርያ ፍርሃት እና ህፍረታችንን ማመን አለብን። ይህ መደበቅ የለበትም። ስለዚህ በይፋ ማውራት መቻል አለብን። እውነቱ ከሃሰቱ መለየት አለበት። ይህም በውይይት እና መመካከር ነው የሚመጣው። አንዴ ፍርሃት እና ህፍረታችንን ካመንን በኋላ ወደ መፍትሄ ለመሄድ ይቀለናል።
መርዝ መጠጣት መብት ቢሆንም ይገላል፤ እንዲሁም የጎሳ ብሄርተኝነት መብት ቢሆንም ህዝብን ያጠፋል
ለማንም ሰው በ«ጎሳ ብሄርተኝነት» እና የፖለቲካ ዘመዱ በ«ጎሳ አስተዳደር» ማመን መብቱ ነው። አንድ ሰው እንዲህ «ኢትዮጵያዊ አይደለሁም፤ ኦሮሞ ነኝ። ኢትዮጵያ ህዝቤን ለዓመታት ጨቁናለች ቅኝ ገዝታለችም። ማንነቴ ኦሮሞ ነው። መኖር የምፈልገው በኦሮሞ ሀገር ነው እንጂ ኢትዮጵያ አይደለም» ቢል መብቱ ነው። እንዲህ አታስብ ማለት ልክ አይደለም። ካልንም መብት ገፈናል ግጭትንም ጋብዘናል ማለት ነው (ይህንን ጥንቅቃችሁ እንድታነቡ እጠይቃለሁ http://asfawdarguemeshal.blogspot.com/2017/11/whats-ethnic-nationalism-again.html)።
ይህን ተከትሎ በርካታ ሰዎች እንዲህ አይነት የጎሳ ብሄርተኝነት አመለካከት ካላቸው እና የፖለቲካ ፍላጎታቸው ይህ ከሆነ ጥያቄአቸው በሰላማዊ መንገድ መስተናገድ ይኖርበታል። ለምሳሌ የአንድ ክፍለ ሀገር ወይንም ክልል 70% ህዝብ «ነፃነት» ወይንም ሌላ የፖለቲካ አስተዳደር እፈልጋለሁ ካለ በድርድር መልክ መስተናገድ አለበት። አለበለዛ መብታቸውን አላከበርንም ማለት ነው። እንዲህ አይነት አካሄድ ደግሞ ወደ ግጭት እና ጦርነት ማምራቱ የታወቀ ነው።
የጎሳ ብሀሄርተኝነት መብት ነው ብለናል። ታድያ ለምንድነው የምንቃወመው? መልሱ ቀላል ነው፤ የጎሳ ብሄርተኝነት የግጭት ምንጭ ስለሆነ ነው። በተለይ በብሶት ማንነት የተመሰረተ (grievance based identity) የጎሳ ብሄርተኝነት በ«ጭቋኝ ተጨቛኝ» አስተሳሰብ የተሞላ ስለሆነ ሁልጊዜ ግጭት ያመጣል። ተጨቁኛለሁ ጨቋኜን ማጥቃት አለብኝ ይላል። ብድር መመለስ አለብኝ ይላል። መሬቴን መመለስ አለብኝ ይላል። «መጤዎችን» ማባረር አለብኝ ይላል። ሰውን እንደ ሰው ከማየት እንደ ቡድን ያያል። የመንጋ አስተሳሰብ ይጋብዛል። ወዘተ። ታሪኩ ዓለም ዙርያ የታወቀ ነው።
የጎሳ ብሄርተኝነት ግጭት እንደሚጋብዝ የሚታወቀው በጽንሰ ሀሳብ ደረጃ ብቻ ሳይሆን በተግባር ባለፉት 27/40 ዓመት የኢትዮጵያ ታሪክ ያየነው ነው። ግጭቶቹ የህወሓት ስራ ናቸው እንጂ የጎሳ ስረዓቱ አይደለም ማለትም አይቻልም። አብዛኞቹ ግጭቶቹ ህወሓት እንደ ተጋጭ አልተሳተፈባቸውምና። ግጭቶቹ የህወሓት እጅ ቢኖርባቸውም ህወሓት በባዶ መሬት ያስነሳቸው አልነበሩም። ህወሓት የነበሩ የጎሳ ቅራኔዎችን ነበር የሚጭረው እንጂ ቅራኔዎችን ከስር አልፈጠረም። ስለዚህ ባለፉት ዓመታት ያየናቸው የጎሳ ግጭቶች የጎሳ ብሄርተኝነት እና አስተዳደር ውጤት ናቸው ማለት ይቻላል።
በቅርብ ታሪካችን እንደሚመሰክረው የፖለቲካዊ፤ ኤኮኖሚያዊ እና ማህበረሰባዊ ግጭቶች ሁሉ በ«ጎሳ ፖለቲካዊ ውድድር» ዙራይ (ethnic political competition) ነው የሚከሰቱት። ይህ ውድድር በመሬት፤ የፖለቲካ ስልጣን፤ ንብረት ክፍፍል ወዘተ ሊሆን ይችላል። «ይህ መሬት የኛ ነው»፤ «ይህ ስልጣን ለኛ ይገባል»፤ «ይህ መዓድን ውጤት ለኛ ነው መሆን ያለበት» ወዘተ እየተባለ ወደ አጉል ውድድር፤ ፉክክር እና ግጭት ይኼዳል። ይህን በተግባር አይተናል እያየንም ነው።
በምንድነው ይህ የጎሳ ውድድር ከሌሎች ፖለቲካዊ ውድድሮች የሚለየው? በምን መንገድ ነው ከአካባቢ፤ ርዕዮት ዓለም፤ መደብ፤ ጥቅም ወዘተ የፖለቲካ ውድድሮች የሚለየው? ለምንድነው ጤናማ ያልሆነው? ልዩነቱ ጎሳ ከሰው ማንነት ጋር የተቆራኘ እና በቀላሉ መቀየር የማይቻል ነገር ስለሆነ ነው። አካባቢ፤ ርዕዮት ዓለም፤ መደብ፤ ጥቅም ይቀያየራሉ። ዛሬ አዲስ አበባ ነገ አምቦ መኖር ይቻላል። ዛሬ ማርክሲስት ነጋ ካፒታሊስት መሆን ይቻላል። ዛሬ ድሃ ነገ ሃብታም መሆን ይቻላል (ሳይቻል ሲቀር ደግሞ ይህም ኃይለኛ ግጭት የመጣል)። እነዚህ መስፈርቶች የሰው ልጅ ማንነት ላይ ሚና ቢኖራቸውም ሚናው መጠነኛ ነው። መቀየር ይቻላል ብዙ ጊዜም እንቀይራቸዋለን። ግን ጎሳ ወይንም ሃይማኖት የማንነት ታላቅ ክፍል ናቸው እና ባብዛኛው አይቀየሩም። ጎሳ በዚህ መልኩ ከሰው ልጅ ማንነት ጋር አጥብቆ ስለተያያዘ በጎሳ በኩል የሚመጣ ውድድር እጅግ የከረረ እና አከፋፋይ ነው የሚሆነው።
አልፎ ተርፎ የጎሳ ልዩነት እና የጎሳ ብሄርተኝነት በበዛበት ስፍራ ሁሉ ጥያቄዎች/ውድድሮች «የጎሳ መልክ» ይይዛሉ። ለምሳሌ የጎሳ ብሄርተኝነት በሌለበት ቦታ በአንድ ድርጅት እና የሰራተኛ ማህበር ግጭት ካለ ግጭቱ በኩባኒያው እና ሰራተኛ ማህበር መካከል ሆኖ ይቀራል። ምናልባት ሌሎች ቁባንያዎች ከጓድ ኩባኒያቸው ጋር ይወግኑ ይሆን እና ሌሎች የሰራተኛ ማህበራት ከጓድ ከሰራተኛ ማህበራቸው ጋር ይወግኑ ይሆናል። የከረረ ጎሰኝነት ባለበት ቦታ ግን ኩባንያውም የሰራተኛ ማህበሩም በጎሳ ይሰየማሉ እና ጎሳዎች ከኋላቸው ይሰለፋሉ። ለምሳሌ የኩባንያው ባለቤት ኦሮሞ ከሆነ ኦሮሞዎች ከሱ ጋር ይሰለፋሉ ሰራተኞቹ ደግሞ ባብዛኛው ጉራጌ ከሆኑ ጉራጌዎች ከነሱ ጋር ይሰለፋሉ። ግጭቱ ከሰራተኛ መብት አልፎ ወደ ጎሳ ግጭት ይቀየራል። ወደ ከረረ ግጭት ይገባል። ጎሰኝነት ወይንም የጎሳ ብሄርተኝነት በአንድ ሀገር ሲበዛ ይህ ነው አንዱ አደጋ እና የግጭት መብዛት መንጭ።
ግን ይህ አደጋ እንዳለ ሆኖ ከላይ እንዳልኩት አንድ ሰውን የጎሳ ማንነትህን ተው ማለት አይቻልም። መብቱ ነው ማንነቱ ነው ምንም ትክክል ባይመስለን ወይንም በሃሰት የሆነ ሃሳቦች የተመሰረተ ነው ብንልም የሌላ ሰው ማንነትን አስገድዶ መቀየር አይቻልም (http://asfawdarguemeshal.blogspot.com/2018/08/blog-post_34.html)። አልፎ ተርፎ ሰውን በማንነቱ ጥንቃቄ በሌለው መንገድ ከተቸነው ይበልት እንዲከርር ነው የምናደርገው። በተለይም የጎሳ ማንነቱ በብሶት የተመሰረተ ከሆነ። ካልተጠነቀቅን አክራሪ ያልሆነውንም ወደ አክራሪነት እንገፈዋለን። ለምሳሌ «እኔ ኦሮሞ መጀመርያ ቀጥሎ ኢትዮጵያዊ ነኝ» የሚለው ኦሮሞ ማንነቱን ከተቸነው ወይንም ከተከራከርነው በማንነቴ አትምጡብኝ ብሎ ጭራሽ ኢትዮጵያዊነቱን ትቶ ወደ ኦሮሞነት ብቻ ሊያመራ ይችላል። ይህ የሚሆነው በስሜት ደረጃ ነው። «ይህ አደጋ ነው እና ኦሮሞ ብቻ ነኝ አትበል ኢትዮጵያዊ ኦሮሞ ነኝ በል» ማለት ሁኔታውን ያባብሳል ጎሰኝነቱን ይጨምራል።
ጥንቃቄ ያስፈልጋል ስንል ግን እውነት አይነገር አይደለም። ግን «ኦሮሞ አትሁን» አይነቱን አሉታዊ አስተያየት ከመሰንዘር ይልቅ በአዉንታዊው ማተኮር ነው። አዎን የጎሳ ብሄርተኝነት አደጋ እንደሆነ በግልጽ መናገር ጠቃሚ ነው። ግን ከዚህ ጋር አብሮ የጎሳ ማንነቱ እንዴት አለ ጎሳ ብሄርተኝነት (nationalism) ማስተናገድ እንደሚቻል መግለጽ ይኖርብናል። ማንነቱ በኢትዮጵያዊነት እንዲንጸባረቅ ማድረግ እንደሚቻል ማሳየት አለብን። ለምሳሌ አንድ እንደዚህ አይነት አውንታዊ ሃሳብ ኦሮምኛ ከአማርኛ እኩል የፌደራል መንግስት ቋንቋ ማድረግ ጥሩ ነው የሚለው አቋም ነው። ይህ አቋም የሚልከው መልእክት «አንተ ኦሮሞ ነህ፤ ኢትዮጵያም ኦሮሞ ናት» የሚል ነው። ማንነትህ በኢትዮጵያዊነት ተታክቷል ማለት ነው። እንዲህ አይነት አውንታዊ መርህ እና መልእክቶች ናቸው ሰው ወደ ጎሳ ብሄርተኝነት እንዳይገባ የሚረዳው ወይንም ከጎሰኝነት ወደ ኢትዮጵያዊነት እንዲያመዝን የሚያደርገው።
በሌላ በኩል ስለምናስተላልፈው መልዕክቶች መጠንቀቅ ያለብን እንዲህ ነው። ብዙ ጊዜ የጎሳ ብሄርተኝነት «ጥላቻ»፤ «ዘረኝነት»፤ «ጠባብነት»፤ «የፖለቲካ ነጋዴዎች ጭዋታ» ወዘተ ተብሎ ይሰየማል። እነዚህ በሙሉ የተወሰነ እውነታ አላቸው። ግን ሙሉ እውነታው አይደለም። በድፍኑ እንዲህ ማለቱ በርካታ ለዘብተኛ የሆኑ የጎሳ ብሄርተኞች ወይንም ገና አቋማቸውን ያልወሰኑ በመሃል የሚንሳፈፉ ሊያስቀይም እና ይበልጥ ወደ ጎሰኝነት ሊገፋቸው ይችላል። «ማንነቴ ኦሮሞ ነው ስላልኩኝ ዘረኛ ነኝ እንዴ» ብሎ ይበሳጫል። እንዳልኩት የጎሳ ማንነት በጣም ስሜታዊ ነገር ነው እና መተቸት አይወድም። ስለዚህ ስንተቸው በትክክል እና precise መንገድ መሆን አለበት። ለመልሶ ትችት የማይመች መሆን አለበት። ስለዚህ ዘረኛ አመለካከት ስንሰማ ይህን አመለካከት ዘረኛ ነው ማለት ተገቢም አስፈላጊም ነው። ወደ ኋላ ማለት እና መሸማቀቅ ጎጂ ነው። ግን በጅምላ ዘረኞች ናችሁ ካለን ሁኔታዎች ያባብሳል። በጠቅላላ የጎሳ ብሄርተኝነትን መቀነስ የምንፈልግ የማስተላልፈው ምልዕክቶአችንን ተጠንቅቀን ማርቀቅ አለብን። ልድገመው፤ የሰው ልጅ ማንነቱ ሲተችበት አይወድም።
ለማጠቃለል ያህል፤ የጎሳ ብሀኢርተኝነትን አቋም መያዝ መብት ነው። ግን የጎሳ ብሄርተኝነት እና የጎሳ ፌደራሊዝም የግጭት እና ሁከት ምንጮች ናቸው። በዚህ ምክንያት ነው የምንቃወማቸው። በመሰረቱ ክፉ፤ ዘረኛ፤ ጠባብ ወዘተ ስለሆነ ሳይሆን የግጭት ምንች ስለሆነ ነው። ይህን በጽንሰ ሃሳብም በተግባር አይተነዋል። የጎሳ ብሄርተኝነትን ለመቀነስ ትጠንቅቀን መስራት አለብን በተለይ በምናስተላልፈው መልዕክቶቻችን ትክክለኛ እውነት ግን በጅምላ የማይፈርጅ እንዲሆኑ ማድረግ አለብን። የሰው ማንነትን አክብረን ደግሞ በኢትዮጵያዊነት ውስት ይህ ማንነት በድምብ እንዲካተት በአውንታዊ መልክ መስራት አለብን።
ይህን ተከትሎ በርካታ ሰዎች እንዲህ አይነት የጎሳ ብሄርተኝነት አመለካከት ካላቸው እና የፖለቲካ ፍላጎታቸው ይህ ከሆነ ጥያቄአቸው በሰላማዊ መንገድ መስተናገድ ይኖርበታል። ለምሳሌ የአንድ ክፍለ ሀገር ወይንም ክልል 70% ህዝብ «ነፃነት» ወይንም ሌላ የፖለቲካ አስተዳደር እፈልጋለሁ ካለ በድርድር መልክ መስተናገድ አለበት። አለበለዛ መብታቸውን አላከበርንም ማለት ነው። እንዲህ አይነት አካሄድ ደግሞ ወደ ግጭት እና ጦርነት ማምራቱ የታወቀ ነው።
የጎሳ ብሀሄርተኝነት መብት ነው ብለናል። ታድያ ለምንድነው የምንቃወመው? መልሱ ቀላል ነው፤ የጎሳ ብሄርተኝነት የግጭት ምንጭ ስለሆነ ነው። በተለይ በብሶት ማንነት የተመሰረተ (grievance based identity) የጎሳ ብሄርተኝነት በ«ጭቋኝ ተጨቛኝ» አስተሳሰብ የተሞላ ስለሆነ ሁልጊዜ ግጭት ያመጣል። ተጨቁኛለሁ ጨቋኜን ማጥቃት አለብኝ ይላል። ብድር መመለስ አለብኝ ይላል። መሬቴን መመለስ አለብኝ ይላል። «መጤዎችን» ማባረር አለብኝ ይላል። ሰውን እንደ ሰው ከማየት እንደ ቡድን ያያል። የመንጋ አስተሳሰብ ይጋብዛል። ወዘተ። ታሪኩ ዓለም ዙርያ የታወቀ ነው።
የጎሳ ብሄርተኝነት ግጭት እንደሚጋብዝ የሚታወቀው በጽንሰ ሀሳብ ደረጃ ብቻ ሳይሆን በተግባር ባለፉት 27/40 ዓመት የኢትዮጵያ ታሪክ ያየነው ነው። ግጭቶቹ የህወሓት ስራ ናቸው እንጂ የጎሳ ስረዓቱ አይደለም ማለትም አይቻልም። አብዛኞቹ ግጭቶቹ ህወሓት እንደ ተጋጭ አልተሳተፈባቸውምና። ግጭቶቹ የህወሓት እጅ ቢኖርባቸውም ህወሓት በባዶ መሬት ያስነሳቸው አልነበሩም። ህወሓት የነበሩ የጎሳ ቅራኔዎችን ነበር የሚጭረው እንጂ ቅራኔዎችን ከስር አልፈጠረም። ስለዚህ ባለፉት ዓመታት ያየናቸው የጎሳ ግጭቶች የጎሳ ብሄርተኝነት እና አስተዳደር ውጤት ናቸው ማለት ይቻላል።
በቅርብ ታሪካችን እንደሚመሰክረው የፖለቲካዊ፤ ኤኮኖሚያዊ እና ማህበረሰባዊ ግጭቶች ሁሉ በ«ጎሳ ፖለቲካዊ ውድድር» ዙራይ (ethnic political competition) ነው የሚከሰቱት። ይህ ውድድር በመሬት፤ የፖለቲካ ስልጣን፤ ንብረት ክፍፍል ወዘተ ሊሆን ይችላል። «ይህ መሬት የኛ ነው»፤ «ይህ ስልጣን ለኛ ይገባል»፤ «ይህ መዓድን ውጤት ለኛ ነው መሆን ያለበት» ወዘተ እየተባለ ወደ አጉል ውድድር፤ ፉክክር እና ግጭት ይኼዳል። ይህን በተግባር አይተናል እያየንም ነው።
በምንድነው ይህ የጎሳ ውድድር ከሌሎች ፖለቲካዊ ውድድሮች የሚለየው? በምን መንገድ ነው ከአካባቢ፤ ርዕዮት ዓለም፤ መደብ፤ ጥቅም ወዘተ የፖለቲካ ውድድሮች የሚለየው? ለምንድነው ጤናማ ያልሆነው? ልዩነቱ ጎሳ ከሰው ማንነት ጋር የተቆራኘ እና በቀላሉ መቀየር የማይቻል ነገር ስለሆነ ነው። አካባቢ፤ ርዕዮት ዓለም፤ መደብ፤ ጥቅም ይቀያየራሉ። ዛሬ አዲስ አበባ ነገ አምቦ መኖር ይቻላል። ዛሬ ማርክሲስት ነጋ ካፒታሊስት መሆን ይቻላል። ዛሬ ድሃ ነገ ሃብታም መሆን ይቻላል (ሳይቻል ሲቀር ደግሞ ይህም ኃይለኛ ግጭት የመጣል)። እነዚህ መስፈርቶች የሰው ልጅ ማንነት ላይ ሚና ቢኖራቸውም ሚናው መጠነኛ ነው። መቀየር ይቻላል ብዙ ጊዜም እንቀይራቸዋለን። ግን ጎሳ ወይንም ሃይማኖት የማንነት ታላቅ ክፍል ናቸው እና ባብዛኛው አይቀየሩም። ጎሳ በዚህ መልኩ ከሰው ልጅ ማንነት ጋር አጥብቆ ስለተያያዘ በጎሳ በኩል የሚመጣ ውድድር እጅግ የከረረ እና አከፋፋይ ነው የሚሆነው።
አልፎ ተርፎ የጎሳ ልዩነት እና የጎሳ ብሄርተኝነት በበዛበት ስፍራ ሁሉ ጥያቄዎች/ውድድሮች «የጎሳ መልክ» ይይዛሉ። ለምሳሌ የጎሳ ብሄርተኝነት በሌለበት ቦታ በአንድ ድርጅት እና የሰራተኛ ማህበር ግጭት ካለ ግጭቱ በኩባኒያው እና ሰራተኛ ማህበር መካከል ሆኖ ይቀራል። ምናልባት ሌሎች ቁባንያዎች ከጓድ ኩባኒያቸው ጋር ይወግኑ ይሆን እና ሌሎች የሰራተኛ ማህበራት ከጓድ ከሰራተኛ ማህበራቸው ጋር ይወግኑ ይሆናል። የከረረ ጎሰኝነት ባለበት ቦታ ግን ኩባንያውም የሰራተኛ ማህበሩም በጎሳ ይሰየማሉ እና ጎሳዎች ከኋላቸው ይሰለፋሉ። ለምሳሌ የኩባንያው ባለቤት ኦሮሞ ከሆነ ኦሮሞዎች ከሱ ጋር ይሰለፋሉ ሰራተኞቹ ደግሞ ባብዛኛው ጉራጌ ከሆኑ ጉራጌዎች ከነሱ ጋር ይሰለፋሉ። ግጭቱ ከሰራተኛ መብት አልፎ ወደ ጎሳ ግጭት ይቀየራል። ወደ ከረረ ግጭት ይገባል። ጎሰኝነት ወይንም የጎሳ ብሄርተኝነት በአንድ ሀገር ሲበዛ ይህ ነው አንዱ አደጋ እና የግጭት መብዛት መንጭ።
ግን ይህ አደጋ እንዳለ ሆኖ ከላይ እንዳልኩት አንድ ሰውን የጎሳ ማንነትህን ተው ማለት አይቻልም። መብቱ ነው ማንነቱ ነው ምንም ትክክል ባይመስለን ወይንም በሃሰት የሆነ ሃሳቦች የተመሰረተ ነው ብንልም የሌላ ሰው ማንነትን አስገድዶ መቀየር አይቻልም (http://asfawdarguemeshal.blogspot.com/2018/08/blog-post_34.html)። አልፎ ተርፎ ሰውን በማንነቱ ጥንቃቄ በሌለው መንገድ ከተቸነው ይበልት እንዲከርር ነው የምናደርገው። በተለይም የጎሳ ማንነቱ በብሶት የተመሰረተ ከሆነ። ካልተጠነቀቅን አክራሪ ያልሆነውንም ወደ አክራሪነት እንገፈዋለን። ለምሳሌ «እኔ ኦሮሞ መጀመርያ ቀጥሎ ኢትዮጵያዊ ነኝ» የሚለው ኦሮሞ ማንነቱን ከተቸነው ወይንም ከተከራከርነው በማንነቴ አትምጡብኝ ብሎ ጭራሽ ኢትዮጵያዊነቱን ትቶ ወደ ኦሮሞነት ብቻ ሊያመራ ይችላል። ይህ የሚሆነው በስሜት ደረጃ ነው። «ይህ አደጋ ነው እና ኦሮሞ ብቻ ነኝ አትበል ኢትዮጵያዊ ኦሮሞ ነኝ በል» ማለት ሁኔታውን ያባብሳል ጎሰኝነቱን ይጨምራል።
ጥንቃቄ ያስፈልጋል ስንል ግን እውነት አይነገር አይደለም። ግን «ኦሮሞ አትሁን» አይነቱን አሉታዊ አስተያየት ከመሰንዘር ይልቅ በአዉንታዊው ማተኮር ነው። አዎን የጎሳ ብሄርተኝነት አደጋ እንደሆነ በግልጽ መናገር ጠቃሚ ነው። ግን ከዚህ ጋር አብሮ የጎሳ ማንነቱ እንዴት አለ ጎሳ ብሄርተኝነት (nationalism) ማስተናገድ እንደሚቻል መግለጽ ይኖርብናል። ማንነቱ በኢትዮጵያዊነት እንዲንጸባረቅ ማድረግ እንደሚቻል ማሳየት አለብን። ለምሳሌ አንድ እንደዚህ አይነት አውንታዊ ሃሳብ ኦሮምኛ ከአማርኛ እኩል የፌደራል መንግስት ቋንቋ ማድረግ ጥሩ ነው የሚለው አቋም ነው። ይህ አቋም የሚልከው መልእክት «አንተ ኦሮሞ ነህ፤ ኢትዮጵያም ኦሮሞ ናት» የሚል ነው። ማንነትህ በኢትዮጵያዊነት ተታክቷል ማለት ነው። እንዲህ አይነት አውንታዊ መርህ እና መልእክቶች ናቸው ሰው ወደ ጎሳ ብሄርተኝነት እንዳይገባ የሚረዳው ወይንም ከጎሰኝነት ወደ ኢትዮጵያዊነት እንዲያመዝን የሚያደርገው።
በሌላ በኩል ስለምናስተላልፈው መልዕክቶች መጠንቀቅ ያለብን እንዲህ ነው። ብዙ ጊዜ የጎሳ ብሄርተኝነት «ጥላቻ»፤ «ዘረኝነት»፤ «ጠባብነት»፤ «የፖለቲካ ነጋዴዎች ጭዋታ» ወዘተ ተብሎ ይሰየማል። እነዚህ በሙሉ የተወሰነ እውነታ አላቸው። ግን ሙሉ እውነታው አይደለም። በድፍኑ እንዲህ ማለቱ በርካታ ለዘብተኛ የሆኑ የጎሳ ብሄርተኞች ወይንም ገና አቋማቸውን ያልወሰኑ በመሃል የሚንሳፈፉ ሊያስቀይም እና ይበልጥ ወደ ጎሰኝነት ሊገፋቸው ይችላል። «ማንነቴ ኦሮሞ ነው ስላልኩኝ ዘረኛ ነኝ እንዴ» ብሎ ይበሳጫል። እንዳልኩት የጎሳ ማንነት በጣም ስሜታዊ ነገር ነው እና መተቸት አይወድም። ስለዚህ ስንተቸው በትክክል እና precise መንገድ መሆን አለበት። ለመልሶ ትችት የማይመች መሆን አለበት። ስለዚህ ዘረኛ አመለካከት ስንሰማ ይህን አመለካከት ዘረኛ ነው ማለት ተገቢም አስፈላጊም ነው። ወደ ኋላ ማለት እና መሸማቀቅ ጎጂ ነው። ግን በጅምላ ዘረኞች ናችሁ ካለን ሁኔታዎች ያባብሳል። በጠቅላላ የጎሳ ብሄርተኝነትን መቀነስ የምንፈልግ የማስተላልፈው ምልዕክቶአችንን ተጠንቅቀን ማርቀቅ አለብን። ልድገመው፤ የሰው ልጅ ማንነቱ ሲተችበት አይወድም።
ለማጠቃለል ያህል፤ የጎሳ ብሀኢርተኝነትን አቋም መያዝ መብት ነው። ግን የጎሳ ብሄርተኝነት እና የጎሳ ፌደራሊዝም የግጭት እና ሁከት ምንጮች ናቸው። በዚህ ምክንያት ነው የምንቃወማቸው። በመሰረቱ ክፉ፤ ዘረኛ፤ ጠባብ ወዘተ ስለሆነ ሳይሆን የግጭት ምንች ስለሆነ ነው። ይህን በጽንሰ ሃሳብም በተግባር አይተነዋል። የጎሳ ብሄርተኝነትን ለመቀነስ ትጠንቅቀን መስራት አለብን በተለይ በምናስተላልፈው መልዕክቶቻችን ትክክለኛ እውነት ግን በጅምላ የማይፈርጅ እንዲሆኑ ማድረግ አለብን። የሰው ማንነትን አክብረን ደግሞ በኢትዮጵያዊነት ውስት ይህ ማንነት በድምብ እንዲካተት በአውንታዊ መልክ መስራት አለብን።
ችግሩም የኛ ነው መፍትሄውም የኛ
በምን «ሞራል» ነው ቅንጅት ያፈራረስነው አሁን ሀገራችን የደረሰበትን ሰቆቃ በኦሮሞ ብሄርተኞች፤ ህወሓት፤ ወዘተ የምናሳብበው? መብም «ሞራል» ነው ኢዲኡን ያፈረስነው ችግሮቻችንን በነዚህ የምናሳብበው? በምን ሞራል ነው ላለፉት 27 ዓመታት ይህ ማለት የሚቻል ድርጅት ማቋቋም ያልቻልነው የአንድ አናሳ አምባገነናዊ መንግስት ማውረድ ያልቻልነው ችግራችንን በሌሎች የምናሳብበው? እስከ ዛሬ እርስ በርስ እየተጣላን፤ እከሌ አላከበረኝም፤ እከለ ሰላም አላለኝም፤ እከሌ የሌላ ቡድን ነው ወዘተ እያልን ለጥፋታችን ሃላፊነት ከመውሰድ «ኦኤምኤን» እንደዚህ አደረገን ጃዋር እንደዚህ አደረገን ስብሃት ደጋ እንደዚህ አደረገን የምንለው? ጥፋቱ የኛ ነው መፍትሄውም ከኛ ብቻ ነው መምጣት የሚችለው። የዘራነውን እያጭድን ነው። የክፍፍላችን ውጤት ይህ ነው።
ካሁን ወድያ እራሱን «ኢትዮጵያዊ ነኝ» በ«ኢትዮጵያዊነት አምናለው» የሚል ሰው ችግራችን ሌሎች ላይ ከለጠፈ ኢትዮጵያዊ አይደለም። ለራሱ ችግር ሃላፊነት መውሰድ የማይፈልግ ገጓደኞቹ ጋር በሰላም ተባብሮ ተማምኖ አብሮ ከመስራት በጠላቶቹ መገዛት የሚመርጥ ነው!
ይቅርታ ካሁን ወድያ መወሰን አለብን። የሰፈር ህፃናት ነን «እሱ ነው፤ እሱ ነው» ብለን የምናሳብብ ወይን አዋቂዎች ነን ችግራችንን አይተን ሃላፊነት ወስደን የምናስተካክል። ሃላፊነት ወስደን። ሃላፊነት ወስደንጅን!!
ጃዋር አያረገውም። እነ ስብሃት ነጋ አያረጉትም። እነሱ ላይ መቾህ እና መለመን የህፃን በሃሪ ነው ፋይዳ የለውም። ይህ ግልጽ ነው እንዴት አይገባንም። ምናልባት በህፍረት አንገታችን ድረስ ተሞልተን ከህፍረታችን መሸሽ ወድደን ይሆን? እስከ ዛሬ ምንም ስላላደረግን አፍረን እውነታን እየሸሸን ይሆን? አላውቅም? አይገባኝም።
እንዴ፤ ጣልያን ሲወርረን የኛ ህዝብ እና መሪ ጣልያንን አትወሩን ብለው ሲለምኑ አልሰማንም! ተደራጅተው ተዋጉ። አላለቀሱም። ጣልያኖችን አለመኑም። እርስ በርስ ተባብረው አብረው የሚችሉትን ሰሩ።
አሁን ግን ላለፉት 50 ዓመት እርስ በርስ መቃረን፤ መተቸት፤ እንደ ተራ ሰፈር ወረኞች «ጸጉር መጎተት» ነው ስራችን። መከፋፈልን «ስፖርት» አድርገነዋል። እንጂ በምን ሂሳብ ነው 8% እወክላለሁ የሚል ህወሓት ሀገራችንን ለ27 ዓመት የገዛው?!
አሁንም ይህን ነው በሽታችን። ይህን ከመስተካከል በቀር ምንም ምንም አማራጭ የለም። የራሳችንን ችግር ማየት ማመን ማስተካከል ከባድ እና ቁስል የሚነካ ስራ ነው የሚሆነው ግን ግድ ነው። ማንም የሚንበረከከልን የለም።
ችግሩም የኛ ነው መፍትሄውም የኛ።
Saturday 15 September 2018
ህዝብ ፉት የፒለቲካ ውይይቶች ዛሬውኑ ይጀመሩ
ማሳሰብያ፤ ኢቢሲ በአስቸቋይ ተከታታይ የፖለቲካ ውይይቶችን አሁኑኑ ማዘጋጀት መጀመር አለበት።
1. «ፖለቲከኞቻችን» እራሳቸውን ህዝብ ፉት ማጋለጥ አለባችው። ዙርያ ጥምጥም ቀርቶ ማንነታቸውን ማየት አለብን።
2. አቋሞቻቸውንም ከመደበቅ ይልቅ ማስፈትሽ አለባቸው።
3. ፖለቲከኞቻችን ከዝግ በር ኋላ ለማሰብ 27 ዓመት ተሰጥተዋል። ያጡት ይሄን ሳይሆን የህዝቡን ሃሳብ እና ዝንባሌን ማወቅ ስለሆነ አሁኑኑ ህዝብ ፉት ይቅረቡ።
4. መጀመርያ ፕሪግራም እንቅረጽ ማለት ተገቡ አይደለም። ይህ ሂደት ፕሪግራም እንዱቀርጹ ይረዳቸዋል ያስፈልጋቸዋልና።
5. ህዝቡ ውይይትን ይልመድ። እንደ ቅንጅት ጊዜ የአንድ ወር ውይይት ሳይሆን የዓመት ዓመታት ነው የሚያስፈልገን።
6. ፖለቱከኞቻችን በሆዳቸው ውስጥ የደበቁት በተለይ ጸንፈኛ ሃሳቦች ይታዩ። ስለ ምኒልክ ሃኡልት፤ ባንዲራ፤ የጊሳ አስተዳደር፤ ጎሰኝነት፤ ጨቋኝ ተጨቋ፤ እንዴት አብረው እንደሙሰሩ ወይንም እንደሙፋጁ ይጠየቁ። ይጋለጡ ይታወቁ።
7. የሚከሰሱት እራሳቸውን ከማስረዳት እድሉ ይሰጣቸው ሳይሰሹ ይጠቀሙበት።
8. ጎሳዬን ወክዬ እደራደራለሁ የሚለውን እስቱ የመደራደር አቅሙን እንይ። ወይንም የመጋጨት አቅሙን።
9. ፖለቲከኞቻችን በዚህ መልኩ ለረዥም ጊዙእ ሳይፈተሹ ምርጫ ከተጠራ ታላቅ አደጋ ይጠብቀናል።
1. «ፖለቲከኞቻችን» እራሳቸውን ህዝብ ፉት ማጋለጥ አለባችው። ዙርያ ጥምጥም ቀርቶ ማንነታቸውን ማየት አለብን።
2. አቋሞቻቸውንም ከመደበቅ ይልቅ ማስፈትሽ አለባቸው።
3. ፖለቲከኞቻችን ከዝግ በር ኋላ ለማሰብ 27 ዓመት ተሰጥተዋል። ያጡት ይሄን ሳይሆን የህዝቡን ሃሳብ እና ዝንባሌን ማወቅ ስለሆነ አሁኑኑ ህዝብ ፉት ይቅረቡ።
4. መጀመርያ ፕሪግራም እንቅረጽ ማለት ተገቡ አይደለም። ይህ ሂደት ፕሪግራም እንዱቀርጹ ይረዳቸዋል ያስፈልጋቸዋልና።
5. ህዝቡ ውይይትን ይልመድ። እንደ ቅንጅት ጊዜ የአንድ ወር ውይይት ሳይሆን የዓመት ዓመታት ነው የሚያስፈልገን።
6. ፖለቱከኞቻችን በሆዳቸው ውስጥ የደበቁት በተለይ ጸንፈኛ ሃሳቦች ይታዩ። ስለ ምኒልክ ሃኡልት፤ ባንዲራ፤ የጊሳ አስተዳደር፤ ጎሰኝነት፤ ጨቋኝ ተጨቋ፤ እንዴት አብረው እንደሙሰሩ ወይንም እንደሙፋጁ ይጠየቁ። ይጋለጡ ይታወቁ።
7. የሚከሰሱት እራሳቸውን ከማስረዳት እድሉ ይሰጣቸው ሳይሰሹ ይጠቀሙበት።
8. ጎሳዬን ወክዬ እደራደራለሁ የሚለውን እስቱ የመደራደር አቅሙን እንይ። ወይንም የመጋጨት አቅሙን።
9. ፖለቲከኞቻችን በዚህ መልኩ ለረዥም ጊዙእ ሳይፈተሹ ምርጫ ከተጠራ ታላቅ አደጋ ይጠብቀናል።
Friday 14 September 2018
Ethiopia's Missed Chances–1960, 1974, 1991, 1998, 2005–and now
I think I met the late Donald Levine twice or thrice, and it was a great privilege. He loved Ethiopia and Ethiopians. He looked at Ethiopia like an Ethiopian, almost. Indeed, he was more Ethiopian than most of us Westernized natives! Though "Liben" was a sociologist, he had something of an anthropologist about him in that he tried his best not to project his Western or Modern mindset on Ethiopia. He had a great reverence for Ethiopia's traditions. He exhorted us to hold on to and grow in our traditions. He advised and warned as follows:
“The vitality of a people springs from feeling at home in its culture and from a sense of kinship with its past. The negation of all those sentiments acquired in childhood leaves man adrift, a prey to random images and destructive impulses… The most productive and liberating sort of social change is that built on continuity with the past.”
This is one of my favourite quotes.
Anyway, here is Donald Levine's keynote speech at a 2007 conference on Ethiopian studies at the University of Western Michigan. It wasn't an academic exercise for Levine - he shed tears more than once during the speech. 2007 was a melancholic time. And he just so wished that we Ethiopians would emerge from our abyss...
-------------------------------------
Ethiopia's Missed Chances–1960, 1974, 1991, 1998, 2005–and now
An Ethiopian Dilemma: Deep Structures, Wrenching Processes*
Donald N. Levine
University of Chicago
My title "An Ethiopian Dilemma" stands to evoke an association to the book by Swedish sociologist Gunnar Myrdal, An American Dilemma, which played a signal role in helping Americans resolve their longstanding conflict of values regarding racial discrimination. My hope is to suggest ways in which a social scientist, and a ferinj at that, might help Ethiopians get a better grip on their country's problems.
Although work by social scientists gets valued often for methods of securing more reliable data, there are three other ways in which our disciplines provide more objective analyses. One is to locate current issues in a larger historical context. One is to bring to bear sharper theoretical tools. And one is to undertake comparative analyses. Here I shall offer suggestions in all three modes.
First, to history. Not since the 16th Century has Ethiopia experienced changes so convulsive as in the past fifty years. The 16th-century changes were instigated by the Ottoman Empire under Sultan Suleiman, who gave arms and soldiers to satellite state Adal under Ahmad Grañ. Grañ assassinated the rightful Harari ruler Sultan Abu Beker Mohammed and abrogated the Islamic doctrine that Ethiopia was a righteous land to be spared jihad. His attacks destroyed vast stretches of highland Ethiopia and created a vacuum that invited Oromo peoples to conquer vast parts of the country, initiating the chronically contested multiethnic rulership of the Ethiopian state. Turks later invaded Ethiopia directly and wrested away Ethiopia’s historic coastal strip, paving the way for conflict three centuries later.
20th-century turbulence likewise stemmed from invasions: first Sudan, then Italy–twice. These invasions pushed Ethiopia toward deliberate programs of internal change, what sociologists call "defensive modernization." One way or another, however, a push toward modernization was inevitable, given steady engulfment by a global civilization. What was not inevitable was how Ethiopia faced the challenges of becoming modern.
Parameters of Modernization
When we think about roads to modernity we often invoke the trope of revolution. We link the modern world with the revolutions in America and France, Russia and China–what Eisenstadt (2006) calls the “Great ‘Classical’ Revolutions.” Or we think of generic transformations that use the same label–the Industrial Revolution and the Democratic Revolution. Social scientists may associate to phrases recognized from the work of penetrating originary theorists, terms such as the Managerial Revolution (Burnham, 1941), the Integrative Revolution (Geertz, 1963), the Academic Revolution (Jencks and Riesman, 1969), the Participatory Revolution (Huntington, 1974), and the Disciplinary Revolution (Gorski, 1993).
Whatever 'revolution' is taken to signify, the term connotes changes of form that combine abruptness and violence. We tend to suppose that modernization requires societies to suffer a set of wrenching events, in which one complex of deep structures must necessarily be eradicated in favor of another. Lenin’s famous phrase puts the matter with crude succinctness: “You can't make an omelet without breaking a few eggs." But surely the subject demands a more differentiating perspective.
I approach this theme from a lifetime of study of the seminal figures of modern social science, each of whom penetrated a central feature of the modern order. Some analyze modernity in terms of the division of labor, specialization, and increased productivity (Smith, Marx, Durkheim); some consider political centralization, mobilization, and nation building (Tocqueville, Elias); some stress equality and the extension of rights (Hegel, Tocqueville, von Stein). Others stress objectified knowledge and scientifically educated elites (Comte, Weber, Dewey) or the creation of world-shaping ideologies (Pareto, Eisenstadt); still others highlight changes in persons, for example, as becoming more disciplined (Weber, Freud, Elias) or more individuated (Durkheim, Simmel) or more flexible (Simmel, Riesman, Lerner). My recent work seeks dialogue among these authors by connecting the phenomena they discuss in terms of six major categories: specialization, individualization, social equalization, political unification, cultural rationalization, and personal discipline. I have also sought to specify the costs and dissatisfactions associated with modernization as well as its benefits (Levine 2005, 2006c). [Figure 1]
Figure 1 MODERNITY REVOLUTIONS AND THEIR EFFECTS*
PROCESS
|
Differentiation
|
Democratization
|
Rationalization
| |||
Specialization
|
Individuation
|
Unification
|
Equalization
|
Cultural
|
Personal
| |
REVOLUTION
|
Industrial
|
Urban-Commercial
|
Integrative
|
Social
|
Academic
|
Disciplinary
|
BENEFITS
|
Commerce,
Goods
|
Freedom
|
Efficacy
|
Justice
|
Knowledge
|
Civility
|
DISADVANTAGES
|
Personal
atrophy;
Social
deficits
|
Hyper-specialization; Alienation;
Consumerism |
Repressive
centralization;
Violence
|
Mediocrity
|
“Tragedy
of culture”;
Jacobin barbarities
|
Psychic
repression |
*Source: Levine 2006c, 26
Although the transformations analyzed by these authors often seem to occur suddenly I prefer to view them as the acceleration, albeit occasionally at breakneck speed, of large-scale processes that evolved over centuries. As Donald Donham suggests in his perspicuous account of modernization among the Maale of Debub Kilil, regarding "the question of modernity . . . a long, vernacular conversation has gone on for centuries among ordinary men and women the world over" (1999, 180).[1] But whether or not those rapidly unfolding processes entail abruptness of change is a variable, not an inexorable feature of the dynamics of modernization, a central assumption behind Wax and Gold (1965).
So, relatedly, is the question of whether or not modernization necessarily entails violence. Although “revolutionary” ideologies tend to rationalize–idealize, even–the use of violence in producing certain changes associated with the modern order, it has never been demonstrated that these changes could not have come about in nonviolent ways. Indeed, one of the great theorists of modernity, Alexis de Tocqueville, demonstrated that after all the bloodletting of the French revolution, what emerged was essentially a set of changes that already in place under the ancien regime ([1856] 1955).[2]
We would do well, then, to conceptualize modernization in ways that accommodate variations in whether, how, and how well the challenge to make certain modernizing changes is met. To deal with this variable, I propose now the notion of structural opening—a moment of fluidity in which actors imagine and deal with the array of options that every situation presents. Every opening harbors possibilities for change and action that are more or less constructive, more or less beneficial. It requires disinterested analysis to identify and clarify the options available in a situation, in order to enable actors to transcend the inertia and passions of the moment and thereby avert possibly disastrous results.
Within this perspective I shall review openings for Ethiopia that appeared over the past half century, openings which in each case found key players moving in suboptimal directions. I invite you to reflect upon five such opportunities that arguably were mishandled, as these became manifest in (1) the abortive coup of December 1960; (2) the ferment of 1974; (3) the regime change of 1991; (4) the Eritrean war of 1998; and (5) the May 2005 national election.
Base Line 1957
It must be hard for Ethiopians today to grasp the confidence about Ethiopia's future that prevailed in 1957.[3] Half a century ago, one could imagine that Ethiopia's future would be benign. Consider what had been accomplished. Regional warlords had given way to a standing national army trained to handle modern technology. Central ministries dealt with justice and tax collection. The slave trade was ended (1923!). Customs barriers impeding the flow of domestic trade were removed. Ethiopia had a written constitution, a fledgling national parliament, a central bank, and a national currency. The country had built networks of schools and medical facilities; industrial plants in textiles, cement, sugar, and electric power; and modern media of transport and communication. The modernizing sector pulsated with the energies of foreign-educated young people and graduates of Ethiopia’s new colleges.[4] Things appeared so good that by 1960, when the march of African colonies toward independence raised concerns about their viability, it seemed that Ethiopia, thanks to its long history, might offer a model, averting the internal conflicts that threatened so many of the new states.
Ensuing decades dimmed such hope. The December 1960 coup attempt valorized a pattern of murder to effect social change, and cost an opportunity to move toward consensual liberalization. The Derg takeover of 1974 escalated violence against dissident domestic groups, and against Eritrea, and reversed promising lines of economic development. The regime change of 1991 was met with an escalation of ethnic tensions and new forms of internal suppression. The war with Eritrea destroyed countless lives, resources, and development opportunities. The aftermath of the May 2005 elections plucked disaster out of the jaws of triumph, yielding a fresh polarization of political attitudes.
How can Ethiopia reverse this pattern of missed opportunities? I propose now to revisit those junctures with an eye to raising questions about what might be done to enact more benign solutions in the future. Let us ask: what structural openings had emerged in each case, what forces drove the country toward those less constructive solutions?
Five Missed Chances
1960: Year of Ferment
1960 saw sixteen African countries achieve independence.[5] With Ethiopia no longer almost the only independent sub-Saharan country, educated Ethiopians chafed that under European powers, other African countries had acquired economic and education systems that outshone their own. As one Ethiopian told me, “Our problem is that we never ‘suffered under colonialism.’” Impatience with Ethiopia’s slow pace, outmoded hierarchical structure, and conservative folkways grew, especially among Ethiopians returning from education abroad.
It was clear to me in 1960 that some of them yearned to engage in progressive forums of some sort, but were fearful of doing so. One complained, “Our culture praises gwebeznet (courage). Why have we become so afraid of speaking out?” What options were there? Progressives could have formed a political party. To be sure, they might have landed in jail, since the regime objected to parties and frowned on all voluntary associations and free publications. Still, they might have created a journal under the umbrella of enhancing civic education. They might have formed discussion groups; some did, but in secret–even the alumni association of Haile Selassie I Secondary School was clandestine.
The alternative was to change regimes by peaceful means. Germame Neway, a US-educated returnee eager for change, accepted this route initially. As provincial administrator in Walayta, he enacted reforms to ease the burden of tenant farmers–with innovations that earned him a transfer to Jijjiga, where he worked to integrate Somali Ethiopians more effectively by offering them schools, clinics, and roads. In Bahru Zewde's words, Germame converted these “exile posts into stations experimenting in equitable administration” (Zewde 1991, 213).
Meeting official resistance, he enlisted his brother General Mengistu Neway, who commanded the Imperial Bodyguard, into a conspiracy that attempted a coup d’état on December 14. They did so while the emperor was in Brazil, hoping he would stay there in peaceable retirement.[6] General Mengistu had refused overtures by his brother to use violence and counted on support from other military commanders. As one Bodyguard officer boasted to me a month before the coup, “When a signal for change is given, be-and innenesalan, we shall rise as one.” That was the preference of those who marched from Arat Kilo to the Piazza, with placards that proclaimed, “Ityopiya le-hulatchn be-selamawi lewet--Ethiopia for all of us through peaceful change.” This option also was not taken. Failed communication between Bodyguard and other military units led to a counter-offensive; army and air force troops defeated the rebels. A third option might have been for the rebel leaders, once defeated, either to give themselves up[7] or to flee and issue statements from hiding. Instead, prior to leaving the Grand Palace where the ministers and other high-ranking figures were held, Germame and others machine-gunned the hostages in cold blood.
The coup’s failure promoted the consolidation of imperial power, leading the emperor to focus on “rewarding those who had defended his throne, not in trying to solve the problems indicated” by their protest (Zewde 1991, 214). This produced continuing efforts to quell dissent and to spread the hegemony of Shoan Amhara rule, including efforts to marginalize the main other languages–Tigrinya, officially suppressed in 1970, and Oromiffa. It also led to annexing the federated province of Eritrea, in ways that undermined Eritrea’s more liberal democratic achievements–multiple political parties and a free press, which the British protectorate had encouraged. In sum, the failure of Ethiopians to pursue constructive options in 1960 sowed seeds of later disturbances: the violence of the Derg, and the alienation of Tigrinya-speakers, Oromo-speakers, and progressive Eritreans.
1974: Revolutionary Breakthrough
The year 1974 created a large opening for structural change at the country’s political center. On the one hand, Haile Selassie’s waning abilities to govern as before became glaringly apparent. On the other hand, unprecedentedly, diverse groups mounted a series of protests airing a variety of grievances. This led to efforts to achieve the unlikely: a wholly peaceful change of political structure. “Ityopiya tikdem/ yala mimin dem”–“Let Ethiopia progress/Without any bloodshed”–became the popular slogan of that heady time.
On the surface, this seemed almost plausible. A new cabinet was formed under conservative Endelkatchew Makonnen, later under the more popular liberal aristocrat, Mikael Imru. A blue-ribbon committee, respected by a wide range of civilian and military elements, drafted a progressive constitution, described as “years ahead of its time in terms of Ethiopia’s social and economic development” (Ottaway 1978, 41). Another committee was set up to investigate whether or not figures from the ancien regime suspected for wrongdoing were legally liable. Following the emperor’s deposition on September 14, the popular General Amman Andom was selected to head the military committee that had become the de facto governing power of the nation. Amman, an Eritrean himself, was well positioned to heal the country’s major festering wound: the rebellion of dissident groups in Eritrea.
The non-violent option was not taken. Already in February an engine of potential violence was forming when a cabal of junior officers organized an Armed Forces Coordinating Committee. As this committee, called the Derg, moved to attain control, senior officers, civilian leaders, labor unions, and friendly foreign governments all stood by. One of its members, a misfit from Harar named Major Mengistu Haile Mariam, came to dominate the Derg. On November 23, Mengistu engineered a murderous attack on General Amman and then summarily shot 59 former imperial officials. That night, Paul Henze wrote, “The Ethiopian revolution turned bloody. Blood never ceased to flow for the next 17 years” (Henze 2000, 289).
Mengistu’s coup became aligned with communist intellectuals who supported his efforts to impose a Leninist-style revolution from above. They proceeded to confiscate budding enterprises, nationalize all land, herd farmers onto unproductive collective farms, and force tens of thousands of people into resettlement sites. Their heavy-handed policies and violent tactics provoked reactions in many parts of the country; the Derg period was marked by insurgencies and severe famine. Their uncompromising military action against Eritrea finally turned that ancient part of the Ethiopian homeland toward secession.
1991: A Multiethnic Polity
1991 offered a reprieve from the Derg and yet another opportunity for non-violent change.[8] The May regime change was painless enough: Mengistu fled to Zimbabwe, senior Derg officials were imprisoned, and EPRDF established control with hardly a shot fired. The turnover was followed by a national conference, which established a Transitional Government. A year later, the country’s first multi-party elections were held. Dozens if not hundreds of publications sprang up overnight. A new Constitution was ratified in 1995.
Before long, however, the EPRDF ascendancy mired the country into yet another period of internal discord. Viewed by some chiefly as a takeover of revanchist Tigrean rebels, the EPRDF victory unleashed a storm of protest at the Embassy of the United States, blamed for facilitating the transition. The removal of Shoan Amhara from power coupled with virulent anti-Amhara attitudes in many TPLF leaders stirred waves of Amhara chauvinistic response. The Oromo Liberation Front, central to the new regime’s commitment to ethnic regional autonomy, was not satisfied and refused to lay down arms. A similar attitude was taken by remnants of the EPRP group of radicals who had opposed both the Derg and the TPLF. The emphasis on ethnicity as an absolute value, manifest in the EPRDF’s commitment to ethnic federalism, traumatized those who considered themselves to be above and beyond tribal allegiances. For its part the EPRDF, reacting to these dismissive attitudes and to implement their own distinctive revolutionary doctrines, became repressive against journalists and individuals oriented to forms of political expression other than what the regime favored.
1998: Competition without Fratricide
After Eritrea became independent in 1993, official relations between the two countries were cordial. Their leaders espoused fraternity between the two countries and a policy of promoting mutual trade and cooperation. Within four years, issues regarding trade imbalance and currency restrictions, and possibly Ethiopia's lingering grief over the loss of the Red Sea ports, began to sour those relations. What is more, boundaries between the two countries had never been demarcated. These issues might have occasioned an appeal for mediation by an international body, affording an opportunity to stabilize the anomalous relationship between a mother country and its ambitious young offspring. Instead, when Eritreans who entered the town of Badme in May 1998 were met with gunfire from Ethiopian militia, they launched an mounted a massive attack that extended from the Irob area all the way to Sheraro in the west, displacing hundreds of thousands of people and destroying health stations and churches. Full-scale warfare between the two states ensued quickly, producing an estimated 100,000 casualties and some 400,000 refugees. Both countries employed cluster bombs. In June 1998 Eritrea launched air-delivered CB-500 cluster munitions against the Mekele airport, two of which struck a school and residential area resulting in civilian deaths, wounds, and suffering, and similar hits caused dozens of deaths and injuries in the town of Adigrat. In May 2000 Ethiopia bombed two camps of internally displaced persons with BL-755 cluster munitions and hit civilian airports in Asmara as well.[9] The cost of the war for the world’s two poorest countries was enormous, and led to subsequent destabilizations elsewhere in the Horn.[10]
2005: Democratizing Breakthrough
The first years of the 21st century found Ethiopia beginning to hit its stride. The economy grew, repressiveness abated. In 2004, for the first time since coming to power, Prime Minister Meles Zenawi was removed from Reporters Without Borders’ annual list of “Enemies of the Free Press.” The government decided to make the 2005 election a surge toward political pluralism. Opposition parties for the first time had access to the media, and televised debates between representatives from opposing parties were aired. The elections were monitored by international bodies, including representatives from the European Union and the Carter Center, who called the elections fair in many respects yet noted serious irregularities before and after the Election Day. The election outcome saw opposition groups leap from 15 to 180 members of parliament and sweep into control over the city of Addis Ababa.
Ensuing post-election complications offered two options. One was to abide by existing National Election Board procedures and accept their verdict regarding disputed contests. Repeat elections in several of them actually resulted in switches of parliamentary seats in both directions. A second option, after the CUD party caucused and decided that its members would not enter the Parliament, was a negotiation with the government that went on for several days in late October.
Instead of either of these denouements, Ethiopia experienced fresh outbreaks of violence and stirrings of hatred. Compounding the June killings, the November demonstrations brought total fatalities to nearly two hundred. Tens of thousands were carted off to prison. The government incarcerated more than a hundred dissident political party officials, civil society leaders, and independent journalists. Their long detention during court procedures judged to be flawed exacerbated animosities between the two sides. Resulting polarization weakened the new government’s claim to legitimacy and damaged its efficacy. The points just covered are summarized schematically in Figure 2.
Figure 2 Issues and Openings
DATE
|
Developmental Issue
|
Missed Constructive Opportunity
|
What Happened
|
1960
|
Hunger for accelerated economic development and democratization
|
1. Nonviolent advocacy of reforms
2. Successful nonviolent coup
3. Failed coup without assassinations
|
1. Nothing
2. Impulsive coup attempt
3. Random assassinations
|
1974-5
|
Social class egalitarianism
|
Differentiated land reforms
|
Stalinist collectivization
|
1991
|
Ethnic egalitarianism
|
Multiculturalist recognition
|
Imposed ethnic federalism àpolarization
|
1998
|
Geopolitical boundaries
|
International adjudication
|
Destructive warfare
|
2005
|
Pluralist political democratization
|
Adjudicated multiparty election outcome
|
Incendiary reactions; deaths, casualties, incarcerations
|
An Ambiguous Balance Sheet
Before proceeding further, I should emphasize two points. For one thing, probably no society has ever responded to all its challenges in the most constructive and beneficial way possible. Beyond that, although Ethiopia took many damaging missteps in the past half-century, the country accomplished a great deal of progress on the always-difficult paths toward modernization.
In response to the abortive coup of December 1960, the Emperor made a few progressive ministerial appointments, notably Yilma Deressa who transformed budget and appropriation procedures in the Ministry of Finance (Clapham 1969). Ethiopia's first university (Haile Selassie I University, now Addis Ababa University) was established and quickly flourished. The economy developed steadily, with stable currency and a solid financial position. Haile Selassie reached his pinnacle as an African and world leader. Ethiopia’s prominence in African affairs was marked by the establishment in 1963 of Addis Ababa as home to the Organization of African Unity and the UN Economic Commission for Africa. Ethiopia stayed on course while much of the rest of Africa deteriorated.
However heavy-handed and destructive, the Derg reforms valorized the public use of languages other than Amharic–notably Tigrinya and Oromiffa–and religions other than Christianity–notably, Islam. Although the quality of education deteriorated, the Derg increased school enrollment dramatically; during the Derg’s first decade the number of students in government schools rose from about 800,000 to nearly 3,100,000 and the number of students in higher education likewise quadrupled (Clapham 1988, 150). They started the Workers’ Party of Ethiopia in 1984—the first political party in the country’s history—and established the kebele system still used to organize neighborhoods.
The TPLF victory rid the country of an oppressive dictatorship and such damaging policies as collectivization of agriculture and forced resettlement of hundreds of thousands. TPLF maintained the value of Ethiopia’s currency against all odds: Ethiopia may be the only country to emerge from an authoritarian regime and economic collapse without suffering from serious inflation. TPLF also gave unprecedented levels of political autonomy to peoples in the southern parts of the country. The EPRDF regime expanded the construction of modern buildings and roads, and opened hydroelectric plants that doubled the country’s energy supply.
For the border war with Eritrea, to be sure, it is almost impossible to find any positive achievement. By contrast, the 2005 elections achieved a great deal. They opened up electoral competition to an array of national political parties and offered them unprecedented access to the media–a major milestone in Ethiopia’s journey toward political modernity. The disasters of the Derg period and the repressions of EPRDF can also be "credited" with driving hundreds of thousands to emigrate. That created a large diaspora of modern-educated Ethiopians whose continuing devotion to their homeland makes them part of the new Ethiopian nation–which consists, I noted elsewhere, of three parts: ye-bét agar, ye-wutch agar, and ye-cyber agar (Levine 2004)–and which positions them to make great contributions to Ethiopia's development.
Such positive accomplishments must be kept in mind. Nevertheless, they came at far too steep a cost. To sum up what of all of us must be feeling about these decades I say: Ethiopia, you deserved better! And it is in hopes that whatever produced such dire outcomes might be modified in the future that I inquire into what factors were responsible for those missed opportunities. For that, let us review those episodes in a search for possible common patterns.
An Ethiopian Dilemma: Three Troublesome Factors
Wax and gold: a culture of distrust
Two factors involved in these missed opportunities, I suggest, represent customs that were adaptive in pre-modern periods but have become dysfunctional in the present. One is a deep-seated habit of suspiciousness and distrust in social relations. The prevalence of this tendency was thematized in the title of my first book, Wax and Gold. For a social order where so much hinged on securing rights to use land, an ethos of manipulative tactical scheming proved advantageous. For a political order in which power and status hinged on strict deference to superordinate patrons, the open voicing of critical sentiments was intolerable; they had to be expressed in some surreptitious manner. That order made it hard to generate trust, and disposed people to be always on the lookout for hidden motives and deceptive maneuverings.
When one examines the episodes I have been describing, this trait is hard to miss. In 1960, endemic suspiciousness and distrust colored the entire social fabric, preventing even those who thought themselves friends from discussing grievances and aspirations openly. This mindset kept them from any proactive para-political initiatives. The coup leaders and the generals who opposed them were presumptive friends, but held back from sharing ideas about the need for change and in the end battled against each other. When General Merid of the loyalist forces visited General Mengistu in the hospital before he was hanged, the latter reportedly told him: "I thought you would understand."[11]
The Crown accentuated the pervasive distrust. Following the coup attempt as before, the Palace discouraged transparency in public communications. After Eritrea was annexed, a number of high school students from Dessie wanted to come to the Palace to express their appreciation of the Emperor’s bold move. He forbade their visit, reportedly saying, “If they come now to say they approve of my policy, what is to prevent them from coming in the future to say they disapprove?” This fear of open public discourse lay behind the Emperor’s misguided policy of suppressing political parties and the free press in Asmara. It even led to the suppression of Tigrinya in 1970, a grievous error, especially in view of Paul Henze’s observation that “Amharic is firmly established as the national language with English in second place. . . . What this goes to prove is that the Imperial regime could have safely afforded to be much more open-minded about language questions than it was” (2007, 214).
The 1974 demonstrations represented a big shift in the openness of public protest. Even so, what proved to be the central political dynamic was kept clandestine and murky for nearly a year after the initial protests of February. How the Derg was organized and where it was heading remained secret. Rumor remained the prime medium of public communication.
Nearly universal relief over the dissolution of the Derg in 1991 gave way to mutual suspicions and incriminations. Although Oromo Liberation Front leaders gained a great deal in negotiations over the new order, they feared laying down their arms following the EPRDF ascendancy. Remnants of the EPRP remained armed. Above all, although serious substantive differences arose between Ethiopian patriotic nationalists and TPLF proponents of ethnic federalism, these differences were compounded by distortions that stemmed from deep suspicions about one another’s motives. The TPLF leaders accused the nationalists of being Amhara chauvinists, even though they included numerous non-Amhara people and for the most part Amhara Ethiopians whose allegiance was primarily to Ethiopia as a multiethnic nation.[12] The nationalists accused the TPLF leaders of being agents of their Eritrean comrades in EPLF, even though TPLF and EPLF had been enemies during much of the previous decade and seeds of future animosity were not hard to discern below the surface.
These seeds sprouted in 1998, when distrust between brothers yielded to lethal attacks. Medhane Tadesse's searching analysis of the background of the war throws light on how ambiguous communications between the two sides helped trigger the outbreak of hostilities. From the outset, Ethiopian leaders failed to map out guidelines concerning future relations between the two governments and peoples, leaving vague such matters as the legal status of Eritreans in Ethiopia, arrangements for economic cooperation, and border demarcations (Tadesse 1999, 135). Subsequently, he suggests, EPRDF leaders made their attitude toward the EPLF appear warmer than it actually was, whereas the Eritreans “must have expected favours from the Tigray without publicly admitting that they really needed their help” (155).
The tragic dénouement of summer 2005 represented nothing so much as a flagrant manifestation of the archaic pattern of distrust. The regime acted on the suspicion that the opposition was deliberately stirring up anti-Tigrayan hostilities when the CUD leadership explicitly discouraged their followers from doing anything of the sort. They also ran with the idea purveyed in a tract by Negede Gobeze that the opposition should mobilize the populace in an effort to overthrow the regime through a kind of Orange Revolution, when in fact the opposition wanted nothing more than an exact count to be respected. Based on the regime’s initial hasty declaration of martial law on Election Day and premature announcement of victory, the opposition went on to distrust nearly every post-election action of the regime.[13] The regime’s hyper-vigilance in the wake of their suspicions led them to provocative incidents and well-documented excessive violence against demonstrators in June and November of that year. The latter confrontations, with fatalities on both sides but overwhelming brute violence from government security troops, might have been averted had last-minute daily negotiations at the end of October succeeded. Although those negotiations reportedly broke down when the EPRDF refused to establish a neutral Election Board, it is my understanding that mutual distrust played a role in their breakdown.
Wendinet idealized: a culture of martial honor
The other dysfunctional tendency exhibited in Ethiopia’s series of missed chances reflects the prevalence of what I have elsewhere described as a “masculinity ethic and the spirit of warriorhood.”[14] I refer here to the traditional code of wendinet, masculinity, which prescribes a courageous disposition to fight enemies. Related to this is a sensitivity to personal slights and a commitment to man yebiltal–‘who in the world is superior to me?’[15] In a society with politics dominated by warfare this value is self-evident.
The wendinet factor was at work in each of the missed chances I have been describing. It was manifest in the last-minute decision of the coup leaders to assassinate their hostages in the Green Room of the Old Palace.[16] It underlies a kind of subliminal admiration for the ‘tough guy’ rebel who shoots his way into power, like Kassa Haylu on his way to becoming Emperor Tewodros, or Mengistu Haile Mariam on his ruthless route to supreme power in the Derg. It informs the passionate heroism of those who endured more than a decade of hardship existence as guerilla insurgents.[17] It was manifest in the grandiose ambitions of those Ethiopians who call themselves Eritreans. Eritrea's leaders voiced illusionary claims to an economic miracle like Singapore and to a mantle of political leadership for all Northeast Africa, which prompted macho interventions in Sudan, Yemen, and Djibouti. They threatened Ethiopia's leaders that "they should know that we are going to give them a hard time" if the latter dared to introduce a new trade policy (Tadesse 1999, 154).
The combination of distrust and wendinet has probably impeded Ethiopia’s capacity to take advantage of structural openings as much as anything. It casts political options within a schema of “metazez or meshefet,” obey or rebel. The compulsion to obey superiors means that any stirring of dissent must be either suppressed or expressed in devious ways. The ideal of wendinet means that if the dissent becomes too intense, the way to express it is to rebel against the leader and to oppose him from afar.
The seduction of revolutionary ideologies
In addition to old patterns that impede optimal courses of action, one can identify a third factor of a radically contrasting sort. This is the proclivity to emulate foreign patterns to a degree that does not fit Ethiopia’s own historic and current realities. This factor reflects the doctrinaire quality of the modernizing ideologies with which Ethiopian political leaders identified.
Like his peers, Germame Neway returned from study abroad with an ardor to accelerate the pace of building schools and factories and improving the life of peasants. Like many Western-educated radicals, he assumed that the populace was similarly disgruntled and ready for massive change. This assumption proved erroneous. In words which I am told Ras Imru spoke about him, “Germame ye-ityopia hizb gemet alaweqem”–“Germane did not understand the limitations of the Ethiopian people.” This was to be a top-down quasi-revolutionary movement, which ran counter to the persisting deference of the people to the authority of the throne, the church, and the aristocracy, all of whom opposed the coup. Accordingly, the coup leaders actually mobilized troops on the grounds that Haile Selassie’s position was being attacked and so they needed to defend him! The intensity of Germame’s commitment to revolutionary change found expression, finally, in his order to assassinate the hostages.
By the end of the 1960’s, Ethiopian students at home and abroad were seduced by the radicalization of students in many countries. They began to identify with the tenets of Marxism-Leninism and with Russia and China as models of modernization. This had two deleterious consequences. For one thing, it inclined them to find the truth about Ethiopia’s situation in the intellectual abstractions of the Marxist tradition. It also inclined them to adopt the Manichean perspective of committed Marxists, using the idiom of Marx’s vitriolic attacks on social classes and an inclination to demonize the other. These tendencies have haunted all further Ethiopian political conduct, issuing in the violent “anti-feudal” enactments of the Derg and the “anti-Amhara” and radical “ethnic-liberationist” enactments of the TPLF. They marked the bitter antagonism between TPLF and EPLF regarding which group held the more valid socialist revolutionary doctrine, a fight that underlay the virulent mutual incriminations of Ethiopia and Eritrea in 1998. They were flagrant in the condemnatory rhetorics of the EPRDF and CUD in 2005.
All these phenomena evince a lack of connectedness to Ethiopian realities on the ground, lack of respect for the common sense of the Ethiopian people, and departures from traditional Ethiopian customs of tolerance and everyday morality. That Ethiopia was in for a horrible time due to such attitudes pierced me when an Ethiopian graduate student said to me in the early 1970’s, “What Ethiopia needs to do is what Russia did.” When I told him that the consequence of the communist policies under Lenin and Stalin resulted in the deaths of about 10% of the Russian people, he promptly responded, “Well, Ethiopia has 30 million people right now. The death of three million would not be too high a price to pay for progress.”
Ethiopia’s dilemma of the past two years reflects the persistence of doctrinaire positions and polarizing sentiments on both sides. The points just made can be seen schematically in Figure 3.
Figure 3 Three Factors Leading to Sub-Optimal Outcomes
DATE
|
Traditional Distrust Factor
|
Traditional Martial Ethic
|
Alien Factors
|
1960
|
1. Distrust and fear in civilian elite
2. Suspiciousness within military elite
|
Commitment to violence as a
means of political change
|
Modernization ideologies
|
1974-5
|
Distrust of democratic process
|
Rulership succession through martial combat
|
Marxist-Leninist-Maoist ideologies
|
1991
|
Distrust of democratic process
|
Continued resort to arms
|
Stalinist ideology of “self-determination of nationalities”
|
1998
|
Intense mutual suspicion
|
Martial pride; drive for revenge
|
Arabist support for Eritrean insurgency
|
2005
|
Intense mutual suspicion and mutual demonization
|
Fight against the system, rather than within the system
|
Tenacity of radical polarizing ideology
|
And Now
To this point, I have sketched a series of openings presented, opportunities missed, and advances made. Today’s Ethiopia has taken unmistakable steps toward many of its modernizing goals – bureaucratized administration, codified legal systems, commercial facilities, modern technologies, academic institutions, scientific research, multicultural equity, transportation and communication, and political integration. A plethora of tasks remain, not least to address the increase in chronic poverty outlined by Abu Girma Moges (2007) and Tesfaye Teklu (2007) and the looming catastrophic population growth (Levine 2006b) and health crises (Asfaw 2007). In pursuing these tasks, new tensions might provoke further violence and suboptimal solutions.
Enhancing functionality through trust and civic courage
The diagnosis I have offered suggests ways that may enable Ethiopians to move forward without repeating the costly mistakes of the last half-century. This would mean dealing with the symptoms of chronic suspiciousness and distrust, compulsive combativeness, and inattention to Ethiopia’s own traditions and resources. The solution, in each case, involves staying rooted in Ethiopia’s traditions while adapting creatively to present needs and modern realities, a solution that involves structural differentiation.
Regarding the first factor, it means preserving the wax-and-gold complex where it still belongs – in religious qene, in secular poems, and in social banter – and replacing it in the area of public discourse with more straightforward, transparent communication. Regarding the second, it means preserving the warrior ethos when security situations require, but keeping it out of politics and cultivating civic courage to replace martial courage in the latter realm. The fusion of these two traits produces what I am calling the “metazez or meshefet” complex – either obey and express dissent ambiguously, or exit the system and rebel. Let me relate two personal experiences that may drive this point home.
At 11:30 am on Friday, December 18, 1960, I spoke with Germame Neway just before he left an abortive negotiation with Major Asefa Lemma at the U.S. Embassy and returned to the palace for that fateful shootout. His final words to me were as follows. “Even if our cause is lost and I am killed,” he said, “we have at least spoken the truth in this land of deception.” Over the years I have come to see more significance in Germame’s words than I did at the time: in this land of deception, the only way one can speak the truth appears to be through violent rebellion. Metazez or meshefet.
Forty-five years later, a kindred thought was voiced by a prominent Ethiopian-American who wrote me in the wake of my efforts to foster dialogue among polarized Ethiopians in 2006: “Ethiopia will never make any progress unless we learn to fight as hard within the system as we do against the system.” And now listen to this: when I asked him if I might use his name when citing this inspiring statement, he said, “Oh no, I don’t dare to do that.”
In a searching analysis prepared for this conference, Salaam Yitbarek (2007) outlines a complex of related Ethiopian traits. He identifies these as personalization of issues, parochialism, mutual suspicion and mutual distrust, paranoia, lack of empathy and empathetic understanding, character assassination, lack of openness, holding grudges, and envy.[18] Importantly, Ato Salaam offers an incentive to move beyond these impediments by noting that to overcome them is to do something to create more social capital.
Enhancing functionality through self-understanding and self-appreciation
The third factor that has derailed Ethiopia’s efforts to modernize, an ungrounded attachment to alien ideas, can also be addressed through a sort of structural differentiation. How can Ethiopian intellectuals incorporate ideas from abroad into a grounded sense of evolving realities? How can they move from ideological fixities to pragmatic solutions?
One piece of this answer lies all around you: engaging devoted scholars to address current issues and to communicate with one another in forums and media that enhance the chances of sensible interventions to promote capacity building. This effort might well include serious investigation of resources that Ethiopian traditions may contain. Although modernization imperatives remain stronger than ever, they must no longer be understood in terms of uncritical imitation of forms from other places. In recent scholarly work this way of thinking about modernity has been foregrounded by Prof. Shmuel Eisenstadt and colleagues, under the banner of what they call “multiple modernities.”
At a more modest level, I propose here the metaphor and the reality of the lesson of the eucalyptus tree. Emperor Menelik II sought to solve Ethiopia’s reforestation problems by importing eucalyptus from Australia. It is telling that the Amharic phrase for this tree became bahr zaf, “the tree from across the sea” (bahr). Eucalyptus has been used ever since as an easy source of wood for cooking and construction. The problem is, eucalyptus trees are invasive, destroying other plants with their rapid growth. Moreover, they are extremely ‘thirsty’ and dry up rivers and wells. Their dangers became so evident early on that Emperor Menelik issued a decree for them be uprooted and replaced with mulberry trees; this was never enforced. In the meantime, over the past half-century, Ethiopia’s level of forestation dropped precipitously.[19]
Is it not time to stop planting the bahr zaf and start planting indigenous trees that are fast-growing, hardy, and environmentally friendly–as knowledgeable local environmentalists like those associated with Lem Ethiopia have long advocated? Some of these species have been neglected so long that they are now even threatened. These include the weyra (olive trees), the juniper, the tiqur inchet, and the Igenica Abysinica (kosso). What could be a more felicitous way to celebrate new millennium than to encourage every citizen of Ethiopia who lives in a suitable place to plant one of these indigenous trees?
Beyond that: what could be more suitable now than to encourage all Ethiopian leaders to discard attitudes imported uncritically from abroad and make use of indigenous customs friendly to the societal environment. One of these is age-old patterns of inter-group toleration, as manifest, for example, in the multiethnic and multireligious pilgrimages such as at Zuqwala and Qulubi Gabrael. Another is the near-sacred right of peasants to own their own land. Another is the resort to mediation by “elders,” shimgelina, as a means of conflict resolution. For another, what could be more beneficial than to incorporate and expand the customs of Oromo assemblies, the gumi gayo, which open with calls for mutual respect and involve so many felicitous procedures for attaining group harmony? And let us not forget the striking tradition of forgiveness which, as Charles Schaefer (2006) tellingly documents, Ethiopian rulers so often employed as a way of restoring social equilibrium and discouraging impulses to revenge. For one memorable instance of this, recall the gesture of Ras Tafari Makonnen who, following his defeat of thousands of Negus Mikael’s followers after the battle of Segele, performed “a remarkable act of clemency,” declaring “We are all Ethiopians” (Marcus 1987, 24).
Recovering such traditions yields the additional benefit of moral inspiration. This theme was replayed recently by Jonathan Lear in Radical Hope: Ethics in the Face of Cultural Devastation, which tackles the haunting existential question of what a people is to do once their traditional culture has become obsolete. For Lear, the solution “would require finding something in one’s own culture or tradition that would enable one to draw new meaning from old definitions that are no longer appropriate.” Lear was talking about the Crow Indians of North America, whose great chief Plenty-Coups describes the erosion of Crow culture in the late 1920s by saying: “When the buffalo went away the hearts of my people fell to the ground, and they could not lift them up again. After this nothing happened.” Karl E. Knutsson reported a similar sentiment in his study of the Macaa Oromo:
When gada was destroyed . . .the bull refused to mount the cow. . . the crops that were cultivated no longer grew, and the oxen refused to fatten. . . There were no longer any real elders, and few children were born. . . . When the gada customs were destroyed, everything else was also destroyed. . . the man who had formerly respected truth and justice abandoned them. (Knutsson 1967, 180)
All over Ethiopia, as throughout the world, global modernization entails obsolescence of certain cultural forms. Their loss has been linked with contemporary ills such as vulnerability to demagogues, crime, suicide, substance abuse, and fundamentalism. Ethiopian tradition offers a multitude of resources on which to draw in inspiring a new courage to hope.
A missing revolution
Returning to the paradigm of modernization processes touched on at the beginning, it is clear that Ethiopia has gone a great distance on dimensions of increasing equality and extensions of rights; political centralization, mobilization, and nation-building; specialization and increased productivity; and the creation of scientifically-educated elites (although a goodly portion of the latter live in the Diaspora).
In one domain classically associated with modernization, Ethiopia has yet to make a signal advance. That concerns the process of rationalizing personal conduct in everyday life, a process so fundamental to modernity that it has acquired its own name as "the disciplinary revolution" (Gorski 1993). This involves a complex of traits including a commitment to an ethic of hard work, punctuality, reliability, responsibility, and a sense of vocation. The importance of this dimension in transforming the economies of Western Europe and North America was established in the classic work of Max Weber, who associated it with the new ethical habits introduced with the Protestant Reformation. In other countries, it has been associated with different cultural patterns: in Japan, with an ethic inspired by the samurai code of duty to the collectivity (Bellah 1957), in Russia and China with work ethics associated with communist ideologies.
What could possibly serve as the Ethiopian equivalent of the “Protestant Ethic”? – a question, interestingly, that was posed in a letter sent me on the eve of my first voyage to Ethiopia in 1957, by the late distinguished psychologist Erik Erikson. The chief message of both of my books on Ethiopia was to envision a future built confidently on enduring features of Ethiopia’s past. To begin with, it is heartening to note that some of the traditional religions are beginning to adjust themselves to novel challenges and reach out to young people, who are desperately in need of moral guidance. The schools of course have a crucial role to play in moral socialization. Across the board, enhanced economic opportunities are essential for young people to have futures to look forward to. But to engage Ethiopians in ways that mobilize their energies on behalf of self-discipline and striving for excellence requires something more. It requires an overarching vision of the good life in which those traits find meaning. I am doubtful that this can occur if the largest frame of reference is that of tribal loyalty. It requires something of transcendent significance. It would be hard to find something more compelling than a renewed vision of Greater Ethiopia as home to a diversity of citizens and groups enjoying basic rights in an age-old and continuing multiethnic society.
REFERENCES
Asfaw, Ingida. 2007. "The Role of the Ethiopian North American Health Professional Association (ENAHPA) in the Healthcare Sector and Forging Synergy within the Diaspora." Paper presented at 4thInternational Conference of Ethiopian Development Studies, Western Michigan University, Kalamazoo, MI.
Bellah, Robert. 1957. Tokugawa Religion: The Values of Pre-Industrial Japan. Boston: Beacon Press.
Burnham, James. 1941. The Managerial Revolution. New York: John Day Co.
Chole, Eshetu. 1992. “Ethiopia at the Crossroads.” Published online at www.eeaecon.org/pubs.
Clapham, Christopher. 1969. Haile-Selassie's Government. New York: Praeger.
__________. 1988. Transformation and Continuity in Revolutionary Ethiopia. Cambridge: Cambridge University Press.
Eisenstadt, S.N. 2006. The Great Revolutions and the Civilizations of Modernity. Leiden: Brill.
Geertz, Clifford. 1963. “The Integrative Revolution: Primordial Sentiments and Civil Politics in the New States.” Pp. 105-157 in Old Societies and New States, ed. Clifford Geertz. New York: Free Press.
Gorski, Philip. 1993. “The Protestant Ethic Revisited. Disciplinary Revolution in Holland and Prussia.” American Journal of Sociology, 99:2, 265-316.
Greenfield, Richard. 1965. Ethiopia: a New Political History. London: Pall Mall Press.
Henze, Paul B. 2000. Layers of Time. London: Hurst & Company.
________. 2007. Ethiopia in Mengistu’s Final Years, I: The Derg in Decline. Addis Ababa: Shama.
Huntington, S.P. 1974. “Postindustrial Politics: How Benign Will It Be?” Comparative Politics 6, 163-191.
Jencks, Christopher and Riesman, David. 1969. The Academic Revolution. Garden City, NY: Doubleday.
Kaase, Max. 1984. “The Challenge of the ‘Participatory Revolution’ in Pluralist Democracies.” International Political Science Review 5: 299.
Levine, Donald N. 1965a. Wax and Gold: Tradition and Innovation in Ethiopian Culture. Chicago: University of Chicago Press. Phoenix Paperback, with a new preface by the author, 1972. Reprinted by Tsehai Publishers, 2007.
________. 1965b. "Ethiopia: Identity, Authority, and Realism," pp. 245-81 in Political Culture and Political Development, eds. Lucien Pye and Sidney Verba. Princeton: Princeton University Press.
________. 1966. "The Concept of Masculinity in Ethiopian Culture," International Journal of Social Psychiatry 12 (1), 17-23.
________. 1968. "The Military in Ethiopian Politics," pp. 5-34 in The Military Intervenes: Case Studies in Political Development, ed. Henry Bienen. New York: Russell Sage.
________. 1974 [2000]. Greater Ethiopia: The Evolution of a Multiethnic Society. Chicago: University of Chicago Press. 2nd ed., with a new preface, 2000. Amharic translation, Tiliqua Ityopia, Addis Ababa University Press, 2001.
________. 1981. “Sociology's Quest for the Classics: The Case of Simmel.” Pp. 60-80 in The Future of the Sociological Classics, ed. Buford Rhea. London: Allen and Unwin.
________. 1991. “Simmel as Educator: On Individuality and Modern Culture.” Theory, Culture and Society 8 (3), 99-117.
________. 1995. "Will the Real Spirit of Adwa Please Stand Up?" Ethiopian Register 2 (3), April, 16-23.
________. 2004. “Reconfiguring the Ethiopian Nation in a Global Era.” International Journal of Ethiopian Studies 2004 Vol. 1, No. 2., 1-15.
________. 2005. “Modernity and Its Endless Discontents.” Pp. 148-68 in After Parsons: A Theory of Social Action for the Twenty-First Century, ed. R. C. Fox, V. M. Lidz, and H. J. Bershady. New York: Russell Sage.
________. 2006a. “Two Tales of One City.” Published online at www.eineps.org/forum.
________. 2006b. “Sew Beza ye-rehab neger beza: More People More Hunger.” Published online at www.eineps.org/forum.
________. 2006c. Powers of the Mind: The Reinvention of Liberal Learning in America. Chicago: University of Chicago Press.
Marcus, Harold G. 1987. Haile Sellassie I: The Formative Years, 1892-1936. Berkeley: University of California Press.
Moges, Abu Girma. 2007. “The Political Economy of Policy Reduction Policies in Ethiopia.” Paper presented at 4th International Conference of Ethiopian Development Studies, Western Michigan University, Kalamazoo, MI.
Ottaway, Marina and David. 1978. Ethiopia: Empire in Revolution. New York: Africana Publishing Co.
Pausewang, Siegfried. 2006. “The Oromo and the CUD.” Paper prepared for presentation at Oromo Society of America Annual Conference, University of Minnesota, Minneapolis, MN.
Schaefer, Charles. 2006. “Reexamining the Ethiopian Historical Record on the Continuum between Vengeance and Forgiveness.” Unpublished.
Tadesse, Medhane. 1999. The Eritrean-Ethiopian War: Retrospect and Prospects. Addis Ababa: Mega Printing Enterprise.
Tocqueville, Alexis de. (1856)1955. The Old Regime and the French Revolution, trans. Stuart Gilbert. Garden City, NY: Doubleday.
Yitbarek, Salaam. 2007. “A Problem of Social Capital and Cultural Norms?” Paper presented at 4th International Conference of Ethiopian Development Studies, Western Michigan University, Kalamazoo, MI.
Zewde, Bahru. 1991. A History of Modern Ethiopia 1855-1974. Addis Ababa: Addis Ababa University Press.
* Keynote address at the Fourth International Conference on Ethiopian Development Studies, Western Michigan University, Kalamazoo, MI: August 3, 2007.
[1] In contrast to earlier epochs, these processes have often been greeted with enthusiasm for the sheer fact of their novelty, whereas the word ‘modern,’ historians of ideas tell us, had previously evoked negative associations.
[2] Even more challenging to the notion that modernization requires abrupt, violent shifts from one state to another, I would stress, as did Max Weber and Georg Simmel preeminently, that the diverse currents of the modernization process do not all flow in the same direction. Although at times they support one another–as in Weber’s famous argument that the modern commercial order requires the institutions of a stable legal system–at times they also run counter to one another. This can be seen, for example, in Weber’s implication that the bureaucrats’ obligation to “follow the rules” contradicts the wish to achieve goals in the most efficient matter; in Simmel’s analysis of the contradiction between the modern promotion of individuality and precisely its opposite, the need to conform to objectified structures; or in Luhmann’s argument that different institutions of the modern world carry opposing values and languages.
[3] The Emperor’s Silver Jubilee in 1955 had inaugurated the Ethiopian National Theater and a constitution allowed the lower house of Parliament to become an elected body. The First Five-Year Plan (1957-61) envisioned a strengthened infrastructure, particularly in transportation, construction, and communications. It proposed an indigenous cadre of skilled and semiskilled personnel to work in processing industries, in order to reduce Ethiopia's dependence on imports, and to promoting commercial agricultural ventures. The emperor maintained contact with his people by traveling around the country; wherever he went, people cheered his presence with ililtas and a sense that the Head of State was a géta to whom one could ultimately cry Abét!
[4] Agricultural Colleges at Alemaya and Jimma, University College of Addis Ababa at Arat Kilo, and the Gonder Health College with its pioneering teams of medical officers, community nurses, and sanitary engineers.
[5] Cameroon, Togo, Mali, Senegal, Madagascar, Democratic Republic of Congo, Somalia, Benin, Niger, Burkina Faso, Cote d’lvoire, Chad, Central African Republic, Congo, Gabon, Nigeria and Mauritania.
[6] Colonel Sadat's book describing how King Farouk had been deposed by sending him away from Egypt on his yacht reportedly impressed them (Greenfield 1965, 381).
[7] A leaflet issued by the chief of staff to encourage civilians to capture the fleeing rebels stated: "People who seek to establish a truth should not run away" (Greenfield 1965, 434).
[8] It was with a sense of the importance of seizing this opportunity that the late Eshetu Chole delivered his challenging paper to the Ethiopian Economics Association, “Ethiopia at the Crossroads,” in 1992.
[9] “Fatal Footprint: The Global Human Impact of Cluster Munitions.” Handicap International Report, November 2006; published online at http://www.handicap-international.org.uk//files/Fatal%20Footprint%20FINAL.pdf
[10] One account concludes: “The Eritrean-Tigrayan elite has been bent on exporting conflicts and engaging in a self-destructive mission in the whole region” (Tadesse 1999, 190).
[11] According to Greenfield, “an ambiguous reply he made early in 1960 to a remark of Mengistu’s and the fact that Merid’s grandfather, Dejazmatch Mangasha, had been out of favour with Haile Sellassie, led Mengistu to assume—mistakenly as it turned out—that Merid would support an attempted coup” (Greenfield 1965, 378). And Merid himself, shortly before dying a few years later, reportedly expressed remorse over his suppression of the Mengistu coup, saying “I regret nothing so much in my life.”
[12] For an interpretation of the differing narratives that underlay this mutual distrust, see Levine 2006.
[13] They studiously maintained that a complete victory had been stolen from them, even though some foreign analysts–even those antagonistic to the regime, like Siegfried Pausewang (2006)–questioned the claim that the opposition might have won the election.
[14] This, too, was something described in Wax and Gold and related publications of the time (1965b, 1966, 1968) as well as in later publications (1974, 2005).
[15] Saving face is important in all cultures, but in those permeated by martial values it ranks high and valorizes extreme reactions.
[16] Indeed, Germame reportedly egged on his amiable brother when Captain Dereje Haile Mariam approached the palace calling Mengistu to surrender, shouting “Out of my way, woman of a brother!” and shooting the captain dead. The report is from Greenfield 1969 (429), but an eye-witness account credits Mengistu himself with the action.
[17] Meles Zenawi confessed in a Tigrinya publication that he had felt at his best when fighting in the bush, and the standoff in 2005 arguably owes something to a determined pride in not giving in to the other.
[18] Most of these are traits that I have described over many decades (see especially 1965a, 1965b, and 1995).
[19] This is so even if the widely cited figures of 35% in 1957 dropping to 2.5% in 2007 are exaggerated. What is clear is that erosion due to the decline of woodland has been responsible for flooding and impoverished topsoil, and this at a time when the loss of good soil no longer benefits Egypt but clogs up her dams with silt.
Subscribe to:
Posts (Atom)